1. Ο νόμος του Πέντε δίνει τη δομή του υλικού κόσμου και τη σύνδεση του νου μαζί του: είναι τα 5 στοιχεία και οι πέντε αισθήσεις.
2. Για τον αριθμό 5 δίνονται διάφοροι συμβολισμοί σε διάφορες παραδόσεις. Ένας κοινός συμβολισμός είναι ο άνθρωπος με τα 5 άκρα του (δυο πόδια, δυο χέρια και το κεφάλι), μα δεν δείχνει κάτι ουσιαστικό. Για πολλούς το 5 συμβολίζει το σύμπαν, αλλά και τον γάμο. Οι Πυθαγόρειοι έβλεπαν στον αριθμό αυτό τον Ιερό γάμο Ουρανού και Γης.
Οι πιο πολλοί από αυτούς τους συμβολισμούς έχουν σαν βάση την ιδέα ότι ο υλικός κόσμος και κάθε υλικό πράγμα αποτελείται από 5 στοιχεία.
Στην αρχαία Ελλάδα, τα στοιχεία ήταν γνωστά και ως ‘ριζώματα’. Σε μια κατιούσα κλίμακα αυξανόμενης πυκνότητας ήταν ο αιθέρας, ο αέρας, το πυρ (ή φωτιά), το ύδωρ (ή νερό) και η γη ( το χώμα).
Την ίδια κατάταξη δίνει και η Βεδική Παράδοση και αυτή συνδέει τα στοιχεία με τις πέντε αισθήσεις και τα αντικείμενά τους. Έτσι υπάρχουν: αιθέρας, ήχος και ακοή˙ αέρας, υφή και αφή˙ πυρ, φως/μορφή και όραση˙ ύδωρ, γεύση και γεύση˙ γη, μυρωδιά και όσφρηση.
3. Σήμερα γενικά πιστεύουμε πως αυτά ήταν ένα είδος δεισιδαιμονίας, μια προεπιστημονική αντίληψη, και ξεπεράστηκε με τα νέα ευρήματα της Χημείας που μας δίνουν τον περιοδικό πίνακα με τα 100 τόσα στοιχεία. Αυτό είναι μερικώς αλήθεια.
4. Η πεποίθηση αυτή όμως παραγνωρίζει τη σύνδεση με τις αισθήσεις, που είναι πολύ συγκεκριμένες και μόνο πέντε!
Οι αισθήσεις δεν μπορούν να συνδεθούν άμεσα με τα χημικά στοιχεία, άζωτο, αρσενικό, ήλιο, κάλιο, μαγνήσιο, οξυγόνο, πυρίτιο, χλώριο, υδρογόνο κλπ. στην αγνή τους μορφή. Μόνο η όραση τα βλέπει με (ηλεκτρονικό) μικροσκόπιο.
Αυτά τα στοιχεία στην ατμόσφαιρα και στον φλοιό του πλανήτη μας έχουν, φυσικά, μεγάλη σημασία και χρησιμότητα για τη βιομηχανία, την τεχνολογική ανάπτυξη, τη διατροφή και την υγεία του υλικού σώματός μας, αλλά δεν έχουν καμιά σημασία για την ψυχολογική άποψη της φιλοσοφίας.
Οι αρχαίοι σοφοί γνώριζαν πως ο χαλκός είναι διαφορετικός από τον χρυσό ή τον άργυρο, αλλά αυτά δεν έχουν σχέση με την ανάπτυξη του ανθρώπου. Έτσι αιθέρας (=χώρος), αέρας, φωτιά και νερό κρατιούνταν ξεχωριστά και όλα τα άλλα πράγματα στον υλικό κόσμο ήταν γη!
5. Θα αρχίσουμε να κατανοούμε την ψυχολογική σημασία των ριζωμάτων, αν αναλογισθούμε ότι συχνά χρησιμοποιούμε τις ονομασίες τους για να περιγράψουμε τύπους ανθρώπων. Όχι τη σωματική τους διάπλαση, αλλά τον χαρακτήρα τους.
6. Χρησιμοποιούμε επίθετα όπως – πολύ γήινος, νερουλός ή νερόβραστος, φλογερός ή φωτεινός, αέρινος και αιθέριος.
