1. Συχνά λέμε πως ακούμε τον εαυτό μας, μιλούμε με αυτόν, θέλουμε να τον γνωρίσουμε και άλλα παρόμοια πράγματα;
Τι είναι ο εαυτός μας;
Λέγεται πως κάθε άνθρωπος θέλει να ξέρει ποιος/ποια είναι. Αυτό δεν είναι αλήθεια. Μπορεί κατά καιρούς το ερώτημα ποιος ή ποια είμαι να περνά από τον νου πολλών ανθρώπων, μα αυτό δεν σημαίνει πως αυτοί ενδιαφέρονται να μάθουν για την ταυτότητά τους.
Αλλά υπάρχουν και άνθρωποι, λιγοστοί έστω, που όντως θέλουν να γνωρίζουν τι είναι η φύση τους ως άνθρωποι. Γι’ αυτούς το ερώτημα ‘ποιος/ποια είμαι’ έχει μεγάλη σημασία.
Ποιοι νομίζουμε πως είμαστε στις συνθήκες της κοινής καθημερινότητας; Πώς σκεφτόμαστε τον εαυτό μας και τον εαυτό των άλλων;
2. Συνήθως σκεφτόμαστε ένα όνομα και μια μορφή. Ο Άκης που είναι 1.75 περίπου, σωματώδης (ή λιγνός), με ίσια καστανά μαλλιά και ίσια (ή γαμψή) μύτη κλπ , η Εύα 1.60 περίπου, λεπτή, με ξανθά κυματιστά μαλλιά… Είναι σίγουρο στοιχείο και το φύλο αρσενικό ή θηλυκό.
Αν σε μια συγκέντρωση ρωτήσουμε ‘Ποιος/ποια είναι;’ δείχνοντας κάποιο πρόσωπο, που έχει κάποια μορφή, θα μας πουν ‘Είναι ο/η τάδε’, δίνοντας το όνομα στη μορφή που ήδη εντοπίσαμε.
Και αυτό είναι παράξενο. Διότι το όνομα είναι κάτι επίπλαστο κάτι δοσμένο από άλλους. Δεν ανήκει στον οργανισμό, στη φύση μας! Εντούτοις είμαστε γνωστοί με αυτό – με κάτι πρόσθετο, μη φυσικό!
Το επάγγελμά μας επίσης είναι κάτι πρόσθετο, επίπλαστο, που δεν μας ανήκει εκ γενετής, όπως μας ανήκει το χρώμα των ματιών μας.
Κι όμως έτσι ταυτίζουμε τον άνθρωπο: Είναι ο Άκης Άλφα, ο πωλητής, μπογιατζής, καθηγητής ή είναι η Εύα Βήτα, η γραμματέας, δασκάλα, δικηγόρος ή ό,τι άλλο.
3. Τον άλλο άνθρωπο δύσκολα τον γνωρίζουμε συνολικά με τις ιδιότητες, τις δεξιότητες και τις αδυναμίες του, με τις αρετές και τα ελαττώματά του.
Smile like a flower, ‘Χαμογέλα σαν ένα λουλούδι’, λέει η Λαίδη Μάκμπεθ στον άντρα της (στο ομώνυμο έργο του Σαιξπήρου), but be the serpent under it ‘μα να είσαι το φίδι από κάτω’!
Επειδή οι άνθρωποι μπορούν να προσποιηθούν, περίτεχνα, μια ή άλλη ιδιότητα και να συμπεριφερθούν ανάλογα ξεγελώντας μας, είναι δύσκολο να τους γνωρίσουμε καλά. Χρειάζεται να τους ζήσουμε σε σχετικά μεγάλο χρονικό διάστημα και σε διαφορετικές συνθήκες, για να δούμε εκδηλωμένες τις βαθύτερες ιδιότητές τους.
Αλλά τον δικό μας χαρακτήρα τον γνωρίζουμε άμεσα. Διότι ανά πάσα στιγμή στον ξύπνο μας έχουμε επίγνωση του τι νιώθουμε, του τι σκεφτόμαστε, του τι θέλουμε.
Αλλά και εδώ συναντάμε δυσκολίες. Αλλιώς η Αυτογνωσία δεν θα ήταν τόσο δύσκολη, έτσι που στην αρχαιότητα να τη θεωρούσαν απαραίτητη προϋπόθεση για τη σοφία και μια ζωή ευτυχίας.
Θα επανέλθω.
