(από το Wen-Tzu ‘Κατανοώντας τα μυστήρια’ 154).
Εκείνο που επιτρέπει σ’ ένα έθνος να υπάρχει και να ευημερεί είναι η εναρμόνιση με το Τάο. Εκείνο που προκαλεί την καταστροφή του είναι η απώλεια του Λόγου. Οι σοφοί διαβλέπουν την πορεία της κοινωνίας παρατηρώντας τα έκδηλα συμπτώματα. Η αρετή που είναι η εναρμόνιση με το Τάο ακμάζει και παρακμάζει: η μόδα, οι νεωτερισμοί, οι νέοι τρόποι δείχνουν την παρούσα κατάσταση και την κατεύθυνση.
Το έθνος που ακολουθεί την οδό της Ζωής, σε εναρμόνιση με το Τάο, με την Πρωταιτία που είναι η Απόλυτη Φύση, αναπτύσσεται σε μεγαλοσύνη κι ας είναι μικρό σε πληθυσμό κι εδάφη. Αυτό που εκδηλώνει νοσηρότητα θα καταρρεύσει κι ας είναι μεγάλο. Όταν το έθνος παρακμάζει με εκφυλισμό, όσο μεγάλο κι αν είναι δεν θα γλυτώσει. Αν η Οδός της Ζωής, η αρετή του Τάο μένει ζωντανή, τότε ακόμα και το μικρό έθνος δεν μπορεί να ταπεινωθεί.
Η επιβίωση και ανάπτυξη είναι με την υιοθέτηση της Αρετής όχι χάρη στο μέγεθος. Η κατάρρευση είναι με την απώλεια της Οδού, όχι λόγω μικρού πληθυσμού και γεωγραφικού χώρου. Οι κυβερνήτες ενός συγχυσμένου έθνους στρέφονται στην επέκταση εδάφους, όχι στην ανθρώπινη αρετή και στη δικαιοσύνη. Οι πολίτες επιδιώκουν αξιώματα και πλούτη όχι στον Λόγο και την εναρμόνιση με το Τάο: έτσι όμως εγκαταλείπουν τα μέσα για επιβίωση και παράγουν τα αίτια για καταστροφή.
Αν οι κυβερνήτες αγνοούν τους τρόπους και τις οδηγίες των παλαιών σοφών τους και αν εμποδίζουν τις ανώτερες επιδράσεις του Ουρανού, κι έτσι χάνουν την καρδιά των μαζών, ποιος άλλος φταίει; Όσοι εξετάζουν τον εαυτό τους δεν ρίχνουν το φταίξιμο σε άλλους.
Εκείνοι που στην αρχαιότητα έπαιζαν τον ρόλο του ηγέτη ασκούσαν βαθιά και ειλικρινά τον τρόπο του αρχέγονου Τάο – που λεγόταν αρετή και σοφία. Μετά συνέχισαν, μα τώρα με τρόπο επιπόλαιο, κι έτσι ονομαζόταν καλοσύνη και δικαιοσύνη. Αργότερα η άσκηση της Αρετής ήταν λιγοστή και την ονόμασαν ευγένεια κι ενημέρωση.
Οι έξι αυτές ιδιότητες αποτελούν την υφή του έθνους. Όταν αυτές ασκούνται βαθιά και ειλικρινά, τότε απλώνονται πλούσιες ευλογίες. Όταν ασκούνται επιπόλαια οι ευλογίες περιορίζονται. Όταν ασκούνται λιγοστά παύουν οι ευλογίες.
Στην παλαιότερη εποχή η καλλιέργεια της αρετής του Τάο έφερνε αρμονία κι ευημερία σε όλη τη χώρα. Η καλλιέργεια της καλοσύνης και δικαιοσύνης έφερνε τάξη στην κοινωνία. Η καλλιέργεια της ευγένειας κι ενημέρωσης έφερνε κάποια ευημερία στο έθνος. Πάντα όσοι είχαν μεγάλη αρετή ήταν μεγάλοι και όσοι είχαν λίγη ήταν μικροί.
Έτσι λοιπόν, η Οδός δεν είναι να προβάλλει τον εαυτό του κάποιος επιθετικά ή να επιβάλλεται κατακτητικά ή να κερδίζει ανταγωνιστικά. Η εδραίωση του εαυτού μας στην κοινωνία γίνεται από την κοινωνία, η κατάκτηση γίνεται από την αυθόρμητη αποδοχή από την κοινωνία και η νίκη δίνεται με καλή θέληση πάλι από την κοινωνία. Δεν τα παίρνεις αυτά εσύ με τη θέλησή σου.
Έτσι εδραιώνεσαι δίχως επιθετικότητα. Επικρατείς, όταν είσαι ευλύγιστος κι ενδίδεις όποτε πρέπει. Επιβάλλεσαι όταν δίνεις φροντίδα και δικαιοσύνη. Έτσι η Αρετή του Τάο είναι προς τον κόσμο όπως ο ποταμός προς τους ωκεανούς.
Οι τρόποι της Φύσης στρεβλώνονται από τα τεχνάσματα των επιτήδειων και διαφεύγουν από όσους προσπαθούν να τους ελέγξουν. Παρατηρήστε όσους θέλουν να έχουν ευυποληψία και την κυνηγούν και αγωνίζονται να την κατακτήσουν. Βλέπετε πως δεν μπορούν να σταματήσουν, ελέγχοντας τον εαυτό τους. Ακόμα κι αν την αποκτήσουν πιέζοντας, εκείνη δεν μένει για πολύ.
Η ευυποληψία δεν αποκτιέται με κυνηγητό – χορηγείται από την κοινωνία. Αυτοί που την χορηγούν αναγνωρίζουν την αρετή. Ο κόσμος την αρετή εκτιμά.
Γι’ αυτό λέγεται πως ο κόσμος εκτιμά όσους εκδηλώνουν την ανώτερη αρετή, η κοινωνία εκτιμά όσους εκδηλώνουν την ανώτερη φροντίδα, το κράτος καταφεύγει σε όσους εκδηλώνουν την ανώτερη δικαιοσύνη και η χώρα γενικά θέλει όλος ο λαός να εκδηλώνει ευγένεια.
Ο κόσμος δεν συμπαθεί όσους δεν εκδηλώνουν τις 4 ιδιότητες.