Αυτό οφείλεται στο ότι οι άνθρωποι μαζεύουν αποθέματα αυτών των στοιχείων ή, για να το πούμε αλλιώς, χρησιμοποιούν μια ή δύο αισθήσεις περισσότερο από άλλες (ή δεν χρησιμοποιούν επαρκώς μια ή άλλη αίσθηση). Η ανεπαρκής ή υπερβολική χρήση κάποιας αίσθησης, κάποια ώρα θα προκαλέσει σοβαρή βλάβη στον οργανισμό, αλλά και στον νου.
Οι περισσότεροι άνθρωποι σήμερα τείνουν να υπερχρησιμοποιούν τη γεύση και να παραγνωρίζουν την ακοή.
Σε παλαιότερες εποχές οι άνθρωποι γενικά χρησιμοποιούσαν εξ ανάγκης την ακοή πολύ περισσότερο. Η όραση πάντα ήταν η πιο εύχρηστη αίσθησή μας, αλλά στις μέρες μας, ειδικά μετά την εφεύρεση του κινηματογράφου και της τηλεόρασης, γίνεται κατάχρηση αυτής της αίσθησης σε βάρος της ακοής.
Μπορεί να ακούγεται παράξενο, μα επειδή δεν ασκούμε την ακρόαση όσο θα έπρεπε και η αίσθηση αυτή συνδέεται άμεσα με τον αιθέρα που παρέχει χώρο για ησυχία και ανάπαυση, γι’ αυτό νιώθουμε πιο συχνά, πιο εύκολα, στενο-χώρια, στρεσάρισμα και ταραχή.
7. Η φθορά που παρατηρούμε παντού οφείλεται στο ότι τα ριζώματα, όταν εγκλωβίζονται σε μιαν ή άλλη μορφή, διαρρέουν αργά ή γρήγορα για να επιστρέψουν στη συμπαντική τους πηγή, όπως περίπου τα νερά που ρέουν προς τον ωκεανό.
Το σώμα μας είναι πλασμένο από αυτά τα ριζώματα και αυτά εκ φύσεως έχουν την τάση να επιστρέφουν στην συμπαντική πηγή τους. Τα ανανεώνουμε με φαγητό (γη και νερό), την έκθεσή μας στον ήλιο (πυρ), την αναπνοή (αέρας) και ησυχία (αιθέρας). Αλλά πέρα από τη φυσιολογική απαραίτητη συντήρηση κάνουμε και κατακράτηση καθώς χρησιμοποιούμε τα υλικά που μαζεύουν οι αισθήσεις για τις φαντασιώσεις, τις ονειροπολήσεις, τους νοερούς διαλόγους και παρόμοια.
Με αυτόν τον τρόπο, στην περιοχή του νου όπου οι αισθητήριες εντυπώσεις μετατρέπονται σε εικόνες, νοήματα, διαθέσεις και διανοήματα, φτιάχνονται παράξενες κατασκευές (εμμονές και συμπλέγματα), που δυσχεραίνουν τη στόχαση και συναίσθηση.
8. Δύο σημεία χρειάζονται αποσαφήνιση.
Πρώτον, τα πέντε στοιχεία ή ριζώματα δεν είναι τα πράγματα που οι ονομασίες υποδείχνουν στον υλικό κόσμο. Το υλικό νερό υπάρχει στον οργανισμό στη μορφή του αίματος και άλλων υγρών, φυσικά. Αλλά το ύδωρ στο λεπτό σώμα του νου είναι πολύ διαφορετική λεπτότερη ουσία. Το ίδιο ισχύει για όλα τα ριζώματα. Ο αιθέρας είναι η σιγή του νου, η ησυχία, που διαταράζεται από την κίνηση αέρινων επιθυμιών και σκέψεων, τη διαδοχή χρωμάτων και εικόνων και τη ροή γλυκερών συναισθημάτων.
Όλοι έχουμε συμπλέγματα κι εμμονές. Ευτυχώς όμως δεν είναι τόσο μόνιμα κι εδραιωμένα όσο ισχυρίζονται οι ψυχαναλυτές. Διότι τίποτα στην ψυχολογία μας – εκτός της επίγνωσης – δεν είναι μόνιμο. Έτσι τα συμπλέγματα κατωτερότητας ή ανωτερότητας και άλλες εμμονές στην πραγματικότητα δεν έχουν ευστάθεια ή μονιμότητα και τα βλέπουμε να έρχονται και να φεύγουν.
Ένα τρίτο, άσχετο με τον Νόμο του 5, είναι πως για να καταλάβουμε τον Νόμο του 6 θα πρέπει πρώτα να εξετάσουμε το θέμα του χρόνου. Και αυτό θα το κάνουμε στο επόμενο.
