1. Όπου υπάρχει γη δωρεάν διαθέσιμη και όποιος θέλει μπορεί να έχει την κατοχή και χρήση ενός τεμαχίου δωρεάν, η αμοιβή της εργασίας είναι κοντά στο προϊόν των οριακών (ή λιγότερο αποδοτικών) τοποθεσιών.
Και αυτό το βλέπουμε απλουστευμένα και εικονικά στο διάγραμμα 1. Αυτή είναι η πρωταρχική διαίρεση της παραγωγής σε μισθούς (=Μ, αμοιβή εργασίας) και πρόσοδο (=Π, παράγωγο της ύπαρξης και ανάπτυξης της κοινωνίας). Η πρόσοδος, αντανακλώμενη στις αξίες γαιών, είναι η φυσική πηγή κρατικών εσόδων. Και το κράτος οφείλει να τη μαζεύει όλη για να υπάρχει δικαιοσύνη. Είναι μια πολύ απλή κατάσταση συνεχούς ανάπτυξης.
Στο δ2 βλέπουμε απλουστευμένα την εικόνα της σύγχρονης οικονομίας όπου δεν υπάρχουν ελεύθερα εδάφη αλλά η γη όλη είναι περικλεισμένη και ιδιόκτητη. Εδώ η πρωταρχική διαίρεση καθορίζεται από την αμοιβή που αποδέχονται οι άνεργοι. Και αυτή τείνει να ανεβαίνει σε καιρούς ακμής και να πέφτει σε καιρούς ύφεσης. Εδώ έχουμε ένα μέγεθος 20.
2. Αλλά είδαμε πως στη σύγχρονη κατάσταση τα πράγματα είναι αρκετά περίπλοκα. Κάθε επιχειρηματίας έχει εκτός από μισθούς πολλά άλλα έξοδα. Ως επί το πλείστον νοικιάζει τον χώρο της εργασίας του (ή τον αγοράζει και αποσβήνει το κόστος σταδιακά) – ένα ελάχιστο, ας πούμε, 5%, αλλά σε πολλές περιπτώσεις το ενοίκιο είναι όση πρόσοδος απομένει (κάτι δύσκολο να δείξουμε στο διάγραμμά μας (δ3, όπου η σύνολη παραγωγή δηλώνεται κάτω και η Πρόσοδος σημειώνεται πάνω από τις στήλες). Μετά, συνήθως έχει να αποπληρώσει δάνεια και τόκους για την απόκτηση κεφαλαίου (εργαλείων, επίπλων, μηχανημάτων κλπ.) και την αντικατάσταση ή συντήρησή του – ένα 10%, ας πούμε. Υπάρχουν οι λογαριασμοί της ΔΕΗ με πολλές πρόσθετες πληρωμές για ΕΡΤ κλπ.
Κανονικά ό,τι θα έμενε θα ήταν το κέρδος της επιχείρησης, από το οποίο θα καλύπτονται νέα έξοδα για καλύτερο κτήριο, καλύτερη περιοχή, ψηλότερους μισθούς για πιο ειδικευμένους εργάτες κλπ. Αλλά υπάρχει και το κράτος που παίρνει το μερίδιό του σε φόρους (άμεσους και έμμεσους).
Είναι διάχυτη η αντίληψη πως ο εργαζόμενος πληρώνει φόρους και ασφάλιση. Αυτό δεν είναι ακριβώς ορθό. Αφού η αμοιβή του είναι το λιγότερο που θα αποδεχθεί, δεν μπορεί από αυτό το ποσό να πληρώνει φόρους και ασφάλιστρα. Ο εργοδότης ήδη κατακρατά αυτά τα ποσά. Ο μισθός είναι το καθαρό υπόλοιπο και όχι το ονομαστικό ποσό. Μπορεί να λέγεται πως κάποιος πληρώνεται 1.000€ αλλά ο πραγματικός μισθός του μετά τις κρατήσεις είναι μόνο, ας πούμε, 780€.
3. Η φορολογία έχει τεράστια επίδραση. Κάθε φόρος είναι κακός και καταπιέζει την ανάπτυξη, την πρωτοβουλία και γενικά τη δημιουργική προσπάθεια των ανθρώπων. Κανείς δεν θέλει να εργάζεται και να παράγει περισσότερο γνωρίζοντας πως ένα μεγάλο μέρος (συχνά το μεγαλύτερο) πάει στο κράτος ως φόρος.
Οι φόροι αποτελούν όχι μόνο τροχοπέδη στην ανάπτυξη αλλά και αιτία πληθωρισμού και ύφεσης. Αυτό φαίνεται στο δ4, όπου βλέπουμε την καταπιεστική επίδραση των φόρων (Φ), συντηρητικά ως σύνολο 30%, στις λιγότερο αποδοτικές τοποθεσίες με 50 (Ζ). Εδώ το κέρδος μειώνεται μετά τους φόρους. Μετά την πληρωμή του Ενοικίου και των (δανείων και) τόκων μένουν 22,5. Οι φόροι εδώ θα πάρουν 15, δηλ. 13,5 +1,5 από το Κέρδος, αφήνοντας 7,5 αντί του κανονικού 18% που είναι 9.
Καθώς μέρος του κέρδους (1,5) απορροφάται στους φόρους, κάποιες οριακές επιχειρήσεις εδώ, στη ζώνη Ζ, με μειωμένο το κέρδος τους μπορεί να κλείσουν οπότε παρουσιάζεται (αυξημένη) ανεργία. Άλλοι θα συνεχίσουν με λιγότερο μα ανεκτό κέρδος. Στις άλλες τοποθεσίες υπάρχει ένα υπόλοιπο που μπορεί να πηγαίνει στο κέρδος, στο (αυξημένο) ενοίκιο (κάθε ιδιοκτήτης θέλει μεγαλύτερο ενοίκιο), ή άλλα έξοδα.
Αν τώρα αυξηθούν οι φόροι, άμεσοι κι έμμεσοι, η δυσπραγία γίνεται αφόρητη. Θα κοιτάξουμε το θέμα εκτενέστερα στο επόμενο.
4. Αυτή η δυσπραγία ήταν και είναι η κατάσταση στην Ελλάδα τα τελευταία 5 χρόνια της κρίσης – σίγουρα από το 2011 και δώθε. Και συνεχίζεται.
Αυτό αναπόφευκτα συμβαίνει όταν οι άνθρωποι, οι Πολιτείες, εμμένουν στην άγνοια και στο στενό συμφέρον τους παραγνωρίζοντας τις απλές, φυσικές αρχές της Πολιτικής Οικονομίας.
Ο μόνος καλός φόρος που δεν επιφέρει στρεβλώσεις και κρίσεις στην οικονομία (και σε αυτό συμφωνούν όλα τα εγχειρίδια Οικονομολογίας!) είναι ο φόρος επί της προσόδου, η οποία αντανακλάται επακριβώς στις αξίες των εδαφών σε όλη την Πολιτεία κι έτσι λέγεται Γεωφορολόγηση. Αυτός όχι μόνο δεν επιφέρει καταπίεση, κρίσεις και ύφεση, αλλά, αντίθετα, προωθεί αδιάκοπη ανάπτυξη και αύξηση της αμοιβής της εργασίας.
Μόνο εδώ οι πολίτες είναι πραγματικά ελεύθεροι και μπορούν να αναπτύξουν πλήρως όλα τα τάλαντά τους.
