Στα τελευταία 5-6 χρόνια της ζωής του στο Λονδίνο, ο Μαρξ υποστήριζε και μάλιστα έγραψε σε μαρξιστές στη Ρωσία (Βέρα Ζάσουλιτς, Μιχαηλόφσκι και άλλους αλλού) πως η μετάβαση στον σοσιαλισμό μπορούσε να γίνει πλέον δίχως επανάσταση, με δημοκρατικές διαδικασίες.
1. Σχεδόν όλοι οι σύγχρονοι μαρξιστές είναι δίχως πραγματική γνώση του Μαρξικού έργου.
Οι γονείς μου ήταν κομμουνιστές. Η μητέρα μου αφού χώρισε τον πατέρα μου, ως μεσήλικη παράτησε την κομμουνιστική ιδεοληψία ολότελα. Ο πατέρας μου έμεινε σταθερός, πέρασε τη ζωή του στα ξερονήσια (Μακρόνησος και αργότερα Αργοστόλι) ως τη Μεταπολίτευση.
Εγώ παραδόξως ήμουν ως παιδί κι έφηβος, δεξιός, υπέρ της ιδιωτικής πρωτοβουλίας και πιστός οπαδός των βασιλιάδων, πριγκίπων και αριστοκρατών. Κυρίως διότι η μητέρα έλεγε όμορφα παραμύθια με ιδανικούς, κάποτε κακούς, βασιλιάδες και σοφούς αυλικούς που έσωζαν το έθνος τους. Μου άρεσε η ιδέα πως υπάρχει κάποιος και μια τάξη ανθρώπων έξω από το άγχος και την αγωνία της καθημερινής μάλλον μουντής ρουτίνας που μπορούσαν να επιβάλουν έλεος και δικαιοσύνη.
2. Βέβαια στην ύστερη εφηβεία μου ανακάλυψα πως υπήρχαν φοβερές αδικίες και ανισότητες στην κοινωνία και πως οι βασιλείς και αριστοκράτες ήταν κοινότατοι κοινοί άνθρωποι δίχως καμία ιδιαίτερη ιδιότητα που να τους κάνει σεβαστούς και θαυμαστούς.
Τη δικαιοσύνη στην ευρεία κλίμακα της κοινωνίας την υποσχόταν ο Κομμουνισμός – το ΚΚ.
Έτσι προσχώρησα κι εγώ στο ΚΚ – στο Λονδίνο. Εκεί οι Ελληνο-Κύπριοι είχαν το δικό τους κλιμάκιο και προσχώρησα και σε εκείνο.
3. Η βασική ιδέα ήταν πως με την επιμόρφωση των λαϊκών στρωμάτων (=προπαγάνδα) θα γινόταν η ένδοξη επανάσταση που θα έφερνε τη δικαιοσύνη στην κοινωνία και όλοι θα ζούσαμε σε άνεση κι ευτυχία. Στο μεταξύ όμως χρειαζόταν να κάνουμε απεργίες και διαδηλώσεις, να χτυπήσουμε τους καπιταλιστές και αριστοκράτες που ζούσαν από τον μόχθο των λαϊκών τάξεων, δηλ. της εργατιάς και της αγροτιάς.
Υπήρχαν εγχειρίδια (ελληνικά και αγγλικά) που τα εξηγούσαν όλα αυτά και που ανέφεραν τους ημίθεους Μαρξ, Ένγκελς και Λένιν και τους μεταγενέστερους Στάλιν και Χρουστσόφ (ο οποίος αποκάλυψε πολλά λάθη του Στάλιν), Μάο και Χο Τσι Μινχ, Κάστρο και Τσε.
4. Και τότε άρχισα δειλά να διαβάζω τον Μαρξ στα Αγγλικά – το Κομμουνιστικό
Μανιφέστο, τη βιογραφία του και φυσικά Το Κεφάλαιο. Αργότερα μελέτησα και τα άλλα έργα του. Είναι πια παρωχημένα όλα.
Και τότε κάποιες υποψίες και δυσαρέσκειες που είχαν βλαστήσει στο άγουρο, ακαλλιέργητο μυαλό μου άρχισαν να μεγαλώνουν. Ο κομμουνισμός δεν επρόκειτο να φέρει καμιά δικαιοσύνη ή βελτίωση στην κοινωνία.
