Τ23: Φιλοσοφία και (αντι-)κομμουνισμός

1. Πριν από καιρό κάποιος αναγνώστης μας εξέφρασε μια αντίρρηση μη μπορώντας να καταλάβει πώς ένα ιστολόγιο με τόσα φιλοσοφικά θέματα και Πολιτική Οικονομία μπορεί να δημοσιεύει άρθρα με τέτοιο αντικομμουνιστικό μένος.

Είναι απλό. Δεν μπορείς να ασχολείσαι με την οικονομία ή τη φιλοσοφία και να μην είσαι αντικομμουνιστής για δύο πολύ σοβαρούς λόγους. (Ιδίως αν παρασύρθηκες στον κομμουνισμό στη νεότητά σου.)

α) Ο κομμουνισμός του ΚΚΕ και της Αναρχοαριστεράς γενικότερα, δεν έχει καμιά σοβαρή υγιή πολιτική: ο κρατισμός όλων των αριστερών καθεστώτων αποδείχθηκε όχι μόνο απάνθρωπος με την καταπίεση του λαού, μα και παντελώς αναποτελεσματικός στην ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας επιφέροντας φοβερή φτωχοποίηση. Γιαυτό σχεδόν όλες οι πρώην κομμουνιστικές «λαοκρατίες» εγκατέλειψαν με ανακούφιση το καθεστώς τους και στράφηκαν σε κάποια μορφή καπιταλισμού ή φιλελευθερισμού και «αστικής», όπως αρέσκονται να τη λένε, σοσιαλδημοκρατίας.

β) Στη χώρα μας ο κομμουνισμός του Ριζοσπάστη και της Αυγής, δηλαδή του ΚΚΕ και του Σύριζα, ουδεμία σχέση με τον μαρξισμό του Μαρξ έχει, πέρα από το γεγονός ότι αυτοί οι αναρχοαριστεροί/κομμουνιστές τον καπηλεύονται για προπαγάνδα, δίνοντας δήθεν «επιστημονική και φιλοσοφική» βάση στις ανοησίες τους περί προόδου και ισότητας.

2.  Όπως κάθε σοβαρός οικονομολόγος απορρίπτει την κομμουνιστική οικονομία του Λένιν, του Στάλιν, του Κάστρο, του Μάο κλπ, έτσι και ο σοβαρός φιλόσοφος απορρίπτει την ασυνάρτητη και αντιφατική ιδεολογία του κομμουνισμού.

Ο κομμουνισμός έχει εγκλωβιστεί στο υλικό επίπεδο του σύμπαντος. Αδυνατεί να κατανοήσει το γεγονός πως το σύμπαν δεν είναι μόνο τα χοντρά υλικά σώματα που συλλαμβάνουν οι πέντε αισθήσεις μας με όλα τα θαυμαστά όργανα που έχει κατασκευάσει προοδευτικά το φιλοσοφικό, επιστημονικό και τεχνολογικό πνεύμα της ανθρωπότητας. Ακόμα και τα υπατομικά σωματίδια (κουάρκς κλπ) υπάρχουν και κινούνται σε ένα κενό. Το μυστηριώδες αυτό κενό από όπου ξεπηδούν τα σωματίδια είναι ύλη;… Όχι βέβαια! Δεν ξέρουμε τι είναι ύλη, δεν ξέρουμε τι είναι το κενό!

Ο άνθρωπος, κάθε άνθρωπος, έχει και νου που ανήκει σε άλλο επίπεδο από το «μυαλό» ή τον «εγκέφαλο». Αυτός ο νους δεν είναι αντικείμενο των αισθήσεων και των τεχνικών οργάνων που τις βοηθούν στην αντιληπτικότητά τους. Δεν τον βλέπεις άμεσα, δεν τον ακούς, δεν τον πιάνεις! Αυτός περνά τοίχους και ωκεανούς, ανακαλεί το παρελθόν και εικονίζει το μέλλον. Έχει άγνωστη, διαφορετική φύση και υφή.

3. Πάρτε 2 απόψεις του μαρξισμού – το αδήριτο ιστορικό προτσέσο και τον χοντρό  υλισμό.

α) Οι νόμοι της Ιστορίας απαιτούν, λέει η θεωρία, την επανάσταση των προλετάριων στις εκβιομηχανισμένες χώρες. Στα 150+ χρόνια που πέρασαν τίποτα τέτοιο δεν συνέβη. Επαναστάσεις έγιναν μόνο σε χώρες με αγροτοκτηνοτροφική οικονομία (Ρωσία, Κίνα, Κούβα κλπ).

