Ψ211: Το ανθρώπινο παράδοξο (3)

Ψ211: Το ανθρώπινο παράδοξο (3)

- in Ψυχολογία
0

Όμως υπάρχει κάτι μόνιμο, αμετάβλητο στην εμπειρία όλων μας. Η επίγνωση, θέαση, συνειδησία, όλων αυτών των νοητικών φαινομένων, Αυτή δεν επηρεάζεται από αυτά και παραμένει αμετάβλητη από την πρώτη-πρώτη θύμησή μας ως τώρα – και ώσπου να πεθάνουμε.

Κάθε άνθρωπος, άντρας ή γυναίκα, γυρεύει την ευτυχία, μόνιμα.

Μερικοί λένε, Όχι, αναζητώ δράση και περιπέτεια ή έντονο έρωτα. Μα και αυτή η αναζήτηση γίνεται διότι θα επιφέρει ευτυχία καθώς η επιθυμία για δράση, έρωτα, περιπέτεια, εκπληρώνεται.

Άλλοι πάλι λένε, Όχι, εγώ αναζητώ γνώση, πνευματική έρευνα, σώρευση πληροφόρησης στον νου. Μα και αυτή γίνεται διότι επιφέρει ευτυχία καθώς η επιθυμία εκπληρώνεται.

Οι άνθρωποι, όμως, γενικά είναι στραμμένοι και αγκυροβολημένοι στον υλικό κόσμο γύρω μας. Διότι εκ φύσεως, ή όπως το θέτει μια Ουπανισάδα, η Kaṭha, οι αισθήσεις μας είναι στραμμένες προς τα έξω: έτσι τις έπλασε ο Κύριος, η Δύναμη, που πλάθει αυτά τα πράγματα.

Στο υλικό περιβάλλον βρίσκουμε μόνο πρόσκαιρη ευχαρίστηση, όχι τη μόνιμη ευτυχία που λαχταράμε – κάθε φορά που μια έκλαμψη ευτυχίας τελειώνει και ακολουθεί πάλι ρουτίνα, μουντάδα, βαριεστημάρα και άγχος. Βρίσκουμε απόλαυση κι ευχαρίστηση στην απόκτηση και κατοχή πραγμάτων και προσώπων και αυτή τη λέμε ευτυχία. Μόνο που παρέρχεται. Διότι όλα παρέρχονται και αλλάζουν στον κόσμο ετούτο.

Η δράση μας, οι περιπέτειες, οι επιτυχημένες καριέρες κι επιχειρήσεις, οι έρωτες, οι οικογένειες – και αυτά όλα είναι στον υλικό κόσμο.

Οι γνώσεις μας επίσης, όσο επιστημονικές, μαθηματικές, ποιητικές ή ότι άλλο, και αν είναι, και αυτές σχετίζονται με τον υλικό κόσμο, το άμεσο περιβάλλον, την οργανική ζωή, τον πλανήτη, το ηλιακό σύστημα και όλα τα φαινόμενα που ερευνούμε με τις αισθήσεις και τις συσκευές που είναι προεκτάσεις των αισθήσεων. Τα Μαθηματικά, βέβαια, είναι πιο νοητικά, μα δεν σου λένε τίποτα για τον ανθρώπινο ψυχισμό – για τον έρωτα, τη δικαιοσύνη, το μίσος, τη συγχώρεση κ.λπ.

Το μόνο σταθερό και αδιαμφισβήτητο είναι ορισμένοι φυσικοί νόμοι του σύμπαντος που και αυτοί διαρκούν για όσο διαρκεί το παρατηρήσιμο σύμπαν.

Μα υπάρχει και ο συνειδησιακός κόσμος, ο ανθρώπινος ψυχισμός, ο νους με τα φαινόμενα και τις λειτουργίες τους – ανάμνηση, διάκριση, έμπνευση, λογική, σύγκριση, συμπόνια, σκληρότητα, πάθος, ουδετερότητα, μίσος, μεγαλοψυχία, θυμός, θλίψη, ηδονή, ευγένεια, απληστία, απόσπαση, αγάπη κ.λπ. Αυτά όλα επίσης είναι παροδικά και αλλάζουν ακατάπαυστα. Συχνά δε η αλλαγή γίνεται αυτόματα δίχως τον έλεγχό μας, όπως βρέχει, φυσά ή χιονίζει.

