Η ταινία Lawrence of Arabia (1962) με τον Peter O’ Toole στον ρόλο του Λώρενς, τον Alec Guinness ως πρίγκιπα Faisal, τον Omar Sharif ως Sherif Ali, τον Anthony Quinn ως Auda Abu Tayl, τον Jose Ferrer ως Τούρκο μπέη (και πολλούς άλλους) είναι μια σαρωτική επική ταινία – η επική όλων των επικών, με την οποία ο David Lean δείχνει τι αριστουργήματα μπορεί να φτιάξει ένα καλός σκηνοθέτης – αν έχει τη χρηματική στήριξη.
Είναι ιστορικά ακριβής; Αν και καμιά καλή ταινία δεν μπορεί – ούτε χρειάζεται – να είναι ιστορικά ακριβής, αυτή είναι αρκετά κοντά στην ιστορική ακρίβεια. Παρότι ο Ο’Τουλ είναι πολύ ψηλότερος από τον κοντό Λώρενς (σωματική διάπλαση για την οποία ο Λώρενς ντρεπόταν), η παρουσίαση του αινιγματικού Βρετανού ήταν εξαιρετική στην ψυχολογικά περίπλοκη άποψή της, δείχνοντας τις εσωτερικές συγκρούσεις του.
Ο Λώρενς ήταν ήπιος, χαμηλών τόνων, μάλλον ντροπαλός άντρας, με αμφιλεγόμενο σεξουαλικό προσανατολισμό – ιδίως έντονη αποχή μετά τον βιασμό του από τους Τούρκους. Είχε χαρισματικό, μαγνητικό χαρακτήρα και κάτι αγορίστικο που δεν το έχασε ποτέ. Γι’ αυτό ίσως είχε άμεση επαφή με παιδιά και μεγάλη φροντίδα για αυτά. Δεν είχε καθόλου σεβασμό για τους ανωτέρους ή προϊσταμένους του στον στρατό και στον πολιτικό τομέα – όχι άδικα. Τον θεωρούσαν τον πιο «ακατάστατο αξιωματικό στον βρετανικό στρατό». Δεν κάπνιζε ούτε έπινε αλκοόλ και το μόνο του ελάττωμα ήταν η υπερβολική ταχύτητα. Κατέστρεψε τρακάροντας 7 μοτοσυκλέτες και τελικά πέθανε λόγω τέτοιου δυστυχήματος. Ήταν όμως μαζοχιστής και αργότερα είχε στρατιώτη γνωστό του ο οποίος τον ξυλοφόρτωνε!
Ο χαρισματικός Ο’Τουλ αποδίδει πολλές απόψεις του χαρακτήρα του Λώρενς – με τη βοήθεια του σκηνοθέτη, φυσικά. Η ταινία τον δείχνει και ως πολεμιστή, αν και δεν ήταν τέτοιος: προτιμούσε τη διανοητική δράση μα και τη σιωπή και συχνά ένιωθε αμηχανία.
Η ταινία έχει τρομερό μεγαλείο με τις απαράμιλλες σκηνές της ερήμου: είναι σαν να βρίσκεσαι εκεί και να ακούς τη σιωπή της απέραντης ερημιάς. Εξίσου μεγαλειώδεις είναι και οι σκηνές των μετακινούμενων στρατιωτικών μονάδων και κυρίως των έφιππων Αράβων.
Το μήκος της ταινίας είναι κοντά 4 ώρες, μα σχεδόν κάθε λεπτό παράγει θαυμασμό και η αργόρρυθμη μα λεπτομερής αφήγηση σε μπάζει ρεαλιστικά (δίχως τον θλιβερό «ρεαλισμό» άλλων ταινιών της περιόδου) στον ξεχασμένο κόσμο εκείνης της εποχής και κάνει τις ιστορικές ή ψυχολογικές σκηνές κορύφωσης πολύ δυνατές.
Βλέπεις το προϊόν δυο εξαίρετων ανδρών. Αφενός του σκηνοθέτη, που με πολύ πλατιές ματιές σου δείχνει την τρομερή έρημο, ή την κίνηση ανθρώπων, και, σε αντίθεση, σκηνές κοντινές (close-up) προσώπων σε έντονη συναισθηματική κατάσταση. Εξαιρετική είναι και η μουσική επένδυση του Maurice Jarre που συνοδεύει την εικονική αφήγηση. Όπως και το σενάριο των Robert Bolt και Michael Wilson.
Και αφετέρου της εξαίρετης ερμηνείας του Ο’ Τουλ, που εκφράζει και τη χαρισματική πλευρά του Λώρενς και τον εσωτερικό βασανισμό του που τον έκανε τόσο αινιγματικό.
