Τ37: Μαρξισμός (Γ’)

1. Ο Μαρξ έπασχε από αλαζονεία. Από μικρός ήταν φιλόδοξος και ήθελε να ανήκει στους μεγάλους. Έτσι έγραψε σε ένα ποίημά του ως φοιτητής (στα 19-20): “O Καντ κι ο Φίχτε στροβιλίζονται στον ουρανό ψηλά/ Ψάχνοντας εκεί για έναν γήινο τόπο μακρινό/ Ενώ δικός μου στόχος είναι να καταλάβω απλά/ Αυτό που μόνος βρήκα μες στον δρόμο εδώ!” Αλλού πάλι έγραψε: “Το γάντι μου θα ρίξω περιφρονητικά/ κατάφατσα στον κόσμο μας/ να καταρρεύσει αυτός ο πυγμαίος γίγαντας”.

Στην απολυτήρια έκθεση του στο γυμνάσιο νωρίτερα έγραψε πως ο άνθρωπος πρέπει “να βελτιώσει την ανθρωπότητα και τον εαυτό του… Η ιστορία καλεί εκείνους τους μεγάλους άνδρες που εξευγενίζονται με το να εργάζονται οικουμενικά”.

Αργότερα με τη δεδηλωμένη του περιφρόνηση θα απορρίψει όλους τους σοσιαλιστές και οικονομολόγους της εποχής του. Εκείνος μόνο είχε το κλειδί στα προβλήματα!

2. Οι βιογράφοι του (μη-αριστερής νοοτροπίας) λένε πως ως φοιτητής ήταν εριστικός, σπάταλος, πολύ εγωιστής και αδιάφορος προς τους γονείς και τα αδέλφια του. Ήταν καλός στα Λατινικά και τα Ελληνικά μα σκράπας στην Ιστορία.

Και όμως νόμισε πως βρήκε το κλειδί στην κατανόηση της ανθρώπινης κοινωνίας (πολιτικής και οικονομίας) στο ιστορικό προτσές: δηλαδή (εδώ απλοποιώ συντομεύοντας) την ιστορική εξέλιξη από τη δουλοκτητική, στη φεουδαρχική και μετά στην εκβιομηχανισμένη αστική κοινωνία και στην πάλη των τάξεων. Αυτή η θεώρηση αποτελούσε τη μοναδική Θεωρία που εξηγούσε σχεδόν τα πάντα στο ιστορικό ξετύλιγμα, τη δομή της κοινωνίας και τις αλλαγές της.

3. Άλλο βασικό σκέλος στη Θεωρία είναι η ολιστική άποψη που εκφράζεται πληρέστερα στον Πρόλογο στο Συμβολή στην Κριτική της Πολιτικής Οικονομίας (1859) – αν και διατυπώθηκε σε μια ή άλλη μορφή σε πολλά έργα από το Κομμουνιστικό Μανιφέστο (1848) ως το Κριτική του Προγράμματος Γκότα κι Ερφούρτης (1875).

“Είναι η μορφή παραγωγής στην υλική ζωή, που καθορίζει το γενικό προτσές στην ανθρώπινη κοινωνική, πολιτική και πνευματική ζωή. Δεν είναι η συνείδηση των ανθρώπων που καθορίζει την ύπαρξή τους· αντίθετα είναι η κοινωνική τους ύπαρξη που καθορίζει τη συνείδησή τους, είναι οι υλικές παραγωγικές δυνάμεις της κοινωνίας”.

Αυτές οι δυνάμεις παραγωγής συγκρούονται με τις δυνάμεις ιδιοκτησίας και “αρχίζει μια εποχή κοινωνικής επανάστασης”. Έτσι έγιναν οι αλλαγές στο παρελθόν και τώρα θα ξεσηκωθούν οι προλετάριοι, οι τάξεις των χαμηλόμισθων εργατών και αγροτών στις εκβιομηχανοποιημένες χώρες.

Αυτή ήταν Η Θεωρία, η μεγάλη ανακάλυψη του Μαρξ και η προσφορά του στην ανθρωπότητα.