Όμως υπάρχει κάτι μόνιμο, αμετάβλητο στην εμπειρία όλων μας. Η επίγνωση, θέαση, συνειδησία, όλων αυτών των νοητικών φαινομένων, Αυτή δεν επηρεάζεται από αυτά και παραμένει αμετάβλητη από την πρώτη-πρώτη θύμησή μας ως τώρα – και ώσπου να πεθάνουμε.

Είναι η πρωταρχική κατάστασή μας, η πρωταρχική λειτουργία μας, όμως απροσπέλαστη για τον νου, ο οποίος φωτίζεται από εκείνη, απροσδιόριστη και άγνωστη.

Είναι το ανθρώπινο παράδοξο που παραμένει ανεξέταστο και άγνωστο. Ο νους μπορεί, όμως, να τη συλλογιστεί και ας μη μπορεί να γνωρίζει εκείνη τη δύναμη.

Μαζί με την επίγνωση έχουμε το αίσθημα της ύπαρξής μας, που είναι η πηγή όλων των άλλων αισθημάτων και αισθηματικών διαθέσεων. Εγώ είμαι, εγώ υπάρχω.

Μπορεί να διατυπώνεται και ως σκέψη, μα είναι ουσιαστικά συν-αίσθημα. Και αυτό μας έχει συνοδεύσει σε όλη μας τη ζωή χωρίς να εξαφανίζεται ή να αλλάζει: εγώ είμαι, εγώ υπάρχω. Κάποτε μάλιστα διευρύνεται πέρα και από τα γνωστά όρια του σώματος και του νου μας.

Και τα δυο αυτά νοούμενα είναι στην εμπειρία όλων, μα παραμένουν απροσδιόριστα στη γενική σύγχυση και τη μόνιμη ενασχόληση με τον υλικό κόσμο και όλα τα αγαθά που τόσο γενναιόδωρα προσφέρει.

Να, λοιπόν, που στον συνειδησιακό κόσμο μας ανακαλύπτουμε να υπάρχει κάτι αμετάβλητο – τουλάχιστον όσο αφορά την ανθρώπινη εμπειρία μιας ζωής ολόκληρης κάθε ανθρώπου.

Η ευχαρίστηση που νιώθουμε (και κάποτε δίχως εξωτερικό ερέθισμα το οποίο να βλέπουμε) είναι μια αντανάκλαση, μια έκλαμψη της ευτυχίας που ανήκει στην εσώτερη φύση μας. Θα μπορούσαμε να νιώσουμε χαρά κι ευτυχία αν δεν ήταν αυτή έμφυτη ή μόνιμη;

Θα μπορούσαμε να γνωρίσουμε ή να μάθουμε ή να σκεφτούμε κάτι, οτιδήποτε, αν η νοημοσύνη δεν ήταν έμφυτη και μόνιμη;

Θα μπορούσαμε να ζήσουμε ως ενσαρκωμένα όντα σε αυτόν τον κόσμο αν η ζωή – το πνεύμα, η δύναμή της – δεν ήταν έμφυτη και μόνιμη για όσο ζούμε;

Από που πηγάζουν αυτές οι τρανές ιδιότητες;

Από που ερχόμαστε εμείς με αυτές τις τρανές ιδιότητες; Και γιατί ερχόμαστε; Και γιατί φεύγουμε και πού πάμε;

Πώς μπορούμε να ερευνήσουμε αυτά τα ερωτήματα;

Μπορούμε μέσω αυτοεξέτασης ή αυτοπαρατήρησης, μέσω εμπειρίας και μέσω λογικής. Μα η λογική πρέπει ν’ αρχίζει με ορθές αρχές που εγείρονται από την περισυλλογή του σύνολου κόσμου, του σύμπαντος. Και το σύμπαν δεν είναι μόνο ο γνωστός μας υλικός κόσμος.

Όπως είδαμε υπάρχει κι ένας συνειδησιακός ή νοητικός κόσμος στον άνθρωπο που χρειάζεται εξερεύνηση, μια εξερεύνηση που μόνο το ίδιο το άτομο μπορεί να κάνει στον εαυτό του – όχι όπως οι ψυχολόγοι σε άλλους.

Και το άτομο χρειάζεται να διδαχθεί πώς θα προχωρήσει σε αυτή την έρευνα. Χρειάζεται μια Σχολή ή Ομάδα με καθοδηγητή και συμμαθητές ή πραγματικούς συντρόφους. Που πηγαίνουν στην ίδια κατεύθυνση, προς το ίδιο στόχο!  

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *