1. Από κάθε πλευρά του ‘δημοκρατικού τόξου’, όπως λέγεται, στην πολιτική φαίνονται συχνές αναφορές στη ‘διαφάνεια’ που πρέπει να επικρατεί σε δραστηριότητες και συναλλαγές που σχετίζονται με την πολιτική.
Η λέξη ‘διαφάνεια’ εδώ είναι μεταφορική. Διότι η βασική σημασία της είναι η ποιότητα ή κατάσταση ή ιδιότητα που επιτρέπει να φαίνεται καθαρά τι υπάρχει κάτω από την επιφάνεια ή πίσω από την πρόσοψη – όπως ένα διαφανές ρούχο επιτρέπει να φαίνεται τι υπάρχει κάτω ή πίσω από αυτό.
Μια διαφανής διαδικασία ή δραστηριότητα, πράξη ή συναλλαγή, επιτρέπει να φαίνεται όχι μόνο η άμεση επιφανειακή δράση, κατάσταση και συσχέτιση των ορατών παραγόντων (στοιχείων, προσώπων, δυνάμεων κλπ) που εμπλέκονται, μα και στοιχεία και δυνάμεις που δεν φαίνονται εκ πρώτης όψεως, τα κίνητρα καθώς και οι μεταξύ τους σχέσεις.
Στην πραγματικότητα στην πολιτική η διαφάνεια είναι ανύπαρκτη σήμερα, διότι ενώ είναι γνωστό πως όλοι ενδιαφέρονται πρώτιστα για την κατάκτηση και τη νομή της εξουσίας, όλοι προσποιούνται πως ενδιαφέρονται για τον λαό.
2. Η διαφάνεια επιτρέπει στους εχέφρονες, έντιμους πολίτες να κρίνουν κατά πόσο τα πολυσχιδή πολιτικά τεκταινόμενα είναι έντιμα ή όχι. Κι εδώ συναντάμε μια μεγάλη δυσκολία. Διότι αν ο κ. Τσίπρας που έκανε ακριβώς τα αντίθετα από όλα όσα υποσχέθηκε (2015-18) εξακολουθεί να είναι κομματάρχης και να στηρίζεται από 20% των ψηφοφόρων, πρέπει να συμπεράνουμε πως οι εχέφρονες, έντιμοι πολίτες είναι πολύ λίγοι.
Επίσης, είναι πασίγνωστο πως όλα τα κόμματα χρηματοδοτούνται από ιδιώτες που περιμένουν ανταλλάγματα (έστω κι αν είναι ικανοποίηση της φανατικής προσκόλλησης σε ένα κόμμα ή η εφαρμογή ενός μέτρου που θα ευνοήσει), μα όλοι προσποιούνται πως ενδιαφέρονται για το καλό του Έθνους, για δικαιοσύνη, για τη βελτίωση της κοινωνικής ζωής και παρόμοια.
Γι’ αυτό ουσιαστικά κυριαρχεί η αδιαφάνεια.
3. Ας πάρουμε για παράδειγμα τη χρηματοδότηση κομμάτων.
Τα κόμματα παίρνουν κρατική χρηματοδότηση μα και ιδιωτικά δώρα και τραπεζικά δάνεια. Σε μια δημοκρατία η χρηματοδότηση πρέπει να είναι ιδιωτική. Εγώ προσωπικά δεν θέλω καθόλου να χρηματοδοτώ κανένα κόμμα, κανέναν πολιτικό. Και είμαι σίγουρος πως πολλοί νιώθουν το ίδιο. Αυτό όμως είναι θέμα για άλλη συζήτηση, παρότι ενέχει αρκετή διαφάνεια–αδιαφάνεια.
Θα ήταν πολύ απλό για κάθε κόμμα να δημοσιοποιεί τις πηγές χρηματοδότησής του και τις λεπτομέρειες δαπανών του όπως επιτάσσεται για κάθε άλλου είδους επιχείρηση ή οργάνωση. Αυτό δεν γίνεται.
Υπάρχουν θαλασσοδάνεια από τράπεζες, ειδικά στα κόμματα εξουσίας για ευνόητους λόγους. Υπάρχει αναντιστοιχία εσόδων κι εξόδων. Υπάρχει και η υπόκωφη φήμη για ξέπλυμα μαύρου ή βρόμικου χρήματος.
4. Δεν πρόκειται να υπάρξει διαφάνεια, διότι δεν υπάρχει εντιμότητα στους πολιτικάντηδες. Κάποιοι αρέσκονται στο να πιπιλούν την καραμέλα της δημοκρατικότητας. Τα κόμματα είναι, γράφουν, ‘αντιδημοκρατικά’. Αυτά είναι μπαρούφες. Αυτοί που απαρτίζουν τα κόμματα είναι ανέντιμοι και ανεύθυνοι προς το σύνολο Έθνος.
Τα κόμματα είναι αυτά που είναι – αρχηγικά, δίχως όμως πραγματικούς ηγέτες με αρχές και όραμα για το Έθνος. Συχνά δε είναι οικογενειακά φέουδα και παντελώς αδιαφανή και παραπλανητικά ως προς τη διαχείριση των δημοσίων ή εθνικών υποθέσεων.
Οι πολιτικάντηδες όλοι και τα κόμματα όλα έχουν τη φωλιά τους λερωμένη. Γι αυτό κανείς πρωθυπουργός δεν δίνει το έναυσμα για την εξυγίανση και για την πλήρη διαφάνεια.