4. Όπως έγραψα, ο Μαρξ ήταν σκράπας στην Ιστορία. Αυτό δυστυχώς δεν άλλαξε με τα χρόνια. Αλλιώς θα ερμήνευε πολύ διαφορετικά την επιπόλαιη εκτίμησή του πως “ο ασιατικός, ο αρχαίος, ο φεουδαρχικός και ο σύγχρονος αστικός τρόπος παραγωγής” είναι εποχές “οικονομικού μετασχηματισμού της κοινωνίας” μέσω επανάστασης.

Σε πολλά μέρη του κόσμου οι μετασχηματισμοί έγιναν χωρίς καμιά επανάσταση, μα με ειρηνικές μεταρρυθμίσεις

Και στα χρόνια μετά τον θάνατο του Μαρξ, 1883, οι επαναστάσεις έγιναν στη Ρωσία, στην Κίνα, στην Κούβα και μερικές μπανανίες, όπου δεν υπήρχε μεγάλη βιομηχανία και τάξη προλετάριων. Έγιναν σε χώρες με κυρίαρχη αγροτοκτηνοτροφική παραγωγή.

Η μαρξική θεωρία είναι λάθος σε κάθε άποψή της.

5. Ο Μαρξ γνώριζε πως ο ιστορικός ή διαλεκτικός υλισμός του δεν εξηγούσε τα πάντα και αργότερα, στο Κεφάλαιο, τόμος 1, μέρος 3, κεφ 7, γράφει πως ο άνθρωπος αλλάζει (με τη συνείδηση και δράση του) και το φυσικό περιβάλλον και τον εαυτό του – καθώς “προβαίνει απέναντι στη φύση σαν μια ενέργεια της ίδιας της φύσης καθώς … επενεργεί πάνω στη φύση αλλάζοντάς τη αλλάζει και τον εαυτό του”. Επαναλαμβάνει δε την ίδια ιδέα και αλλού.

Ο Ένγκελς έγραψε στον Μπλοχ (21/9/1890), μετά τον θάνατο του Μαρξ – “Αν κάποιος διαστρεβλώσει [τη θεωρία του ιστορικού υλισμού] λέγοντας ότι το οικονομικό στοιχείο είναι το μόνο καθοριστικό, μετατρέπει την πρότασή μας σε μια ανόητη αφηρημένη φράση”.

Ο Μαρξ γνώριζε πως το κεφάλαιο, ο καπιταλισμός ήταν αποτέλεσμα της ατομικής ιδιοκτησίας της γης.

6. Από τα πρώτα του Χειρόγραφα (Παρίσι 1844) γνώριζε πως η πρόσοδος (=αμοιβή της γης) είναι διαφορετική από το κέρδος (=αμοιβή κεφαλαίου) και πως αυξάνεται απλώς και μόνο με τη ζήτηση καθώς αυξάνεται ο πληθυσμός. Και στον 3ο τόμο, 6ο μέρος κεφ 47 (Κεφάλαιο) γράφει: “Η ατομική ιδιοκτησία της γης και η απογύμνωση των … άλλων [=άκληρων] είναι η βάση του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής”.

Αλλά όλοι οι αδιάβαστοι κομμουνιστές (ακόμα και ο μεγάλος Ανδρέας Παπανδρέου για εσωτερική κατανάλωση και προσέλκυση ψήφων, παρότι γνώριζε) στρέφονται κατά των καπιταλιστών.

Στα τελευταία 3 χρόνια του, ο Μαρξ δήλωνε πια πως η μετάβαση στον κομμουνισμό μπορούσε να γίνει ειρηνικά με την κοινοτική ιδιοκτησία της γης (όχι των κτιρίων!) όπως στις κομμούνες (μιρ) της Ρωσίας. Το έγραψε στη Βέρα Ζασούλιτς (1881) και το δήλωσε στον Πρόλογο στη 2η ρώσικη έκδοση του Κομμουνιστικού Μανιφέστου (1882). Μα οι ίδιοι οι ψευτομαρξιστές επαναστάτες Λένιν, Τρότσκι, Στάλιν κλπ το αγνόησαν, καταστρέφοντας τις κομμούνες με τις κολεκτίβες τους!