Οι φόροι χρειάζονται για να καλύψουν τις δαπάνες του Κράτους, αλλά με ποια κριτήρια καθορίζονται οι δαπάνες; Πώς καθορίζονται οι λειτουργίες (είναι όλες απαραίτητες;) του κράτους; Αν το κράτος φροντίζει μόνο να προστατεύει την εσωτερική του ασφάλεια, τάξη και συνοχή, να απονέμει δικαιοσύνη και να εκτελεί ορισμένα δημόσια, αναγκαία έργα (εθνικό δίκτυο δρόμων, αεροδρόμια, κλπ) τότε τα έξοδά του είναι Δ ας πούμε. Αν όμως παρέχει δωρεάν παιδεία, περίθαλψη, ‘κοινωνικό τουρισμό’ κλπ, τότε τα έξοδά του είναι σαφώς μεγαλύτερα, Δ+++! Αν μάλιστα πρέπει να ‘τακτοποιηθούν’ και μερικοί ημέτεροι, τότε τα συν αυξάνονται, καθώς και οι φόροι!
Μια δεύτερη διευκρίνιση. Με ποια κριτήρια μπαίνουν οι διάφοροι φόροι; Διαφορετικοί φόροι επηρεάζουν διαφορετικά άτομα ή στρώματα της κοινωνίας – λιγότερο ή περισσότερο. Ένας φόρος επί πολύτιμων λίθων επηρεάζει κοσμηματοπώλες και πλούσιους μάλλον – όχι άμεσα τα φτωχότερα στρώματα. Ένας φόρος επί της βενζίνης επηρεάζει τις μεταφορές και συνεπώς όλους. Από πού λοιπόν πρέπει να αντλούνται οι φόροι; Είναι ευνόητο ότι όποιος έχει ένα εισόδημα, που αρκεί μόνο για να συντηρεί την οικογένειά του, δεν είναι σε θέση να πληρώνει και φόρους. Επομένως, εξίσου ευνόητο, φόρους θα πρέπει να πληρώνουν όσοι έχουν εισοδήματα ψηλότερα από το επίπεδο της επιβίωσης (ή το κατώτατο αποδεκτό στην κοινωνία).
Εδώ εγείρεται ένα λεπτό θέμα. Ας πάρουμε – απλό παράδειγμα – δύο αγρότες με μικρά κτήματα ίσου μεγέθους και ίσης ευφορίας. Ο Α εργάζεται 8 ώρες, 5 μέρες τη βδομάδα. Ο Β εργάζεται 10-12 ώρες, όλες τις μέρες της βδομάδας. Το εισόδημα του Β αυξάνεται, φυσικά. Είναι τώρα ορθό, φυσικό ή δίκαιο ο Β να πληρώνει περισσότερους φόρους – που μάλιστα μέρος τους θα πηγαίνει στην επιδότηση του Α ως εισοδηματικά ασθενέστερου; Σαφώς όχι!
Ή ας πάρουμε τον φόρο κληρονομιάς. Ο κτηματίας πεθαίνει και ο γιος πρέπει να πληρώσει φόρο. Δεν υπάρχουν μετρητά και ο γιος αναγκάζεται να πουλήσει μέρος του κτήματος ή ολόκληρο. Το ίδιο θα μπορούσε να γίνει με ένα ακτινολογικό εργαστήριο ή μηχανουργείο, κλπ. Είναι ορθό, φυσικό ή δίκαιο, να καταστρέφονται τέτοιες επιχειρήσεις που γονείς δημιουργούν με κόπους και θυσίες συχνά για τις συνεχίσουν τα παιδιά τους;
Από την άλλη, υπάρχουν άνθρωποι που σε πολλές περιπτώσεις δεν εργάζονται, όμως έχουν μεγάλα εισοδήματα από ακίνητη περιουσία, μετοχές, κλπ. Φαίνεται ορθό, φυσικό και δίκαιο, αυτοί οι άνθρωποι πρώτιστα να πληρώνουν τους φόρους. Αλλά και εδώ μερικοί μπορεί να είναι άρρωστοι, ανήμποροι να εργαστούν. Άλλοι να έχουν εργαστεί σκληρά για ορισμένα χρόνια και τώρα απολαμβάνουν συνετές αποταμιεύσεις. Και ούτω καθεξής.
Επομένως πρέπει να βρεθεί ένας φόρος που αφήνει εντελώς ανεπηρέαστη την εργασία και παραγωγή και προωθεί την ανάπτυξη. Αυτός είναι ο φόρος επί της αξίας εδαφών σκέτων, η Γεωφορολόγηση, την οποία εξετάσαμε σε πολλά άρθρα στη σειρά Πολιτικής Οικονομίας.
Οι οικονομολόγοι όλοι συμφωνούν πως αυτός ο φόρος δεν επηρεάζει αρνητικά την οικονομία επιφέροντας στρεβλώσεις – ύφεση, πληθωρισμό, μονοπώλια ή μη-δεδουλευμένα εισοδήματα ή ό,τι άλλο.
