1. Πάνω από 200 έτη τώρα η Πολιτική Οικονομία (=Οικονομικά, Οικονομολογία) έγινε «επιστήμη» και για 150 έτη διδάσκεται σε πανεπιστήμια. Έχει κάνει ορισμένες διατυπώσεις όπως της Προσφοράς-και-Ζήτησης (=τιμές ανεβαίνουν όταν η ζήτηση αυξάνεται και κατεβαίνουν όταν αυτή μειώνεται ή όταν η προσφορά αυξάνεται). Όμως δεν έχει κατορθώσει να βρει απλούς φυσικούς νόμους έτσι που η παραγωγή και διανομή του πλούτου (=αγαθά και υπηρεσίες) να γίνεται ομαλά και δίκαια και να μην υπάρχει αυτό το αυξανόμενο χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών.
Οι νόμοι που διέπουν τα ηλεκτρικά φαινόμενα του κόσμου μας έγιναν κατανοητοί και η τεχνολογία τους αξιοποίησε έτσι που να μπορούμε να έχουμε σε αφθονία την ηλεκτρική ενέργεια. Αυτή η άποψη της Φυσικής ερευνήθηκε και αναπτύχθηκε σε λιγότερο από 50 έτη.
Γιατί άραγε σε 200 και περισσότερα έτη δεν μπόρεσε η Οικονομολογία να ανακαλύψει και αξιοποιήσει τους φυσικούς νόμους που διέπουν το αντικείμενό της (δηλ. την οικονομική δραστηριότητα των ανθρώπων και κοινωνιών) έτσι που να μην υπάρχει αυτή η φοβερή θολούρα και σκοτούρα με τις επαναλαμβανόμενες κρίσεις, τις υφέσεις και τραγωδίες στην οικονομική ζωή μας;
2. Διότι πολύ απλά εμείς δεν θέλουμε να καταλάβουμε και να εφαρμόσουμε τους νόμους που, στην πραγματικότητα, είναι γνωστοί και πολύ πιο απλοί από τους νόμους της Φυσικής. Ο εγωισμός και το ατομικό συμφέρον κυριαρχούν στην ψυχοσύνθεση μας και δεν επιτρέπουν κατανόηση και δικαιοσύνη. Η επιδίωξη του προσωπικού συμφέροντος υπεισέρχεται και στις θεωρητικές διατυπώσεις και τις θολώνει, όπως και στις καθημερινές συναλλαγές όπου μπαίνει συχνά η απάτη.
Η γη όλη είχε ένα χείλι και μια γλώσσα για όλους… Και είπαν οι άνθρωποι, ελάτε, ας φτιάξουμε πλίνθους και ας τους ψήσουμε στη φωτιά. Και τα τούβλα (=οι ψημένοι πλίνθοι) ήταν γι’ αυτούς η πέτρα και η πίσσα (=άσφαλτος) ήταν η ασβεστολάσπη τους (=πηλός). Ας οικοδομήσουμε μια πόλη κι έναν πύργο, είπαν, που η κορυφή του θα φθάνει στον ουρανό· και ας δώσουμε στους εαυτούς μας ονόματα προτού διασκορπιστούμε στην επιφάνεια (=πρόσωπο) της γης. Και ο Κύριος κατέβηκε, είδε την πόλη και τον πύργο και είπε: «Ένα γένος είναι όλοι και μια γλώσσα (=χείλος) έχουν και άρχισαν να κάνουν αυτό και τώρα τίποτα από όσα θα επιθυμούσαν να κάνουν δεν θα τους λείψει. Ας συγχύσουμε λοιπόν τη γλώσσα τους εκεί, έτσι που κανείς δεν θα καταλαβαίνει (=ακούσουσι) τη φωνή του άλλου. Και οι άνθρωποι διασκορπίστηκαν πάνω στη γη παύοντας να οικοδομούν την πόλη και τον πύργο. Γι’ αυτό ονομάστηκε το μέρος «Σύγχυση» – αφού εκεί μπερδεύτηκαν οι γλώσσες… (Γένεσις 11.1-9, Παλαιά Διαθήκη)
3. Αυτό το περιστατικό (ο μύθος του πύργου της Βαβέλ) συμβολίζει τόσο ανάγλυφα, τόσο επακριβώς, την πορεία του πολιτισμού που οι άνθρωποι ονειρεύονται – να έχει δικαιοσύνη, αδελφοσύνη, ελευθερία, ισότητα, ευτυχία! Ξεκινούν καλά με κοινό σκοπό καταλαβαίνοντας ο ένας τον άλλο. Μα χρησιμοποιούν όχι φυσικά υλικά όπως η πέτρα και η λάσπη. Φτιάχνουν τα δικά τους, τα συγκριτικά εύθραυστα τούβλα και προτιμούν τη μαύρη πίσσα.
Με άλλα λόγια δεν ακολουθούν τους φυσικούς νόμους μα προτιμούν τις δικές τους θεωρίες κι επινοήσεις, μερικές από τις οποίες είναι σκοτεινές και συσκοτίζουν. Συνεπώς ο πολιτισμός τους φθάνει ως ένα σημείο μόνο κι εκεί σταματά: οι άνθρωποι δεν μπορούν πια να συνεννοούνται μεταξύ τους και σκορπίζουν ακολουθώντας ο καθένας το δικό του «όνομα», το δικό του επάγγελμα και συμφέρον. Η κάθε μονάδα, κάθε άτομο ή κόμμα, φυλή ή έθνος, έχει το δικό του σύστημα, το δικό του ιδανικό, μένει προσκολλημένο σε κείνο και δεν ενδιαφέρεται για τίποτε άλλο.
