1. Σε προηγούμενα άρθρα τόνισα πως ο Λένιν (παρά τη φήμη πως ήταν) δεν ήταν μαρξιστής. Γνώριζε τα έργα του Μαρξ και παρουσίαζε στα βιβλία του μια βιτρίνα μαρξιστικής ανάλυσης μα οι αντιλήψεις που ενστερνίστηκε ήταν ο διαλεκτικός ιστορικός υλισμός και η Επανάσταση του προλεταριάτου.
Η κατάληψη της εξουσίας με την ανατροπή και τη βία της τον μάγευε. Ήταν όπως έδειξα σε προηγούμενο άρθρο περισσότερο Μπλανκιστής.
Η Βέρα Ζασούλιτς, άλλη σοσιαλ-επαναστάτρια, ανησυχώντας για την μετεξέλιξη της Οκτωβριανής Επανάστασης τον ικέτευε να δείξει την πιο ανθρώπινη, ευγενική όψη του μαρξισμού και λιγότερη σκληρότητα, μα εκείνος δεν άκουε. Ακόμα και ο Τρότσκι τον επέκρινε για την ακαμψία του που μπορεί να οδηγούσε, όπως έγραψε, «σε δικτατορία επί του προλεταριάτου».
Αρχικά σεβόταν τον Πλεχάνοφ από τον οποίο είχε μάθει πολλά, όπως τόσοι και τόσοι νέοι σοσιαλδημοκράτες κι επαναστάτες μαρξιστές.
Μα τον ώριμο Πλεχάνοφ ο Λένιν τον απέρριψε. Και όταν το 1922 συζητήθηκε το θέμα έκδοσης των έργων του Πλεχάνοφ, ο Λένιν απέκλεισε τα τελευταία έργα του και φυσικά εκείνα όλα τα άρθρα του του που ήταν εχθρικά στην Επανάσταση.
2. Η εχθρότητα του Λένιν εκδηλώθηκε από το 1903 όταν, αφού ο Πλεχάνοφ αρχικά στήριξε τους Μπολσεβίκους στο 2ο Συνέδριο, αργότερα προσχώρησε στους Μενσεβίκους. Και το 1904 ο Λένιν είπε για τον πρώην μέντορά του «Παρότι έχει κολοσσιαίο μέγεθος… νομίζω πως ήδη είναι πτώμα ενώ εγώ είμαι ζωντανός».
Ναροντνικός (=λαϊκιστής) στη δεκαετία του 1870, ο Πλεχάνοφ έφυγε από τη Ρωσία εξόριστος το 1879, έγινε στη συνέχεια ζηλωτής μαρξιστής και μετέφερε τον μαρξισμό στην Ρωσία με τα γραπτά του από την Ελβετία, όπου έμενε μέχρι τον Μάρτιο 1917, οπότε επέστρεψε στην Πετρούπολη.
Τον Αύγουστο έγραψε ένα άρθρο όπου προειδοποιεί για τον κίνδυνο των μεθόδων του Λένιν: η συμμαχία του Μπολσεβίκου με τους Γερμανούς για την ανατροπή της Προσωρινής Κυβέρνησης του Κερένσκι και την κατάληψη της εξουσίας ήταν «ένα ντελίριο», ήταν μια «παρανοϊκή, τρομερά επικίνδυνη προσπάθεια να διασπείρει αναρχικό χάος στη Ρωσία».
3. Ο Πλεχάνοφ ήταν «ορθόδοξος» μαρξιστής και πίστευε στον ρόλο της ανάπτυξης των προλετάριων και της καθοδηγητικής δύναμης των διανοούμενων μεσοαστών, προτού επιδοθούν σε επανάσταση, έχοντας επιφυλάξεις για την «προλεταριακή ηγεμονία». Και δεν θεωρούσε «αντεπαναστάτες» ή «αντιδραστικούς» τους φιλελεύθερους ή σοσιαλ-επαναστάτες μεταρρυθμιστές.
Στην Εισαγωγή στο τελευταίο του ημιτελές Η Ιστορία του Ρωσικού Κοινωνικού Στοχασμού έγραψε: «Η ανάπτυξη κάθε κοινωνίας, που χωρίζεται σε τάξεις, καθορίζεται από την ανάπτυξη αυτών των τάξεων και των μεταξύ τους σχέσεων. Πρώτα είναι η μεταξύ τους πάλη όσον αφορά την εσωτερική δομή της κοινωνίας. Μετά, η φιλική – λίγο ή πολύ – συνεργασία μεταξύ τους όσον αφορά την άμυνα της χώρας ενάντια σε ξένη επίθεση».
