του Γιώργου Παγουλάτου*
Εάν το ασφαλιστικό δεν γίνει βιώσιμο για τα επόμενα 2, 10, 20 και 30 χρόνια, θα μετατρέψει την Ελλάδα σε ένα απέραντο γηροκομείο εξαθλιωμένων συνταξιούχων, γιατί οι δημιουργικοί άνθρωποι θα έχουν μεταναστεύσει. Η συντήρηση αυτού του γερασμένου συστήματος θα απομυζά τόσους πόρους από την οικονομία και θα συνεπάγεται τέτοιο βάρος στις παραγωγικές δυνάμεις, που η χώρα θα ερημώσει. Το Grexit ήδη συντελείται για χιλιάδες επιχειρήσεις που μεταναστεύουν μαζικά.
Είναι η πρώτη φορά τα τελευταία 25 χρόνια που υπάρχουν ευνοϊκές προϋποθέσεις εθνικής συναίνεσης για τη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού. Πρώτον, ένα δεσμευτικό μνημόνιο, που ψηφίστηκε υπεύθυνα από πέντε κόμματα (σήμερα 256 έδρες). Δεύτερον, πλήθος αναλύσεων και μελετών που αποτυπώνουν το πρόβλημα. Τρίτον, οι θέσεις κυβέρνησης και αντιπολίτευσης (παρά την έντεχνη ασάφεια) βρίσκονται για πρώτη φορά τόσο κοντά. Τέταρτον, η κυβέρνηση είναι αδύναμη και περιδεής μπροστά στον όγκο όσων πρέπει να νομοθετήσει, αλλά κι η αντιπολίτευση (Ν.Δ., ΠΑΣΟΚ και Ποτάμι) δεν χαίρει ακριβώς άκρας υγείας. Η αμοιβαία αδυναμία λειτουργεί ενοποιητικά, ξυρίζοντας όποια ψήγματα αλαζονείας. Πέμπτον, οι συνθήκες είναι ευνοϊκές, διότι κυβέρνηση είναι η αριστερά (ή, αν προτιμάτε, μια λαϊκιστική συμμαχία αριστεροδεξιάς) και αντιπολίτευση τα μετριοπαθέστερα κόμματα του κέντρου. Εκτον, είμαστε στην αρχή της θητείας, χωρίς άμεση προοπτική νέων εκλογών. Εβδομον, η χώρα λίγους μήνες πριν έζησε μια προθανάτια εμπειρία χρεοκοπίας, που δεν επιθυμεί να επαναλάβει.
Η αντιπολίτευση πρέπει όχι απλώς να ανταποκριθεί στην πρόσκληση για συναίνεση, αλλά να διευρύνει την ατζέντα. Να συμπεριλάβει την αξιοκρατική στελέχωση του κράτους, όπου η κυβέρνηση εκδιώκει ικανά κι επιτυχημένα στελέχη για να διορίσει κομματικούς εγκάθετους. Να συμπεριλάβει τη συνέχιση της μεταρρύθμισης στα ΑΕΙ, αντί της οπισθοδρόμησης που επιχειρεί το αρμόδιο υπουργείο, φληναφώντας περί «εκδημοκρατισμού». Αυτά, άλλωστε, είναι κοινές δεσμεύσεις υπό το τρίτο μνημόνιο. Να θέσει τις βάσεις για μια εθνική συμφωνία, για ένα εθνικό σχέδιο ανάπτυξης, που, μεταξύ άλλων, θα περιλαμβάνει ένα σταθερό φορολογικό πλαίσιο, με εγγυήσεις ασφάλειας στους επενδυτές.
Στη Γερμανία το 1989 και το 1992, στην Ιταλία το 1997, στη Σουηδία, στην Αυστρία το 1993 και το 1997, στην Ολλανδία το ’80 και το ’90, στην Ιρλανδία το ’90, στην Ισπανία το 1995-97: σε όλες αυτές τις χώρες, και σε άλλες, η ασφαλιστική μεταρρύθμιση πέρασε με συναινέσεις. «Η Ελλάδα ήταν η μόνη χώρα της Ε.Ε. που δεν κατάφερε να οργανώσει μια διαδικασία διακομματικής συναίνεσης για την απαιτούμενη ασφαλιστική μεταρρύθμιση στην περίοδο της μεταπολίτευσης», διαπίστωνε η πρόσφατη έκθεση της επιτροπής εμπειρογνωμόνων. Η Ελλάδα ήταν επίσης η μόνη χώρα που είχε απορρίψει κάθε απόπειρα σοβαρής μεταρρύθμισης μέχρι το 2010, κι εκείνη με το λιγότερο βιώσιμο ασφαλιστικό σύστημα. Και τέλος, η χώρα που αναγκάστηκε, μετά το 2010, στις οδυνηρότερες μειώσεις συντάξεων. Βρείτε τη σχέση.
Ο συνδετικός αρμός είναι ένα ανώριμο πολιτικό σύστημα. Μετά τη βίαιη ωρίμανση ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. στην κυβέρνηση το 2010 και 2012, ήρθε η σειρά του πλέον ανώριμου διδύμου ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Αν δεν κλείσει οριστικά αυτός ο κύκλος που θέλει τα κόμματα να παλιμπαιδίζουν ξανά ως μειωμένης ευθύνης όταν βρεθούν στην αντιπολίτευση, η χώρα δεν θα σπρώχνει απλώς τον βράχο του ασφαλιστικού σαν νέος Σίσυφος.
Θα καταπλακωθεί οριστικά από αυτόν.
* Ο κ. Γιώργος Παγουλάτος είναι καθηγητής Ευρωπαϊκής Πολιτικής και Οικονομίας στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και επισκέπτης καθηγητής στο Κολέγιο της Ευρώπης.Γιατί ήρθε η ώρα της συναίνεσης στο ασφαλιστικό
Πηγή: Καθημερινή