Πρώτα πρώτα, εκτός από 2-3 κομματικά μέλη που φαίνονταν να γνώριζαν τα θεωρητικά του Μαρξ και του Λένιν μα έμεναν παραδόξως προσκολλημένοι σε γραμμές που έρχονταν από τη Μόσχα, οι άλλοι ήταν αμόρφωτοι. Δεν γνώριζαν τις μαρξικές θεωρίες (Το Κεφάλαιο είναι δύσκολο!) μα ούτε είχαν κάποιο βερνίκι κουλτούρας. Απλώς παπαγάλιζαν τις εκάστοτε διατυπώσεις της Κεντρικής Επιτροπής κι έκαναν ό,τι τους έλεγαν οι ηγέτες.
Μετά, στα μέσα του 1956 ο Χρουστσόφ αποσταλινοποίησε τον Στάλιν και το καθεστώς που κληροδότησε στη Σοβιετία μα πολύ λίγο αργότερα τα σοβιετικά τανκς κατέπνιξαν τα αιτήματα για ελευθερία και βελτίωση των συνθηκών στη Βουδαπέστη. (Ο νυν ηγέτης της Ουγγαρίας ο Ορμπάν, με την εγκληματική φάτσα και την φασιστική προ-Πούτιν νοοτροπία δεν λαμβάνει υπόψη τι έκαναν οι Ρώσοι στη χώρα του). Λίγο αργότερα ήρθε και η ρήξη μεταξύ Χρουστσόφ και Μάο στην Κίνα.
5. Οπότε ήταν φανερό πια, όπως το φως της ημέρας, πως αυτός ο Κομμουνισμός με τα πλαστά σαρακοφαγωμένα συνθήματα περί ενότητας, δικαιοσύνης, βελτίωσης των λαών, αλληλεγγύης κλπ., ήταν μπαρούφες προς αποπλάνηση του κοσμάκη για το προσωπικό συμφέρον των ηγετών και αξιωματούχων και συνδικαλιστών που όλοι ήθελαν να διατηρήσουν τη θέση και τα προνόμια τους. Οπωσδήποτε μερικοί προωθούσαν γνήσια αιτήματα για τη βελτίωση των μισθών και συνθηκών εργασίας, μα αυτά δεν ήταν ούτε δικαιοσύνη, ούτε αληθινές λύσεις, αφού σε μικρό διάστημα το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών ξαναμεγάλωνε.
Ακόμα και σήμερα, 60 έτη μετά από εκείνους τους “αγώνες” η αγοραστική δύναμη των προλετάριων παραμένει χαμηλή και οι κρατικές υπηρεσίες περίθαλψης κι εκπαίδευσης στις περισσότερες Δυτικές χώρες παραμένουν χαμηλής ποιότητας.
6. Μα το μεγάλο σοκ ήρθε με την κατανόηση του Μαρξ. Π.χ. μέχρι και τη δεκαετία του 1870 υποστήριζε στα γραπτά και στις ομιλίες του την ανάγκη της Επανάστασης – σκληρής και βίαιας. Και αυτήν τη γραμμή υιοθέτησε ο Λένιν και αυτό έκανε δήθεν το μπουλούκι των άξεστων Μπολσεβίκων στη Ρωσία τον Οκτώβριο 1917.
Μα στα τελευταία 5-6 χρόνια της ζωής του στο Λονδίνο, ο Μαρξ υποστήριζε και μάλιστα έγραψε σε μαρξιστές στη Ρωσία (Βέρα Ζάσουλιτς, Μιχαηλόφσκι – και άλλους αλλού) πως η μετάβαση στον σοσιαλισμό μπορούσε να γίνει πλέον δίχως επανάσταση, απλά και μόνο με δημοκρατικές διαδικασίες.
Έτσι στα 21 μου αποχώρησα πλήρως από κάθε άποψη του Κομμουνισμού.
Όχι πως ο Μαρξ λέει κάτι πραγματικά βοηθητικό για την κοινωνία και την Ανθρωπότητα, μα ο Κομμουνισμός είναι μια καρικατούρα των ιδεών του, μερικές από τις οποίες έχουν βάση στην πραγματικότητα και συμφωνούν με τους μεγάλους, κλασικούς οικονομολόγους μα αγνοούνται από τους “μαρξιστές”.
