Άρης Αλεξανδρής
Δεν ήταν το παραμύθι· δεν ήταν ο παραμυθάς· ήταν η περούκα, το βάψιμο και το φόρεμα του αφηγητή· ήταν το πιο επιδερμικό κομμάτι μιας διαδικασίας που ο καταστατικός της στόχος είναι να αγνοεί τα εξωτερικά γνωρίσματα και να εμβαθύνει στον κόσμο της φαντασίας. Οι περισσότεροι απ’ όσους βρήκαν απαράδεκτη την ιδιωτική εκδήλωση ανάγνωσης παιδικού παραμυθιού από μία drag queen στη Θεσσαλονίκη, δεν βάσισαν την οργή τους σε κάποιον πραγματικό κίνδυνο, αλλά στην αλλεργία τους στη διαφορετικότητα. Δεν ξέρουν από drag queens, δεν ξέρουν από drag shows. Δεν ξέρουν καν από παραμύθια. Ξέρουν μόνο να αναγνωρίζουν ό,τι δεν ταιριάζει με την αισθητική τους ορθοδοξία και να πολεμούν αντανακλαστικά ό,τι τολμάει να διαφοροποιηθεί από τον ομοιογενή χυλό που κατακλύζει το μυαλό τους. Ας μην προσποιούμαστε όμως ότι ο πόλεμος αυτός έχει οποιαδήποτε σχέση με το συμφέρον των παιδιών· το βάρος της γονικής προκατάληψης που μετακυλίεται στα παιδιά υπό μορφή ανιδιοτελούς ανησυχίας δεν κάνει την προκατάληψη λιγότερο προκατάληψη, ούτε τους γονείς λιγότερο προκατειλημμένους.
Η δίκαιη ένσταση
Οσοι διαφώνησαν, πάντως, με την εκδήλωση δεν ήταν απαραίτητα δογματικοί εχθροί της ετερότητας, ούτε βέβαια «ρατσιστές». Είναι σημαντικό να επισημάνουμε το αυτονόητο αλλά παραγνωρισμένο: το drag δεν είναι εγγενής ιδιότητα· δεν είναι σωματικό χαρακτηριστικό, φυλετικό γνώρισμα, φύλο ή σεξουαλικός προσανατολισμός. Είναι μεταμφίεση, δομικό στοιχείο μιας κατασκευασμένης ταυτότητας με σκοπό την περφόρμανς. Δεν τίθεται, λοιπόν, κατ’ ανάγκην θέμα σεξισμού/ομοφοβίας/τρανσφοβίας και οποιασδήποτε άλλης διάκρισης με βάση φυσικά χαρακτηριστικά που δεν επιλέγονται από εκείνον που τα φέρει. Η αντίθεση προς την εκδήλωση, με λίγα λόγια, ενδέχεται να έγκειται αλλού, και να βγάζει πράγματι νόημα· για παράδειγμα, στο drag ως (υπο)κουλτούρα: είναι τα ανήλικα παιδιά σε θέση να την κατανοήσουν; Υπάρχει λόγος να το κάνουν; Μπορεί να απευθυνθεί μία drag queen σε ένα ανήλικο παιδί, χωρίς να του μεταφέρει πληροφορίες που είναι πολύ ανώριμο να αναλύσει; Δεν είναι όλα μία μανιχαϊστική ηθική αναμέτρηση ανάμεσα στο σωστό και το λάθος. Μεταξύ των άκρων, υπάρχουν κι άλλοι παράγοντες όπως ο χρονισμός, η χρησιμότητα, η καταλληλότητα.
Διαπαιδαγώγηση ως επιλογή
Το drag δεν είναι η «αθλιότητα» που κατήγγειλε από την ασφυκτική γωνία της θλιβερής αμάθειάς του ένα παλαιοτηλεοπτικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ. Είναι όμως ένα πολιτιστικό δρώμενο που απευθύνεται σε ενήλικες· είναι μία μορφή τέχνης που περιλαμβάνει συχνά έντονες σεξουαλικές αναφορές, ακραίο χιούμορ, και αρνητικά φορτισμένο λεξιλόγιο. Μπορεί να ιδωθεί μία drag queen έξω από το θεματικό πλαίσιο της παράστασής της; Φυσικά. Αλλά μπορεί και όχι. Ενας γονιός έχει το δικαίωμα να κρατήσει το παιδί του μακριά από αυτού του είδους την επιρροή χωρίς να διακατέχεται από κάποια φοβία προς το διαφορετικό· μπορεί απλώς να θεωρεί ότι η drag συνθήκη δεν είναι αρμόζουσα για την ηλικία ή την ιδιοσυγκρασία του παιδιού του, όπως πολλές άλλες συνθήκες που το παιδί θα ανακαλύψει αργότερα ή θα απορρίψει μόνο του. Οποιος δεν μας προσκυνάει, δεν είναι απαραίτητα εχθρός μας.
Ο αληθινός κίνδυνος
Οι δυσανάλογες αντιδράσεις που προκάλεσε η εκδήλωση στη Θεσσαλονίκη αποσιωπούν το πιο βασικό απ’ όλα: κανείς δεν ανάγκασε τους γονείς και τα παιδιά τους να συμμετάσχουν σ’ αυτήν. Ας μην ανησυχούν οι ευαίσθητοι συμπολίτες μας, το drag εξακολουθεί να αποτελεί μία αντιδημοφιλή μορφή έκφρασης και μάλλον θα παραμείνει για πολύ ακόμα. Γιατί δεν ασχολούμαστε, λοιπόν, με τις προβληματικές πτυχές των πιο διαδεδομένων προτύπων; Γιατί, αφού τόσο μας ενδιαφέρουν οι κακές επιρροές, δεν εξετάζουμε αυτές που τα παιδιά υφίστανται καθεστωτικά, ακόμα και μέσα στο ίδιο το σχολείο; Η θρησκευτική κατήχηση, ο ποδοσφαιρικός οπαδισμός, τα αντιεπιστημονικά βιβλία γιατί δεν μας τάραξαν ποτέ τόσο, όσο μία drag queen με ένα παραμύθι στο χέρι; Ισως επειδή η υστερία για το «καλό των παιδιών» είναι το πιο αποτελεσματικό καμουφλάζ για το κακό που τους κάνουμε εν γνώσει ή εν αγνοία μας.
Πηγή: Καθημερινή