Όσο ο κοινός σκοπός μένει ως κύριο ενδιαφέρον στις δραστηριότητες των ανθρώπων υπάρχει πρόοδος, ανάπτυξη, εκλέπτυνση, ανύψωση. Μα κάποτε αρχίζει να κυριαρχεί το προσωπικό συμφέρον – έστω και αν είναι να επικρατήσει «η δική μου γνώμη» – που διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο.
Εδώ τώρα υπεισέρχεται η ασυνεννοησία και η σύγχυση. Όπως ξέρουμε από τη γνωστή μας Ιστορία, όποια κατανόηση και αρμονία και αν υπήρξε ως το σημείο αυτό, δίνει τη θέση της στη σύγχυση, διαφωνία και σύγκρουση – μεταξύ ατόμων ή οικογενειών, μεταξύ ομάδων ή παρατάξεων, μεταξύ κοινωνιών και κρατών.
Και ο πολιτισμός ταρακουνιέται, καταρρέει.
4. Ως το τέλος του 19ου αιώνα, οι απλοί φυσικοί νόμοι της Πολιτικής Οικονομίας είχαν διατυπωθεί ξανά και ξανά από ειλικρινείς μελετητές όπως ο John Locke και ο Adam Smith, οι Φυσιοκράτες στη Γαλλία, οι P.E. Dove και J.S. Mill στην Αγγλία, οι Thomas Pain και Henry George στην Αμερική κ.λπ.
Μα την ίδια εκείνη εποχή (τέλη 19ου αιώνα) μερικοί οικονομολόγοι στις ΗΠΑ (J.B. Clark, S.N. Patten κ.α.) επιδόθηκαν στη διαστρέβλωση των βασικών ιδεών και όρων, εσκεμμένα, συνωμοσιακά! Όποιος πράγματι ενδιαφέρεται θα δει την πλήρη περιγραφή του ιστορικού στο Πολιτική Οικονομία 13: Κεφάλαιο Β’, Διαστρέβλωση.
Η διαστρέβλωση αφορούσε τους όρους «κεφάλαιο» και «γη»*. Μέχρι τότε, οι κλασικοί θεωρούσαν τη γη όπως και την εργασία πρωταρχικό συντελεστή στην παραγωγή πλούτου. Το κεφάλαιο ήταν δευτερεύων συντελεστής , διαφορετικός από την γη. Έτσι η φορολογία θα επιβάρυνε την αξία της γης μόνο αφήνοντας ελεύθερο το κεφάλαιο και την εργασία. Μα οι μεγάλοι γαιοκτήμονες έκαναν μεγάλες δωρεές στα πανεπιστήμια κι έτσι στην Οικονομολογία πέρασε το δόγμα πως η γη επίσης είναι κεφάλαιο. Έτσι η φορολογία θα έπεφτε, όπως συνεχίζει και σήμερα, όχι στη γη μόνο, μα και στο κεφάλαιο και στην εργασία. Σύγχυση!
Κανονικά σύμφωνα με τον φυσικό νόμο (γνωστό ακόμα και στον 20 αιώνα και στους A. Marshall στο Κέμπριτζ και στην Οξφόρδη και στον J. Schumpeter στο Harvard), μόνο η πρόσοδος, η αξία της γης, θα φορολογούνταν.
Μα οι απλές διατυπώσεις ξεχάστηκαν θαμμένες κάτω από τις θολές θεωρίες που υιοθετήθηκαν κι έγιναν αδιαμφισβήτητο δόγμα.
Κάθε άξιος οικονομολόγος γνωρίζει τις βασικές αρχές και τοις αναφέρει στο εγχειρίδιο ή στις διαλέξεις του – σε μια παράγραφο ή μια σελίδα. Μα από δω και πέρα όλοι κάνουν την πάπια και αποδίδουν τις δυσλειτουργίες, υφέσεις και κρίσεις, σε δευτερεύοντα φαινόμενα (επιτόκια, αύξηση τιμών, φοροδιαφυγή, διαφθορά κλπ). Δεν τολμούν να πουν ξεκάθαρα πως φταίχτης είναι η ιδιοκτησία της γης, ενός φυσικού αγαθού που ανήκει εξίσου σε όλους. Και μιλούν για περιουσία τσουβαλιάζοντας μαζί γη και άλλα προϊόντα. Σύγχυση!
* Φαίνεται να υπάρχει μια παρεξήγηση – και αυτό συμβαίνει συχνά – σχετικά με τον όρο γη. Ο όρος, όπως τον χρησιμοποιώ εγώ, αναφέρεται στην επιφάνεια του πλανήτη σκέτη, όχι σε ακίνητη περιουσία, δηλαδή κτίρια, καλλιέργειες, ορυχεία ή άλλα εγγειοβελτιωτικά έργα. Αυτά μπορούν κάλλιστα να είναι ατομική ιδιοκτησία!
