1. Το πρώτο πράγμα που χρειάζεται να κατανοήσει ο αναγνώστης είναι πως οι αναλυτές και άλλοι που γράφουν για αυτά τα συστήματα – ή έχουν τη δική τους αντίληψη για το σωστό (καπιταλιστικό ή σοσιαλιστικό, όπως τα λένε), ή νομίζουν πως ξέρουν, ή γράφουν για να γράφουν.
Υπάρχει ο κομμουνισμός του Μαρξ (ή άλλων) με κοινοκτημοσύνη και αταξική κοινωνία. Αυτός είναι σκέτη ουτοπία εντελώς ανεφάρμοστη.
Μετά υπάρχει ο καπιταλισμός και ο σοσιαλισμός. Μα τα συστήματα ή καθεστώτα σήμερα δεν είναι αμιγώς καπιταλιστικά ή σοσιαλιστικά. Στην Ευρώπη στις πλείστες χώρες (αν όχι όλες) ισχύει η σοσιαλδημοκρατία, δηλ. ο καπιταλισμός με μπόλικο σοσιαλισμό, καθώς το κράτος παρεμβαίνει σε μεγάλη έκταση για να επιφέρει δικαιότερη διανομή του πλούτου. Στην Κίνα υπάρχει σοσιαλισμός ή κρατισμός με μπόλικο καπιταλισμό καθώς επιτρέπεται ιδιωτική περιουσία και ιδιωτικές κερδοσκοπικές επιχειρήσεις για δημιουργία περισσότερου πλούτου.
Οι ετικέτες είναι παραπλανητικές
2. Ο όρος «καπιταλισμός» επινοήθηκε από σοσιαλιστές για να δηλώνει το πολιτικο-οικονομικό σύστημα στις αρχές του 19ου αιώνα. Ο Μαρξ το ανέλυσε σε μεγάλο βαθμό και το κριτίκαρε προβλέποντας την κατάρρευσή του και την επανάσταση των προλετάριων (των καταπιεσμένων εργαζομένων στις φάμπρικες των καπιταλιστών), που με λίγη βοήθεια από τους μπουρζουά διανοούμενους θα επέφεραν τον κομμουνισμό.
Μα σύντομα μετά τον θάνατο του Μαρξ, μερικοί, όπως ο Eduard Bernstein, υπέδειξαν πως με τους δημοκρατικούς θεσμούς (εκλογές, ωράρια εργασίας, κοινωνική περίθαλψη, δημόσια παιδεία, συνδικάτα κ.λπ.) ο σοσιαλισμός αναπτυσσόταν μέσα στο καπιταλιστικό καθεστώς. Βαθμιαία οι επαναστάτες σοσιαλιστές περιθωριοποιήθηκαν – εκτός από την Ελλάδα!
Νέοι συγγραφείς (όπως ο Karl Polanyi 1944 The Great Transformation) εδραίωσαν για καλά την ιδέα της σοσιαλδημοκρατίας στο περίπλοκο σμίξιμο του καπιταλισμού με τον σοσιαλισμό.
3. Αυτό που όλοι δεν αντιλαμβάνονται είναι πως η συμβιβαστική λύση του σοσιαλδημοκρατικού πολιτεύματος (οικονομικού συστήματος) περιέχει μια καταφανέστατη αδικία καθώς οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι και οι εργαζόμενοι μισθωτοί μένουν στο έλεος οικονομικών κρίσεων (κραχ, υφέσεων, ανεργίας κ.λπ.) ή απρόβλεπτων πανδημιών όπως ο COVID-19.
Η βασική αδικία είναι η ιδιοκτησία της γης, των εδαφών. Και ο Μαρξ και πολλοί πριν τον Μαρξ και μετά τον Μαρξ είδαν πως αυτή η απόλυτη ιδιοκτησία γαιών είναι το αγκάθι στη σοσιαλδημοκρατία ή άλλα συστήματα. Για την ακρίβεια, είναι η έλλειψη ελεύθερης πρόσβασης στη γη (όπως αυτή υπάρχει στον αέρα και το φως), αφού κάθε άνθρωπος και κάθε οικογένεια χρειάζεται χώρο για να υπάρχει, να αναπαύεται, να εργάζεται και να κατοικεί.
Είναι παράξενο πως μετά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο αυτό το ζήτημα ξεχάστηκε σχεδόν τελείως και μόνο λιγοστοί άνθρωποι προσπαθούν να το δημοσιοποιήσουν.
4. Το κύριο και βασικό στοιχείο είναι ο «προσοδισμός». Τι σημαίνει;
Σε κάθε χώρα, άσχετα με το καθεστώς (κομμουνιστική δικτατορία στη Βενεζουέλα ή Κούβα, οικονομία της Αγοράς στις ΗΠΑ, σοσιαλδημοκρατία στην Ευρώπη, σοσιαλισμός με καπιταλισμό στην Κίνα) η γη είναι ιδιόκτητη είτε από άτομα είτε από το κράτος και στερημένοι πολίτες δεν έχουν πρόσβαση εκτός αν πληρώσουν. Καθώς ο πληθυσμός γενικά αυξάνεται και καθώς στα κέντρα αυξάνεται η επίδραση του πολιτισμού (μουσεία, θέατρα, μέγαρα μουσικής, κρατικές υπηρεσίες κ.λπ.) ή σε ορισμένα μέρη αυξάνεται το τουριστικό ενδιαφέρον, η τιμή των εδαφών αυξάνεται επίσης και οι ιδιοκτήτες απολαμβάνουν τα αυξημένα κέρδη στις πωλήσεις ή ενοικιάσεις των εδαφών.
Αυτή είναι η «πρόσοδος» και αυτή κάνει όλη τη διαφορά.
Το θέμα το έχουμε εξετάσει εκτενώς σε πολλά προηγούμενα άρθρα: Πολιτική Οικονομία 1-20, 34-36 κ.λπ., κ.λπ. Όπως γράφω, λίγοι δείχνουν να ενδιαφέρονται κι έτσι η αδικία συνεχίζεται και οι άνθρωποι δεν γνωρίζουν γιατί!!!
