1. «Τύχη» και «μοίρα» υποδείχνουν διαφορετικά φαινόμενα μα έχουν κάτι κοινό στο ότι θεωρούνται πως ευθύνονται για την τροπή που παίρνουν τα γεγονότα στη ζωή των ανθρώπων ή εθνών.
Έτσι λέμε πως είναι η μοίρα κάποιου να κάνει λαθεμένες επιλογές και να υποφέρει. Λέμε πως ήταν κακή τύχη που κάποιος γλίστρησε κι έσπασε το πόδι του μα στο νοσοκομείο συνάντησε μια νοσοκόμα και ήταν η μοίρα τους να παντρευτούν. Ή λέμε πως είναι η μοίρα του ελληνικού λαού να πέφτει σε διχασμό και να μη μπορεί να μονιάσει. Τέτοιες εκφράσεις αφθονούν.
Την περίοδο του Μουντιάλ στη Ρωσία (Ιουν-Ιουλ ’18) ακούγαμε συχνά πως μια ομάδα δεν είχε τύχη κι έχασε ή πως η μπάλα χτύπησε το οριζόντιο δοκάρι ατυχώς (για αυτόν που την κλώτσησε) ή ευτυχώς (για τους αντιπάλους).
2. Στην αρχαιότητα υπήρχε η Μοίρα ή Θεά Τύχη.
Αυτή η θεά ήταν ανεξάρτητη και όχι στο Δωδεκάθεο του Ολύμπου. Όταν μάλιστα ονομαζόταν «Ανάγκη» ήταν μια δύναμη ανώτερη και από τους θεούς διότι την υπάκουαν.
Η ιδέα βρίσκεται και σε άλλες μυθολογίες.
Στη θρησκεία μας είναι το θέλημα του Θεού: ό,τι γίνεται, ό,τι συμβαίνει οπουδήποτε και σε οποιονδήποτε, είναι θέλημα Θεού.
Σε άλλες κουλτούρες είναι πάλι το πεπρωμένο ή μια Μοίρα απρόσωπη, όπως το Κισμέτ σε ισλαμικές κοινωνίες.
Άλλες φράσεις που χρησιμοποιούνται με ίδια έννοια είναι: «ήταν γραφτό» ή «αναπόφευκτο». (Το πεπρωμένο φυγείν αδύνατον εστί.)
3. Είναι πεπρωμένο, μοίρα, τύχη, να ηττηθεί μια ποδοσφαιρική ομάδα;
Ας πάρουμε ένα απλό παράδειγμα του πέναλτι. Είδα τον Αρχηγό της Εθνικής Κροατίας Λούκα Μόντριτς να αποτυχαίνει σε ένα πέναλτι και να πετυχαίνει γκολ σε δεύτερο στον ίδιο αγώνα κατά της Εθνικής Δανίας και του ίδιου τερματοφύλακα Κάσπερ Σμάιχελ (1/7/18). Στο πρώτο έδειξε αδεξιότητα κι έλλειψη αυτοπεποίθησης στο δεύτερο απλή τεχνική!
Δεν υπάρχει πεπρωμένο ή τύχη στα πέναλτι. Ο τερματοφύλακας είναι χαμένος από χέρι – εκτός αν έχει ανάστημα και υπεράνθρωπη ταχύτητα. Αλλιώς δεν προλαβαίνει. Ο δε εκτελεστής χρειάζεται να έχει την απαραίτητη ποδοσφαιρική εκπαίδευση και πείρα και κάπως δυνατό σουτ. Πρέπει να εξασκηθεί καλά ώστε να στέλνει με δύναμη τη μπάλα σε καθεμιά από τις γωνίες του τέρματος ή έστω ξυστά μέσα από τα κάθετα δοκάρια.
Οι τερματοφύλακες γνωρίζουν πως δεν προλαβαίνουν τη μπάλα που έρχεται από 11 μέτρα σαν βολίδα. Γι’ αυτό οι περισσότεροι έχουν στις μέρες μας μάθει να πέφτουν, όπως υπολογίζουν, δεξιά ή αριστερά ελάχιστα πριν σουτάρει ο εκτελεστής. Ακόμα όμως κι αν πέσουν στη μεριά της μπάλας, αυτή έρχεται συχνά με τόση ταχύτητα και δύναμη που δεν προφταίνουν να τη σταματήσουν και αυτή περνά από κάτω τους.
Ο εκτελεστής δεν έχει παρά να καθυστερήσει μισό δευτερόλεπτο πριν το σουτ, ακόμα και αν έχει μεγάλη φόρα, και βλέποντας που πέφτει ο τερματοφύλακας να στείλει τη μπάλα στην άλλη μεριά.
4. Καμιά ποδοσφαιρική ομάδα, κατ’ επέκταση, δεν κερδίζει στην τύχη ούτε χάνει ατυχώς. Είναι ζήτημα ομαδικής συνεργασίας και προσωπικής δεξιότητας. Κατά πόσο κανένα μέλος δεν επιδίδεται σε εγωιστική επίδειξη μα δίνει τη μπάλα στον κατάλληλο συμπαίκτη του την κατάλληλη ώρα με κατάλληλη δύναμη. Και τα μέλη μπορούν να πασάρουν ή σουτάρουν ορθά, μπορούν να ξεφύγουν με τη μπάλα από αντίπαλο ή να πάρουν τη μπάλα από τον αντίπαλο δίχως φάουλ και βέβαια μπορούν να σταματήσουν ορθά την ερχόμενη μπάλα με τα πόδια, το στήθος ή το κεφάλι.
Αυτή είναι η δεξιοτεχνία και συνεπάγεται αυτοπεποίθηση όλη την ώρα καθώς κι επίγνωση του γηπέδου και των άλλων παικτών.
Το ίδιο ισχύει στην επιτυχία ή αποτυχία μιας επιχείρησης. Χρειάζεται γνώση της όλης δραστηριότητας από τις πρώτες ύλες μέχρι τη διάθεση του προϊόντος στην ορθή τιμή. Αυτή δίνει δεξιότητα και αποτελεσματικότητα στα διοικητικά στελέχη που πρέπει να συνεργάζονται αρμονικά.
5. Τέτοια παραδείγματα, θα μου πείτε, είναι αρκετά ευνόητα. Τώρα είναι όντως, διότι τα αναλύσαμε. Αλλιώς, οι όροι που κοινώς χρησιμοποιούνται, όπως ανέφερα πιο πάνω, δείχνουν πως οι ποδοσφαιρόφιλοι πιστεύουν στην Τύχη και Μοίρα!
Τι γίνεται όμως όταν κάποιος βρίσκει στον έρημο δρόμο 500 ευρώ; Ή όταν στον έρημο δρόμο σε ληστεύουν; Ή όταν κερδίζεις ένα λαχνό; Ή όταν το αεροπλάνο πέφτει και όλοι σκοτώνονται;
Αυτά στο επόμενο.
