1. Εδραιωμένη τώρα είναι η στρεβλή αντίληψη πως η ΠΟ έχει να κάνει με την παραγωγή και διανομή του πλούτου. Αυτό το έχω δηλώσει κι εγώ κατά καιρούς μα πάντα υποδείχνοντας πως υπάρχει μια σπουδαιότερη άποψη.
Η αντίληψη περί πλούτου και άλλες στρεβλώσεις έχουν οδηγήσει σε μεγάλη σύγχυση ανάγοντας το χρήμα και τους πονηρούς χειρισμούς του σε ύψιστη κι επικερδέστατη δραστηριότητα: η τοκογλυφία έχει διαχυθεί στην νόμιμη χρηματοπιστωτική σφαίρα κι εξασφαλίζει τα υψηλότερα μη-δεδουλευμένα έσοδα. Αλλά ούτε ο πλούτος, ούτε το χρήμα είναι πρωταρχικοί συντελεστές στην παραγωγή. Και τα δύο είναι προϊόντα της παραγωγής.
Πρωταρχικός συντελεστής μαζί με τους φυσικούς πόρους του σύμπαντος (και πιο άμεσα της γης) είναι ο άνθρωπος με την εργασία του. Εντούτοις, χάρη στις τρομερές στρεβλώσεις τόσο στη νοοτροπία όσο και στις δομές και υποδομές της οικονομίας, οι άνθρωποι, άντρες και γυναίκες (και παιδιά) που εργάζονται και παράγουν όλο τον διαθέσιμο πλούτο έχουν μετατραπεί σε «αγορά/προσφορά εργασίας» και σε νεκρά νούμερα στατιστικής, ενώ το ανήθικο έγινε νόμιμο.
Όπως κάθε άλλη μελέτη και η ΠΟ (ή Οικονομολογία ή τα Οικονομικά) έχει διαμορφωθεί ώστε να μπορεί να προωθεί την εκμετάλλευση, καταπίεση και λεηλασία άλλων ανθρώπων και να νομιμοποιεί την απάτη και την βία. (Όπως και το νομικό σύστημα γενικά τείνει να προστατεύει τον θύτη και λησμονεί το θύμα.)
2. Και όμως η ΠΟ είναι η ευκολότερη από τις επιστήμες της ζωής. Μόνο οι εδραιωμένες στρεβλές αντιλήψεις που προήλθαν από την προσκόλληση στο προσωπικό συμφέρον, ατομικό ή ταξικό, δημιουργούν δυσκολίες με τις δεισιδαιμονίες και προκαταλήψεις τους. Δεν χρειάζεται πανεπιστημιακή εξειδίκευση, ούτε καν μεγάλη μόρφωση.
Η γνώση αυτής της απλής επιστήμης είναι απαραίτητη για κάθε καλή κυβέρνηση αλλά και για κάθε υπεύθυνο πολίτη ώστε να ελέγχει την κυβέρνηση. Όσοι ψηφίζουν με άγνοια σφυρηλατούν αλυσίδες σκλαβιάς και αδικίας. Και όσοι επιδίδονται στην επαγγελματική τους ζωή έχοντας άγνοια, θα υποστούν τη συμφορά, στέρηση και δυστυχία που φέρνουν οι αλλεπάλληλες υφέσεις.
Το εγχειρίδιο της ΠΟ είναι η καθημερινότητα με όλες τις δραστηριότητες και αλληλεπιδράσεις ανάμεσα σε μας και τους συνανθρώπους μας και ανάμεσα στους ανθρώπους και το φυσικό περιβάλλον. Η γλώσσα του είναι απλή, τα μαθηματικά του ευνόητα και το μήνυμά του ξεκάθαρο. Όλοι μπορούν εύκολα να το μελετήσουν.
Η ΠΟ μελετά την κοινότητα, την οικονομία της Πολιτείας και του πολίτη. Δεν θα υπήρχε οικονομία αν δεν υπήρχαν οι πολίτες και η Πολιτεία. Συνεπώς δεν θα υπήρχε και η ΠΟ.
3. Πιο συγκεκριμένα η ΠΟ μελετά και φωτίζει τις σχέσεις των ανθρώπων που ζουν στην κοινωνία κι εργάζονται για να συντηρήσουν και να εμπλουτίσουν τη ζωή τους.
Όλοι ζούμε από και με τα δώρα που μας χαρίζουν άγνωστες δυνάμεις που ως ένα σύνολο εμείς ονομάζουμε Φύση. Αυτά ανήκουν σε δύο κατηγορίες.
Η μια είναι τα γενικά αγαθά που η φύση δωρίζει κοινώς και αδιακρίτως σε όλες τις γενεές του ανθρώπου: ο αέρας, το ηλιόφως, η βροχή και η γη που γεννοβολά τόση αφθονία ζώων, φυτών και ορυκτών. Αλλά και κάτι που εμείς συνεχώς ξεχνάμε, η γνώση που μας κληροδοτούν οι προηγούμενες γενεές.
Η άλλη κατηγορία είναι τα ιδιαίτερα τάλαντα που έχει κάθε άτομο. Ένας πρώτος μεγάλος διαχωρισμός είναι άνδρες και γυναίκες με διαφορετική μορφή και διαφορετικές λειτουργίες. Μετά, οι νέοι και οι γέροντες εκδηλώνουν διαφορετικές ιδιότητες. Σε κάθε περίπτωση ένας είναι δυνατός, άλλος λιγότερο. Ή ένας έχει το ταλέντο μουσικής, άλλος ζωγραφικής και άλλος γλώσσας. Ένας πάλι κλίνει προς την αρχιτεκτονική, άλλος προς την ιατρική και άλλος προς την νομική. Και ούτω καθεξής.
