Η κρίση των πυραύλων της Κούβας ήταν μια ιστορική, σοβαρή αντιπαράθεση για 13 μέρες τον Οκτώβριο 1962 μεταξύ των ΗΠΑ και της Σοβιετικής Ένωσης, λόγω των βαλλιστικών πυραύλων που η ΕΣΣΔ είχε τοποθετήσει στην Κούβα.
Η αντιπαράθεση παίχτηκε από τους δυο ηγέτες των υπερδυνάμεων, τον Τζον Φ. Κένεντι των ΗΠΑ και τον Ν. Χρουστσόφ της ΕΣΣΔ. Μα ήταν, φυσικά, και ο Κάστρο μπλεγμένος.
Η κρίση ήταν ιστορική κι επικίνδυνη διότι για πρώτη φορά οι δυο υπερδυνάμεις, κάτοχοι πυρηνικών όπλων, έρχονταν αντιμέτωπες από κοντά. Για πρώτη φορά οι Αμερικανοί απειλήθηκαν ευθέως καθώς οι Σοβιετικοί εγκατέστησαν τους πυραύλους τους μόλις 90 μίλια (140 χλμ.) από τη χώρα και οι Αμερικάνοι δεν θα είχαν χρόνο να αντιδράσουν αμυντικά αν οι πύραυλοι εκτοξεύονταν. Βέβαια οι Αμερικανοί είχαν εγκαταστήσει δικούς τους πυραύλους στη Βρετανία, στην Ιταλία και στην Τουρκία, μα οι αποστάσεις ήταν μεγάλες ως την καρδιά της Σοβιετικής Αυτοκρατορίας.
Η κρίση ξεκίνησε όταν ένα U12 αμερικανικό κατασκοπευτικό αεροπλάνο αποκάλυψε με φωτογραφίες την ύπαρξη βαλλιστικών βάσεων στην Κούβα. Αυτό έγινε στις 14 Οκτωβρίου κι επιβεβαιώθηκε με αεροφωτογραφίες που τραβήχτηκαν στις 17 κι έδειχναν βάσεις για εκτόξευση πυραύλων όχι μόνον SS-4 ακτίνας 1600 χλμ., μα και SS-5 με ακτίνα 3000 χλμ.!
Στις 22 Οκτ. ο Κένεντι έκανε τηλεοπτικό διάγγελμα προς τον λαό των ΗΠΑ όπου δήλωνε ξεκάθαρα πως δεν θα επέτρεπε τέτοιες εγκαταστάσεις στο κατώφλι της χώρας του, το αμερικανικό ναυτικό θα σταματούσε πλοία και θα έκανε κατάσχεση οποιουδήποτε φορτίου όπλων προς την Κούβα, και, αν δεν εκδιώχνονταν οι υφιστάμενοι πύραυλοι από την Κούβα, οι αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις θα εισέβαλαν να τους αχρηστεύσουν. Δεν υπήρχε καμία περίπτωση υποχώρησης ακόμα και αν αυτό σήμαινε πυρηνικό πόλεμο.
Ο Χρουστσόφ από την μεριά των Σοβιετικών έκανε αντίστοιχες δηλώσεις για παραβίαση του διεθνούς δικαίου με τον ναυτικό αποκλεισμό της Κούβας και αντίστοιχες απειλές και προειδοποιήσεις.
Υπήρχαν οι σκληροπυρηνικοί, τα φανατικά γεράκια, που ήθελαν πόλεμο. Μα ευτυχώς (και με την επέμβαση του Γεν. Γραμ. του ΟΗΕ Σίθου Ου Θαντ) επικράτησαν οι μετριόφρονες και στις δυο πλευρές.
Περίπου 25 φορτηγά πλοία των χωρών του Συμφώνου της Βαρσοβίας και μερικά άλλα κατευθύνονταν προς την Κούβα και μερικά βρίσκονταν μόλις 24 ώρες μακριά από τη ζώνη αποκλεισμού. Οι Αμερικανοί επέτρεψαν σε δυο από αυτά να περάσουν γνωρίζοντας πως δεν μετέφεραν όπλα.
Παρά τις μεγαλοστομίες του υπουργού Άμυνας στρατάρχη Μαλινόφσκι για τις ετοιμοπόλεμες ένοπλες δυνάμεις της ΕΣΣΔ, κι ενώ και οι δυο χώρες ετοιμάζονταν πυρετωδώς ακόμα και για πυρηνικό πόλεμο, ο Χρουστσόφ πρώτος έκανε μια υποχώρηση διατάζοντας (26/10/1962) τα φορτηγά πλοία να μην εισέλθουν στη ζώνη ναυτικού αποκλεισμού. Την ίδια ώρα ο Κένεντι δεσμευόταν να μην εισβάλει ποτέ στην Κούβα εφόσον έφευγαν οι πύραυλοι.
Στις 27 επιτεύχθηκε η συμφωνία παρά μερικές πολύ επικίνδυνες ώρες και στις 28 ανακοινώθηκε διεθνώς. Τελικά και οι Αμερικανοί θα απομάκρυναν τις δικές τους βάσεις εκτόξευσης από την Τουρκία.
Ήταν η καλύτερη ώρα για τον Κένεντι.
