Τ80: Τι είμαι πάλι;

1. Ομολογώ πως ποτέ δεν αναρωτήθηκα για την ταυτότητά μου! Όσο θυμάμαι από μικρός, πάντα είχα την συναίσθηση της σιγουριάς πως είμαι αυτός που νοιώθω να είμαι ακόμα κι όταν ένιωθα θλίψη, απογοήτευση, θυμό, ενθουσιασμό ή ότι άλλο. Αυτό έμενε ίδιο!

Δεν αναρωτήθηκα ούτε όταν μπήκα στη σοβαρή εφηβεία ούτε αργότερα, ούτε τώρα στα γηρατειά. Πίσω ή πάνω από τις μεταβαλλόμενες συναισθηματικές εμπειρίες πάντα υπήρχε εκείνο το απροσδιόριστο μα σίγουρο και αναλλοίωτο αίσθημα.

Το σημειώνω αυτό διότι πολύ συχνά βλέπω (διαβάζω ή ακούω) πως πολλοί άνδρες και γυναίκες ψάχνονται – ψάχνουν να βρουν τον εαυτό τους. Συζητούν με άλλους, διαβάζουν βιβλία, ταξιδεύουν κοντά ή μακριά, γράφουν βιβλία, ρωτάνε σοφούς διάφορους «Ποιος ή ποια είμαι;»

2. Στο μυθιστόρημα του Alice in Wonderland (19ος αιώνας) ο μαθηματικός Λούις Κάρολ (ψευδώνυμο) αγγίζει με την απαράμιλλη αγγλική του ειρωνεία πολλές πτυχές της ανθρώπινης ύπαρξης. Μια από αυτές είναι και η ταυτότητά μας. Έτσι σε κάποιο σημείο της διαδρομής της μικρής Αλίκης «στη χώρα των θαυμάτων» το κορίτσι συναντά μια κάμπια.

Κ: Ποια είσαι εσύ;

Α: Δεν γνωρίζω, κύριε. Τουλάχιστον ξέρω ποια ήμουν όταν ξύπνησα σήμερα το πρωί, αλλά φοβάμαι πως πρέπει να έχω αλλάξει πολλές φορές από τότε.

Κ: Τι εννοείς με αυτό; Εξηγήσου!

Α: Δεν μπορώ να εξηγήσω τον εαυτό μου, κύριε. Γιατί, βλέπετε, δεν είμαι ο εαυτός μου!

3. Εδώ, όπως και αλλού υπάρχει πολύ χαμηλότονο χιούμορ και μια εντυπωσιακή παραδοξολογία που σχεδόν δεν την προσέχουμε καθώς είναι πολύ απλά διατυπωμένη.

Η Αλίκη αναφέρει την αφύπνισή της και την βεβαιότητα της για την ταυτότητά της εκείνη την ώρα, μα από τότε άλλαξε πολλές φορές. Από μια άποψη είναι κρίμα που δεν μας λέει πως ένοιωθε να ήταν τότε, στην αρχική της είσοδο στον κόσμο και στην κίνησή του, μα ίσως και ο ίδιος ο Κάρολ να μην ήξερε πραγματικά.

Μετά η Αλίκη έβλεπε, καθώς περιφερόταν από τόπο σε τόπο και συναντούσε άλλα πλάσματα, πως άλλαζε η αίσθηση του ποια ήταν, άλλαζε ο εαυτός της όπως της φαινόταν.

Κι έφτασε στην παράδοξη, οξύμωρη κατάσταση να δηλώνει «δεν είμαι ο εαυτός μου». Και όντως εκείνη την ώρα μετά από τις αλλεπάλληλες αλλαγές αυτό που έβλεπε κι ένοιωθε ως εαυτό της δεν ήταν ο εαυτός της.

Διότι, πρέπει να υπήρχε το ερώτημα: Ποιος/ποια/τι είναι η οντότητα που παρατηρούσε τις αλλαγές; Σε ποια οντότητα ανήκε η επίγνωση πως είμαι τώρα κάτι, κάποια που δεν ήμουν νωρίτερα και νωρίτερα;

Τελικά τι είναι ο παρατηρητής που τα παρατηρεί όλα μα ο ίδιος δεν παρατηρείται;