Εκ φύσεως θέλουμε τη συντροφιά άλλων και οι διαφορετικές κλίσεις μας βρίσκουν ευκαιρία ανάπτυξης και αλληλοεξυπηρέτησης στη συντροφιά και συνεργασία με άλλους. Έτσι ζούμε σε οικογένειες και κοινότητες και Πολιτείες.
4. Η πρώτιστη και κύρια λειτουργία της κοινωνίας είναι να δώσει ελευθερία στους πολίτες να επιδοθούν σε απασχολήσεις ή επαγγέλματα της δικής τους επιλογής όπου θα καλλιεργήσουν τα δικά τους τάλαντα και θα αναπτυχθούν σε δεξιότητα και δύναμη, σε κατανόηση και κατόρθωμα. Με αυτόν τον τρόπο οι πολίτες θα συνεισφέρουν τα μέγιστα στην κοινωνία δίνοντας τον καλύτερο εαυτό τους.
Αν ο κάθε πολίτης έπρεπε να καλλιεργήσει τη γη του για τα λαχανικά και το ψωμί του, να ψαρέψει και να κυνηγήσει, να ράψει τα ρούχα, να κτίσει το σπίτι και να φτιάξει τα έπιπλά του, δεν θα έμενε χρόνος ή ενέργεια για να αναπτύξει τα ιδιαίτερα τάλαντά του ή ο,τιδήποτε άλλο. Η συλλογική ζωή στην κοινωνία μας ελευθερώνει όλους δημιουργώντας τις ευκαιρίες για την προσωπική μας εξειδίκευση αλλά και για περιόδους σχόλης.
Η εξειδίκευση και η σχόλη επιτρέπουν τώρα σε όσους το θέλουν να επεκταθούν, πέρα από την εργασία για την ικανοποίηση των βιοτικών αναγκών, στην ανάπτυξη λεπτότερων ιδιοτήτων που ανυψώνουν και εκλεπτύνουν το πνεύμα δημιουργώντας ανώτερα έργα πολιτισμού καθώς έρχεται πιο κοντά στη Μητέρα Φύση ή τον Θεό.
5. Η ΠΟ εξετάζει και αποσαφηνίζει τις αρχές που κυβερνούν τις σχέσεις των ανθρώπων μεταξύ τους στην κοινωνία και στο φυσικό περιβάλλον. Εξετάζει, βέβαια, και αποσαφηνίζει τη διαδικασία της παραγωγής, τη φύση του πλούτου και τη λειτουργία του χρήματος. Έχει καθήκον να εξηγήσει με σαφήνεια τις δυνάμεις που ενεργούν στην κοινωνική συμβίωση και στη δημιουργία του τεχνητού κόσμου στο οποίο ζουν οι άνθρωποι.
Κάθε άνθρωπος εκ φύσεως χρειάζεται γη για την κατοικία και την οικογένειά του και για εργασία, όπως χρειάζεται την προσωπική του ακεραιότητα. Για να ζει και να εργάζεται πληρέστερα χρειάζεται ελευθερία έκφρασης, κίνησης και συνάθροισης, εφόσον βέβαια δεν συκοφαντεί και δεν εμποδίζει άλλους. Χρειάζεται να έχει τους φυσικούς καρπούς της εργασίας του, δηλαδή τους φυσικούς πόρους στους οποίους έχει προσμίξει τη δική του ενέργεια, και αυτή τώρα είναι η περιουσία του. Χρειάζεται την υπόληψη που αντανακλά τη ποιότητα της εργασίας και συμπεριφοράς του και τη γαλήνη του ώστε να μπορεί να αναπαύεται και να επιδιώκει την καλλιέργεια λεπτότερων ικανοτήτων, όπως η προσέγγιση στην όποια θεότητα.
Είναι καθήκον της κοινωνίας μέσω της κυβέρνησης να εξασφαλίζει την ικανοποίηση αυτών των αναγκών για όλα τα μέλη της και να τιμωρεί όσους τις παραβιάζουν. Είναι καθήκον της επίσης να αντλεί τη σύνολη πρόσοδο (=Γεωφορολόγηση) για τις δικές της δημόσιες δαπάνες και να αφήνει τη φυσική αμοιβή της εργασίας ακέραια στους εργαζόμενους. Πρέπει επιπλέον να συντηρεί όσους δεν μπορούν να αυτοεξυπηρετούνται και δεν έχουν συγγενείς να τους φροντίζουν. Πρέπει, τέλος, να χρηματοδοτεί δημόσια έργα ή να βοηθάει στην εκτέλεσή τους – έργα που άτομα ή επιχειρήσεις δεν μπορούν εύκολα να αναλάβουν. Και εκτός από θεομηνίες ή πόλεμο δεν πρέπει να δαπανά περισσότερα από όσα εισπράττει από την πρόσοδο. Σε αυτά τα καθήκοντα συνοψίζεται η λειτουργία της καλής κυβέρνησης. Η καλύτερη κυβέρνηση είναι η λιγότερη!
Αυτό είναι το πραγματικό πεδίο της ΠΟ. Το αληθινό λειτούργημά της είναι ο προσδιορισμός του πεδίου, η πλήρης εξερεύνησή του, η λεπτομερής αποσαφήνισή των στοιχείων και δυνάμεων που το συνιστούν και του δίνουν ζωή, συνοχή και τάξη και η καθαρή διατύπωση των νόμων που το διέπουν.
Και αυτά όλα είναι πάρα πολύ απλά. Τα άλλα όλα είναι μπαρούφες.
