1. Οι δικτάτορες όλοι του 20ου αιώνα είχαν κάποια λόξα. Στη Δημοκρατία της Κεντρικής Αφρικής έχουν γίνει αρκετά πραξικοπήματα και πολλοί ηγέτες άλλαξαν γρήγορα. Πρόεδρος σήμερα μετά από εκλογές είναι ο Φ-Α Τουαντερά από το 2016 που διαδέχθηκε την υπηρεσιακή Κατρίν Πανζά, μετά από τον Ντζοτοντιά που το 2014 είχε ανατρέψει τον Φρανσουά Μποζιζέ, που το 2003 εκδίωξε με πραξικόπημα τον Α-Φ Πατασέ, που εκλέχθηκε καθαρά (1η φορά) τον Οκτ 1993. Νωρίτερα πρόεδρος ήταν ο Κολινγκμπά που το1979 είχε ανατρέψει τον Μποκάσα, που είχε ανατρέψει τον ξάδελφό του Dacko, την παραμονή του Νέου Χρόνου το 1965.
Ο Μποκάσα είναι αξιομνημόνευτος για τον ναρκισσισμό του, τη μεγαλομανία του, προσωπολατρία (μαθητικές στολές είχαν την εικόνα του!), την ανικανότητα, την αστάθεια, τη σκληρότητα και τον κανιβαλισμό του!
2. Ο Μποκάσα (Φεβ 1921 – Νοεμ. 1996) είναι αξιομνημόνευτος διότι υπηρέτησε στον γαλλικό στρατό, αποικιακό το 1939, και στον πόλεμο με τις ελεύθερες δυνάμεις του Ντε Γκωλ και αργότερα στην Ινδοκίνα όπου παντρεύτηκε μια Βιετναμέζα. Άφησε τον γαλλικό στρατό ως λοχαγός το 1962 και γύρισε στη χώρα του, πρώην γαλλική αποικία Ubangi-Shari που τώρα ήταν ανεξάρτητη και προσχώρησε στον στρατό ως ταγματάρχης.
Ως ξάδελφος του προέδρου Ντακό προβιβάστηκε σε Διοικητή του Στρατού μετά από ένα έτος αφού οργάνωσε το στράτευμα – όλοι κι όλοι 500 άνδρες! Το 1964 προβιβάστηκε σε συνταγματάρχη και του άρεσε να σουλατσάρει πάντα με τη στολή και τα μετάλλιά του.
Ο Ντακό έκλινε έντονα προς την Κίνα του Μάο μακριά από τη Γαλλία. Μα ο Μποκάσα δεν ήθελε καμία σχέση με κομμουνισμό.
3. Μετά το πραξικόπημα η δική του διακυβέρνηση ήταν αντικομμουνιστική. Συγχρόνως κατήργησε το Σύνταγμα και διέλυσε την Εθνοσυνέλευση με την υπόσχεση πως στο απροσδιόριστο μέλλον θα γίνονταν εκλογές, θα ξανάρχιζε η εθνοσυνέλευση και νέο Σύνταγμα θα συντασσόταν.
Νέα μέτρα απαγόρευαν την πολυγαμία, την προίκα και τη γυναικεία περιτομή. Όλοι οι ενήλικες έπρεπε να έχουν εργασία αλλιώς θα φυλακίζονταν ή θα πλήρωναν μεγάλο πρόστιμο. Μπαρ, αίθουσες χορού και παρόμοια επιθεωρούνταν από ένα «τάγμα ηθών».
Επίσης οργάνωσε δημόσιο σύστημα μεταφορών στην πρωτεύουσα και χρηματοδότησε δύο εθνικές ορχήστρες.
Καμιά ξένη χώρα δεν έδειξε ενδιαφέρον για τη Κεντροαφρικανική Δημοκρατία εκτός από τη Γαλλία που βοήθησε με την ασφάλεια του Μποκάσα. Ο δε Ζισκάρ Ντ’ Εστέν άρχισε να επισκέπτεται τη χώρα.
Στη συνέχεια άρχισε να καταπιέζει τον λαό και αντιφρονούντες γέμισαν τα κελιά των φυλακών. Ο πρώην βοηθός του λοχαγός A. Banza και νυν υπουργός, που έκανε σχέδια για πραξικόπημα, πιάστηκε κι εκτελέστηκε αφού βασανίστηκε ωσότου έσπασαν τα μπράτσα και η ραχοκοκαλιά του (1969).
4. Εκτός από τους Γάλλους, ο Μποκάσα είχε βοήθεια και από τον Καντάφι της Λιβύης. Από Ρωμαιοκαθολικός, μάλιστα, έγινε Μουσουλμάνος για μερικούς μήνες το 1976 και μετά ξαναγύρισε στον καθολικισμό του.
Οι Γάλλοι συνέχισαν να τον στηρίζουν και ο Ντ’ Εστέν πήγαινε σε σαφάρι μαζί του. Μα, πολύ πιο σημαντικό, ο Μποκάσα προμήθευε τη Γαλλία με ουράνιο, το οποίο ήταν απαραίτητο για τα πυρηνικά εργοστάσια και τα προγράμματα πυρηνικών όπλων.
Το 1970 διόρισε την πρώτη γυναίκα υπουργό, τη M-J Franck και το 1974 διόρισε την Elisabeth Donitien πρωθυπουργό. Στο μεταξύ ανακήρυξε τον εαυτό του Πρόεδρο επί ζωής (1972) και κατέστειλε ακόμα μια προσπάθεια ανατροπής του. Μια ακόμα προσπάθεια δολοφονίας του στο αεροδρόμιο το 1976 απέτυχε.
5. Το 1977 (4/12) ο Μποκάσα αυτοανακηρύχθηκε Αυτοκράτορας της Κεντροαφρικανικής Αυτοκρατορίας και οι Γάλλοι κι εδώ τον στήριξαν.
Αλλά όλες οι χώρες της Δύσης, μαζί και η Γαλλία τον περιγελούσαν πλέον και οι εφημερίδες έκαναν συγκρίσεις με τον άλλο φρικτό δικτάτορα της Αφρικής τον Idi Amin της Ουγκάντας.
Τα οικονομικά της χώρας πήγαιναν από το κακό στο χειρότερο κι έγιναν έντονες διαδηλώσεις για τρόφιμα. Ο στρατός σφαγίασε τους άοπλους πολίτες. Μαθητές επίσης διαδήλωσαν για να μη φορούν την πανάκριβη στολή (με εικόνα του Μποκάσα) και περίπου 100 παιδιά σκοτώθηκαν. Υπήρχε και η φήμη πως έτρωγε ανθρώπινη σάρκα.
Τον Σεπτέμβριο 1979 το καθεστώς ανατράπηκε με τη βοήθεια Γάλλων και ανέλαβε ο Ντακό ενώ ο Μποκάσα έμεινε εξόριστος.
Μετά γύρισε στη χώρα του και καταδικάστηκε σε θάνατο (1987). Μα η ποινή μετατράπηκε σε 20 έτη. Το 1993 του δόθηκε χάρη κι έμεινε στη πρωτεύουσα Bangui. Πέθανε το 1996.
Παρά τους σημαντικούς φυσικούς πόρους σε ουράνιο, κοβάλτιο, χρυσό, πολύτιμους λίθους κλπ, η χώρα ακόμα και το 2019 ήταν όσον αφορά την ανθρώπινη ανάπτυξη στην 188η θέση από 189 (με τελευταία χώρα τον Νίγηρα)!