Στα συνθήματα του Λένιν για αδελφότητα με τους Γερμανούς (που τον βοηθούσαν με κάθε τρόπο) επειδή, όπως ισχυριζόταν ο Λένιν, η Ρωσία έκανε «αρπακτικό πόλεμο», ο Πλεχάνοφ απάντησε ειρωνικά πως «Ναι, η Ρωσία φταίει που πρώτοι οι Γερμανοί μας επιτέθηκαν και κατέλαβαν μεγάλη περιοχή μας, αιματοκύλησαν το Βέλγιο και κατέστρεψαν τόσες γαλλικές επαρχίες!… »
4. Ο Πλεχάνοφ είχε την «αμυντική» θέση για τη χώρα ενάντια στις βίαιες μεθόδους του Λένιν και την άτυπη συμμαχία του με τους Γερμανούς.
Μαζί με τη Βέρα Ζασούλιτς και τον Λεβ Ντέιτς έγραψε λίγο μετά το Οκτωβριανό πραξικόπημα την «Ανοικτή επιστολή στους Πετρουπολίτες εργαζόμενους» διακηρύσσοντας πως αυτοί που τώρα άρπαξαν την εξουσία έσπρωχναν τον Ρωσικό λαό «στο μονοπάτι της μεγαλύτερης ιστορικής καταστροφής» και αυτό το βήμα θα έφερνε «εμφύλιο πόλεμο που θα ανάγκαζε τους επαναστάτες να οπισθοδρομήσουν πολύ πίσω από τις θέσεις που κατακτήθηκαν τον περασμένο Φεβρουάριο και Μάρτιο» με την παραίτηση του τσάρου και την άνοδο της δημοκρατικής Προσωρινής Κυβέρνησης.
Την επομένη μια μονάδα μπολσεβίκων στρατιωτών τον απείλησαν στο σπίτι του και ο Πλεχάνοφ δραπέτευσε στη Φιλανδία όπου και πέθανε τον Μάϊο, 1918.
5. Αυτό ήταν το τραγικό οξύμωρο για τον Πρύτανη του ρωσικού μαρξισμού.
Αργότερα οι Μπολσεβίκοι θα τον κατηγορούσαν για οπορτουνισμό, γλείψιμο της μπότας του φιλελευθερισμού, σωβινισμό και παρόμοια.
Βέβαια, ο ίδιος ο Πλεχάνοφ είχε διατυπώσει τη ρήση που έγινε διάσημη ανάμεσα στους κομμουνιστές «Το καλό της επανάστασης, αυτό είναι ο ύψιστος νόμος». Και ο ίδιος είχε γράψει και προωθήσει στα πρώιμα έργα του «τη δικτατορία του προλεταριάτου» εισάγοντας τη σχετική παράγραφο στο Κομματικό Πρόγραμμα, ανοίγοντας την πόρτα για βία και καταπίεση.
Όπως έγραψε ο Al. Petrosov, άλλος σοσιαλ-επαναστάτης Μενσεβίκος, εξόριστος στο Παρίσι, στη Dni, 30/3/1928: «Ο Πλεχάνοφ γύρισε στην πατρίδα για να τη δει να αλυσοδένεται πάλι από τους δικούς του μαθητές»!
6. Ο Χρ. Κεφαλής παρουσιάζει τον Πλεχάνοφ ως θεωρητικό δάσκαλο του μαρξισμού και τον Λένιν ως οξυδερκέστερο μαρξιστή και πρακτικό επαναστάτη που με πολύ βαθύτερη κατανόηση έκανε «συγκεκριμένη ανάλυση της συγκεκριμένης κατάστασης» (αναδημοσίευση στο Διαδίκτυο 3/10/17 του πρώτου κεφ. του βιβλίου του – Λένιν: Η Διάνοια της Επανάστασης).
Στην πραγματικότητα τα γεγονότα της αποτυχημένης προσπάθειας για επανάσταση τον Ιούλιο, 1917, και οι συνεχείς αλλαγές του, δείχνουν μάλλον ανικανότητα εκ μέρους του Λένιν και η «συγκεκριμένη ανάλυση» δεν είναι παρά ο αμοραλισμός και κυνισμός φιλόδοξου αρχομανή που θυσίασε την πατρίδα του για τη μονοκομματική και προσωπική του εξουσία.
