Στο προηγούμενο 191. Ψυχολογία: Ο νους στη Βεδική Παράδοση έκανα μια λεπτομερή αναλυτική περιγραφή του Νου, του νοητικού σώματος του ανθρώπου που στη Σανσκριτική λέγεται sūkṣma ή linga-śarīra (λεπτό σώμα με προσωπικά χαρακτηριστικά) ή απλά antaḥkaraṇa ‘εσώτερο όργανο του νου’.
Manas – μάνας = μυαλό, κοινή, κατώτερη διάνοια που διατυπώνει επιθυμίες, σχέδια, υπολογισμούς, κ.λπ., συγκινήσεις, διαθέσεις και μεταβιβάζει τις αισθητήριες εντυπώσεις στα ανώτερα όργανα. Μεταβιβάζει επίσης μηνύματα από τ’ ανώτερα επίπεδα στα όργανα Γνώσεις και Δράσης. Στο διάγραμμα είναι κατά λάθος Manaha! Είναι πολύ θορυβώδες.
Buddhi – μπούντχι = ανώτερη διάνοια που κατανοεί και αξιολογεί, διακρίνει το χρήσιμο από το άχρηστο, ορθό από λάθος, και δίνει δημιουργική ώθηση. Είναι σιωπηλή!
Ahaṅkara – αχανκάρα = εγωισμός, εικόνα κι αίσθηση του «εγώ είμαι», ο πλασματικός εαυτός που διεκδικεί τα πάντα και λειτουργεί με το δίδυμο αρέσκειας και απέχθειας, προσωπικών προτιμήσεων και συμφερόντων. Οι ενέργειές του μαζί με το μυαλό δημιουργούν τη «δεύτερη φύση» με τις συνήθειες κι εδραιωμένες επιθυμίες.
Citta – τσχίττα = απλή νόηση, συνειδησία, επίγνωση που αντανακλά τη θέαση του Εαυτού. Συχνά λέγεται υποσυνείδητο ή ασυνείδητο μα στην πραγματικότητα έχει πολύ μεγάλη συνειδησία: είναι απλή νόηση, αναγνώριση και μνημοσύνη (όλου του παρελθόντος, γνωστού και αγνώστου!).
Αλλά το νοητικό σώμα αντλεί όλη του την ενέργεια από τη Φύση του Εαυτού που είναι αγνή ύπαρξη, συνειδησία ή νοημοσύνη και μακαριότητα: SAT – CIT – ĀNANDA.
To chitta που το ίδιο προεκτείνειται ως νους (ή νοητικό σώμα) έχει ύπαρξη χάρη στο SAT (ουσία, οντότητα αμετάβλητη), έχει νόηση χάρη στο CIT (συνειδησία/νοημοσύνη απεριόριστη), και παίρνει ενέργεια από το ĀNANDA (ευτυχία, μακαριότητα ατελεύτητη).
Πέρα από τη Φύση (prakŗti ή svabhava) είναι ο ίδιος ο αληθινός Εαυτός, ο ātman που είναι ίδιος με τον Εαυτό του σύμπαντος, το απερινόητο και απερίγραπτο brahman – Πρωταιτία, Πρωταρχή και Πρωτουσία των πάντων. Εκείνον τον Εαυτό είναι που πρέπει να γνωρίσουμε στην Αυτογνωσία ή Αυτοσυνειδησία.
Και αυτή είναι μια σύντομη μα πλήρης χαρτογράφησή του σαρκικού, νοητικού και πνευματικού όντος που είναι ο άνθρωπος στην ολότητά του. Κανονικά το διάγραμμα θα έπρεπε να είναι ανάποδα δείχνοντας τη Φύση Sat-Cit-Ānanda και τον Εαυτό Ātman πάνω από τον Νου και τα 5 αισθητήρια όργανα Γνώσης και τα 5 όργανα Δράσης.
Τα όργανα Γνώσης: αυτί για ακοή, δέρμα για αίσθηση, μάτι για όραση, γλώσσα για γεύση, μύτη για όσφρηση.
Τα όργανα Δράσης: γλώσσα για ομιλία, χέρια για χειρισμό, πόδια για μετακίνηση, σεξουαλικό για αναπαραγωγή, πρωκτός για αφόδευση.
