1. Στις 28 Απριλίου 1986 ο σταθμός Forsmark Nuclear Plant στη Σουηδία χτύπησε καμπανάκια καθώς μετρούσε πολύ αυξημένο επίπεδο ραδιενέργειας με προφανή προέλευση την ΕΣΣΔ. Η Σουηδική Αρχή για Πυρηνική Ασφάλεια ρώτησε τους αρμόδιους στη Μόσχα μήπως είχε γίνει κάποιο πυρηνικό ατύχημα κάπου στη χώρα. Ήταν παραπάνω από 48 ώρες αφότου έγινε το φοβερό ατύχημα και 24 ώρες αφότου έγινε η μετεγκατάσταση των 45.000 κατοίκων της Πρίπιατ.
Οι σοβιετικές αρχές αρνήθηκαν απερίφραστα κάθε ατύχημα!
Την επομένη μάλιστα της έκρηξης δόθηκε η εντολή στην εφημερίδα Ιζβέστια να μην κάνει καμιά αναφορά στην έκρηξη. Ο δε αρχηγός της KGB υποστήριξε πως επρόκειτο για δυτική συνωμοσία που στόχευε στην κηλίδωση του Σοβιετικού κράτους! Και 4 ολόκληρες μέρες αργότερα σε αναφορά του στον Γκορμπατσόφ έγραφε πως έπαιρνε μέτρα για τον έλεγχο συμπεριφοράς ξένων διπλωματών και ανταποκριτών έτσι που να μην επιδοθούν σε αντισοβιετική εκστρατεία χρησιμοποιώντας τις πληροφορίες για το ατύχημα στο Τσερνόμπιλ!
2. Το γόητρο της Σοβιετίας έπρεπε να περιφρουρηθεί από τους αρτηριοσκληρωτικούς λενινιστές άσχετα με το κόστος σε υλικές ζημίες και ανθρώπινες ζωές στην ίδια την ΕΣΣΔ μα και τις γειτονικές χώρες.
Μια εβδομάδα μετά την καταστροφή επετράπη στην Πράβντα (=Αλήθεια) να δημοσιεύσει άρθρο για το ατύχημα, το οποίο ελέγχθηκε, και για το γεγονός πως 18 άνθρωποι ήταν σε σοβαρή κατάσταση και είχαν μεταφερθεί σε νοσοκομείο της Μόσχας. Ούτε λέξη για τους νεκρούς. (Θυμίζει φυσικά την κατάσταση εδώ στην Ελλάδα μετά την πυρκαγιά και τους θανάτους στο Μάτι όταν η κυβέρνηση απόκρυβε τους νεκρούς αρχικά και διαλαλούσε τα σωτήρια μέτρα που είχε πάρει!)
Την ίδια μέρα μια μυστική αναφορά προς τους ανώτατους αξιωματούχους του Κρεμλίνου έλεγε πως υπήρχαν ήδη 1.880 τραυματισμένοι στα νοσοκομεία. 204 από αυτούς (με 64 παιδιά) είχαν υποστεί εγκαύματα (και γενική μόλυνση) υψηλού βαθμού από τη ραδιενέργεια.
Η παραδοσιακή πολιτική των σοβιετικών κομμουνιστών να ωραιοποιούν άσχημες καταστάσεις και να μην κηλιδώνεται η εικόνα του άθλιου καθεστώτος τους.
3. Ο ίδιος ο Γκορμπατσόφ, ο Γενικός Γραμματέας του ΚΚΣΕ και πρώτος Άρχοντας, παρουσιάστηκε στην τηλεόραση μόνο στις 16 Μαΐου για να κατηγορήσει τους Δυτικούς για αντισοβιετική προπαγάνδα. Από την άλλη, είχε το θάρρος και την κοινή λογική να προχωρήσει τις ίδιες μέρες από την «περεστρόικα» (=αναδόμηση) στην πολιτική «γκλάσνοστ» (=διαφάνεια) που επέφερε τη διάλυση του κομμουνιστικού καθεστώτος στη Σοβιετία – διότι ο κομμουνισμός μόνο με ψέματα μπορεί να επιβιώσει.
Υπήρξαν όμως ψήγματα ορθής πληροφόρησης από τα σοβιετικά ΜΜΕ. Στις 28/4 το βράδυ το κανάλι Vremya ανακοίνωσε σε 40 δεύτερα πως ένας αντιδραστήρας είχε πάθει βλάβη μα η ζημιά διορθωνόταν, πως όσοι μολύνθηκαν δέχονταν περίθαλψη και πως μια εξεταστική επιτροπή είχε συσταθεί. Μετά, το σοβιετικό τηλεγραφικό πρακτορείο ΤΑΣΣ αναφέρθηκε με λεπτομέρειες στο Three Mile Island, το πιο σοβαρό ατύχημα σε πυρηνικό σταθμό στις ΗΠΑ, στις 28/3/1979 (όπου έλιωσε μερικώς ο αντιδραστήρας).
Μια ακόμα συνηθισμένη τακτική των κομμουνιστών να θολώνουν τα νερά, με το να μνημονεύουν όμοια παρελθοντικά λάθη των αντιπάλων και να αποφεύγουν οποιαδήποτε συζήτηση των παροντικών δικών τους! (Κι εδώ προσέχει κανείς την ίδια τακτική της τσιπρικής κυβέρνησης με το ρεφρέν «τα ίδια έκαναν και οι άλλοι» και αναφορές στο άσχετο παρελθόν!)
4. Κανένα πρόγραμμα στα σοβιετικά ΜΜΕ δεν ανέφερε πως οι Αμερικανοί δεν προσπάθησαν αν αποκρύψουν το ατύχημα ή να μειώσουν τη (μικρή ούτως ή άλλως) σοβαρότητα του.
Ούτε αναφέρθηκε, βέβαια, πως από το 1977 στην ΕΣΣΔ είχαν γίνει 28 ατυχήματα και το 29ο (1982) ήταν αρκετά σοβαρό ώστε να απελευθερώσει στην ατμόσφαιρα σημαντικές μα όχι θανατηφόρες ποσότητες ραδιενέργειας.
Αλλά το γυαλί ράγισε, ο πάγος άνοιξε. Η πολιτική γκλάσνοστ από ωραίο σύνθημα σε ομιλίες άρχισε να εφαρμόζεται πρακτικά καθώς ο ίδιος ο Γκορμπατσόφ την προωθούσε και πολλοί ηγέτες, που είχαν αηδιάσει με τις κουτοπόνηρες ανασχετικές πρακτικές του κομμουνισμού, τον ακολούθησαν.
Οι πιο θαρραλέοι δημοσιογράφοι πήραν και πρόσθετο θάρρος και άρχισαν να σκαλίζουν τις διάφορες «απόρρητες» περιοχές ξεσκεπάζοντας τα σταλινικά εγκλήματα, τις βρομιές των ηγετών στο Πολιτμπιρό και στην ΚΕ του ΚΚΣΕ, τη χρόνια οικονομική δυσπραγία, την ανικανότητα των απαράτσικ κοκ.
«Ήταν η γκλάσνοστ που γκρέμισε το σοβιετικό καθεστώς», ομολόγησε αργότερα ο Gennady Gerasimov, ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών υπό τον Γκορμπατσόφ.
