Τα εδάφη σκέτα δεν περιέχουν ανθρώπινη ενέργεια ή εργασία ενώ τα ακίνητα περιέχουν.
Την 1η Δεκεμβρίου, στην Κυριακάτικη Καθημερινή ο Κώστας Καλλίτσης έγραψε για τα αίτια της φτώχειας στη χώρα μας και πρότεινε, όπως κάνει εδώ και μήνες, μερικά μέτρα για την οικονομική βελτίωση των αδικημένων. Διαβάστε, σας παρακαλώ, το απόσπασμα αργά, προσεκτικά. Λέει αλήθειες μα οι αναλήθειες, είναι δυστυχώς, φοβερές. Η έμφαση είναι δική μου.
Είναι αλήθεια ότι στις 22 από τις 27 χώρες της Ε.Ε. ο κατώτατος μισθός ορίζεται με υπουργικές αποφάσεις και σε μία, στη Γαλλία, προκύπτει αλγοριθμικά. Γιατί, θα πει κάποιος, να μη γίνει το ίδιο κι εδώ; Για δύο λόγους: (α) Γιατί ο θεσμός των συλλογικών διαπραγματεύσεων στα καθ’ ημάς έχει τεθεί στον «πάγο» από την εποχή των μνημονίων και πρέπει να ζωντανέψει. Και (β) γιατί εδώ έχουμε μια ιδιαιτερότητα, ένα ειδικό κοινωνικό πρόβλημα που πρέπει να επιλύσουμε για λόγους ηθικούς, κοινωνικούς και οικονομικούς: τη φτώχεια που βασανίζει τα 3 ή τα 4 στα 10 ελληνικά νοικοκυριά μετά την παρατεταμένη οικονομική κρίση. Για να περιοριστεί η φτώχεια πρέπει να αυξάνονται οι κατώτατοι μισθοί περισσότερο. Ακριβώς αυτό απαγορεύει η θέσπιση ενός αλγορίθμου.
Εξηγούμαι: Ο κατώτατος μισθός πρέπει να αυξάνεται ταχύτερα από τον πληθωρισμό και τη γενική παραγωγικότητα για να αντιμετωπιστεί η φτώχεια, γιατί αυτός (όχι διάφορα επιδόματα πελατειακής εκπαίδευσης) είναι το πρόσφορο εργαλείο προς τούτο. Η φτώχεια δεν οφείλεται, όπως παλιά, στην ανεργία. Οφείλεται στο ότι η ελληνική οικονομία παράγει μαζικά νεόπτωχους, με θέσεις εργασίας που έχουν ανυπόφορα χαμηλές αμοιβές.
Το γεγονός ότι κυκλοφορεί πολύ χρήμα γενικώς, και στα ρετιρέ της διαπλοκής ιδιαιτέρως, ίσως προκαλεί σε ομάδες της οικονομικής ελίτ κι ένα μέρος της κυβέρνησης την πλασματική αίσθηση γενικής, δήθεν, ευφορίας. Η εικόνα είναι αναντίστοιχη με την πραγματικότητα που βιώνουν ευρύτερα κοινωνικά στρώματα. Τα κέρδη αυξάνονται, οι αξίες γης και ακινήτων εκτοξεύονται, η μόνη που μειώνεται συστηματικά είναι η αξία της μισθωτής εργασίας. Κι αυτό γίνεται με τη συντήρηση μνημονιακού καθεστώτος στις συλλογικές διαπραγματεύσεις, δηλαδή με το «πάγωμά» τους και την απαγόρευση διεκδίκησης πραγματικών αυξήσεων του κατώτατου μισθού – με αλγοριθμικά τρικ. Αυτή την κατάσταση, ε, δεν τη λες κανονικότητα. Ούτε είναι διατηρήσιμη – όσα νομοσχέδια κι αν δοκιμάσουν να τη θωρακίσουν.
Όπως κάθε οικονομολόγος αγγίζει το θέμα της αυξανόμενης αξίας εδαφών μα το συνδέει με τα ακίνητα γενικότερα. Τα εδάφη σκέτα δεν περιέχουν ανθρώπινη ενέργεια ή εργασία ενώ τα ακίνητα περιέχουν. Εκτός από αυτήν τη διαφορά ο Κώστας Καλλίτσης δεν προχωράει να δει την επίδραση στην πραγματική οικονομία που έχει η αυξανόμενη τιμή των εδαφών (όχι ακινήτων), που σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στη σπανιότητα και στο γεγονός πως κρατείται αχρησιμοποίητη ακριβώς για να αυξάνεται η αξία (αισχροκέρδεια και σπεκουλάρισμα!). Μα αυτό εμποδίζει την ανάπτυξη, το ξεκίνημα νέων επιχειρήσεων με χαμηλό κόστος (αγορά ή ενοικίαση γης) και συνεπώς την πρόσθετη εργασία και αύξηση παραγωγής.
Ορθά είναι όσα λέει για τους μισθούς και την τρομερή άγνοια των κυβερνώντων μας. Αλλά όπως επανειλημμένα έχουμε γράψει, η βασική αιτία είναι ο θεσμός της ιδιοκτησίας που επιτρέπει στον ιδιοκτήτη να κρατά τα εδάφη του αχρησιμοποίητα και να εμποδίζει άλλους να τα χρησιμοποιούν για παραγωγή που συνεχώς αυξάνει τον πλούτο της κοινωνίας!
