1. Μια από τις μεγάλες αδυναμίες του Τσώρτσιλ την άνοιξη 1940 ήταν η ανικανότητά του να κατανοήσει, όπως ακόμα και ανώτατοι στρατιωτικοί, την πραγματική δύναμη της νέας γερμανικής πολεμικής μηχανής – των Wehrmacht (=στρατός) και Luftwaffe (=αεροπορία) – σε σύγκριση με τις συμμαχικές δυνάμεις της Βρετανίας και Γαλλίας.
Ο Τσώρτσιλ το θεωρούσε αδιανόητο, όπως και οι ανώτατοι στρατιωτικοί και οι σύμβουλοί του, πως οι Γερμανοί θα σάρωναν την Ολλανδία και το Βέλγιο σε λίγες μέρες και θα διεμβόλιζαν τη γαλλική αμυντική γραμμή Μαζινό και τη συνδυασμένη μάζα των γαλλικών, βρετανικών, ολλανδικών και βελγικών στρατευμάτων – τα οποία ήταν εξοπλισμένα και πολεμούσαν σαν να βρίσκονταν στον Πρώτο Πόλεμο (1914-18)!
Δεν κατάλαβε την πραγματική δύναμη των Γερμανών ούτε όταν κατάκτησαν την Πολωνία και τη Νορβηγία, μα σύντομα τον Μάϊο κατανόησε τον κίνδυνο.
2. Στις 13 Μαΐου, ως πρωθυπουργός πια, πήρε την πρώτη σημαντική του στρατιωτική απόφαση: σταμάτησε να στέλνει σμήνη πολεμικών σκαφών στη Γαλλία όπου οι γαλλικές δυνάμεις αποδεικνύονταν πολύ κατώτερες των περιστάσεων και οι επιτελάρχες τους δεν φαίνονταν να ξέρουν πώς ή αν θέλουν να πολεμήσουν τους ακαταμάχητους εισβολείς.
Ο Τσώρτσιλ ήταν φιλογάλλος και αρχικά βοηθούσε, ως υπουργός Ναυτικού μα και ως πρωθυπουργός, στέλνοντας πρόσθετες μοίρες μαχητικών.
Οι Γάλλοι όμως, εκτός από τον Ντε Γκολ και λιγοστούς θαρραλέους μαχητές, θεώρησαν προδοσία την απόσυρση των στρατιωτών της Βρετανικής Εκστρατευτικής Δύναμης (και των 115.000 Γάλλων) από τη Δουνκέρκη, παρότι ήταν πλέον ολοφάνερο πως δεν θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν τους εισβολείς. Και δεν ήθελαν να καταλάβουν πως οι βρετανικές δυνάμεις, στρατιώτες και μαχητικά, χρειάζονταν να αμυνθούν κατά μιας γερμανικής εισβολής στα μέχρι τότε απόρθητα βρετανικά νησιά.
3. Οι Γάλλοι είχαν υποσχεθεί πως θα αντεπιτίθονταν μα δεν είχαν εφεδρείες ούτε ικανούς στρατηγούς. Ο Weygand που αντικατέστησε τον Gamelin ως Αρχιστράτηγος των Συμμάχων δεν ήταν πολύ καλύτερος. Ηττοπαθής και αυτός δεν προχώρησε στην επιβαλλόμενη αντεπίθεση.
Ο Γάλλος πρωθυπουργός Reynaud τηλεγράφησε στον Τσώρτσιλ κατηγορώντας τους Βρετανούς για την αποτυχία της αντεπίθεσης – μια αντεπίθεση που δεν έγινε ποτέ.
Και ο Τσώρτσιλ είχε τώρα 3 ζητήματα να διευθετήσει: 1) την απόσυρση των στρατιωτών από την Δουνκέρκη• 2) τη χρήση άλλων μονάδων για να συνεχιστεί η άμυνα κατά των Γερμανών στη Γαλλία• 3) την άμυνα των βρετανικών νήσων. Καταλάβαινε πια πως οι Γάλλοι πολιτικοί με την επιρροή του Πετέν και τη γενική ηττοπάθειά τους θα οδηγούσαν τον Ρεϊνό σε παραίτηση για να συνθηκολογήσουν με τον Χίτλερ.
Δυστυχώς ο Ρεϊνό παραιτήθηκε και ανέλαβε την ηγεσία ο Πετέν ο οποίος όντως συνθηκολόγησε. Ο Ρεϊνό θα μπορούσε να μην είχε παραιτηθεί και να ζητήσει καταφύγιο στη Βρετανία, όπως ο Ντε Γκωλ με τις λιγοστές δυνάμεις του, ή σε κάποια Βορειοαφρικανική γαλλική αποικία, και από κει να συνεχίσει, ως νόμιμη κυβέρνηση, τον αγώνα κατά του Χίτλερ.
4. Στις 4 Μαΐου ο στρατηγός von Rundstedt, διοικητής της γερμανικής Πρώτης Στρατιάς που είχε κυκλώσει τη ΒΕΔ στη Δουνκέρκη (τα απομεινάρια τους στρατηγού Γκορτ, όπως τα έλεγαν κοροϊδευτικά), διέταξε τα πάντσερ του να σταματήσουν, να ανεφοδιαστούν και να προετοιμαστούν για την τελική εκμηδένιση της ΒΕΔ.
Ο Χίτλερ συμφώνησε θεωρώντας αμελητέα την απομείνασα βρετανική δύναμη κι έχοντας κατά νου τη γρήγορη προέλαση προς το Παρίσι!
Ο τσαπατσούλης Γκέρινγκ, αρχηγός της Λουφτβάφε, είχε διαβεβαιώσει τον Φίρερ του πως τα γερμανικά μαχητικά θα εξόντωναν τους Βρετανούς (πάνω από 224.330 άντρες) και Γάλλους (πάνω από 111.170 άντρες) εγκλωβισμένους στις ακτές της Δουνκέρκης.
Ο Τσώρτσιλ είχε κινητοποιήσει τον ναύαρχο Ramsey με το σχέδιο Dynamo να μαζέψει κάπου 1.000 ιδιωτικά πλεούμενα (ψαρόβαρκες, γιοτ κ.λπ.) τα οποία λίγους-λίγους απομάκρυναν τους στρατιώτες από τη Δουνκέρκη μαζί με λιγοστά πλοία. Μερικά βυθίστηκαν, και μερικοί σκοτώθηκαν από τα γερμανικά μαχητικά.
Μα ως τις 4 Ιουνίου είχαν διασωθεί 335.500 μάχιμοι άνδρες που θα γίνονταν ο στρατός που θα νικούσε τον Ρόμελ στη Βόρειο Αφρική και θα πολεμούσε με Αμερικανούς, Γάλλους, Έλληνες, Νεοζηλανδούς και άλλους συμμάχους, τους Γερμανούς στην Ιταλία πρώτα και μετά στη Γαλλία.
Οι Γερμανοί παραδέχθηκαν πως η Βασιλική Πολεμική Αεροπορία πολέμησε πολύ καλύτερα πάνω από τη Δουνκέρκη και το στενό της Μάγχης και προστάτευσε τους στρατιώτες της Συμμαχίας – κάτι πρωτόγνωρο για τις γερμανικές δυνάμεις στους πρώτους 8 μήνες του πολέμου!
Οι Βρετανοί έμειναν τώρα, μετά τη συνθηκολόγηση των μικρόψυχων Γάλλων, μόνοι να πολεμήσουν ενάντια στις χιτλερικές ορδές.