β) Με τον χοντρό υλισμό του ο χυδαίος κομμουνισμός αγνοεί την επισήμανση του Μαρξ στο Κεφάλαιο (τόμος 1) ότι ένα αρχιτεκτονικό σχέδιο σχηματίζεται πρώτα στο νου του αρχιτέκτονα προτού υλοποιηθεί ως κτίριο στον κόσμο.

Η ενέργεια του νου προηγείται της δράσης του σώματος. Αν δεν λειτουργήσει ο νους, το χέρι δεν μπορεί να πιάσει, να ρίξει, να γράψει· η γλώσσα να μιλήσει, να γευθεί· το πόδι να πατήσει φρένο ή γκάζι. Ο νους φαίνεται να προηγείται του σώματος.

Ο νους μαθαίνει και μετά κατευθύνει τα μέλη του σώματος. Έτσι μάθαμε να μιλάμε τη μητρική μας και μετά μια ξένη γλώσσα· να χειριζόμαστε τα οχήματα, τα τηλέφωνα, τον υπολογιστή μας και τόσα άλλα απλά ή περίπλοκα σύνεργα· να χορεύουμε, να ζωγραφίζουμε, να τραγουδούμε, να παίζουμε φλάουτο ή κιθάρα, να χτίζουμε, να γκρεμίζουμε κλπ κλπ.

4. Μετά, είναι το κράτος και το άτομο με την οικογένειά του.

Το κράτος δεν είναι μια ξεχωριστή οντότητα όπως τα ξεχωριστά άτομα. Καταφανώς το κράτος αποτελείται από άτομα. Το ίδιο και η ανύπαρκτη οντότητα «λαός»: κι εδώ είναι άτομα, άνθρωποι. Και όλα τα άτομα είναι διαφορετικά στο σώμα, στη χρήση του νου, στα τάλαντα, στις επιθυμίες και συνήθειές τους. Δεν μπορεί να υπάρχει γενικός σχεδιασμός για όλους: αυτός αυτόματα καταργεί κάθε φυσική διαφορετικότητα κι ελευθερία. Τόσο δύσκολο είναι να καταλάβουμε αυτή τη βασική αντίφαση στον σοσιαλισμό;

Ο Μαρξ έγραψε: Από τον καθένα σύμφωνα με τις ικανότητές του, στον καθένα σύμφωνα με τις ανάγκες του. Διότι δεν είμαστε όλοι ίδιοι/ίσοι. Μα γιατί πρέπει να περιμένουμε μια ουτοπία, τον απραγματοποίητο κομμουνισμό, προτού εφαρμόσουμε αυτή την αρχή; Ένα αληθινά  φιλελεύθερο καθεστώς πραγματοποιεί ακριβώς αυτή τη μαρξική ιδέα!

Η πρώτη ανάγκη του κάθε ανθρώπου είναι για χώρο – για να υπάρχει ως ζωντανό ον: χώρο πάνω στη γη για κατοικία και για εργασία που να είναι στην αποκλειστική κατοχή του όπως το σώμα του είναι στην αποκλειστική κατοχή του. Αλλά όπως το ζωντανό σώμα δεν είναι στην απόλυτη ιδιοκτησία κανενός (δεν μπορεί να «μεταβιβαστεί» ή να «κληροδοτηθεί» σε συγγενείς -παρά μόνο υγιή όργανα του), έτσι και ο χώρος στη στέρεη επιφάνεια της γης δεν μπορεί να είναι απόλυτη ιδιοκτησία κανενός – παρότι προσποιούμαστε πως είναι τέτοιος. Ο Μαρξ επέμενε στην κατάργηση αυτής της ιδιοκτησίας που είναι η βάση των αρπαγών και των ολιγοπωλίων.

Με τον κρατισμό και συγκεντρωτισμό του, ο κομμουνισμός αρνείται, όπως και ο κάπηλος καπιταλισμός, να παραχωρήσει στον πολίτη αυτήν την ελευθερία της κατοχής (όχι ιδιοκτησίας) αποκλειστικού χώρου ώστε να δρα ελεύθερα – εφόσον σέβεται την ίδια ελευθερία σε άλλους.

5. Άλλος μύθος για τους κομμουνιστές είναι πως επέφεραν με τους «αγώνες» τους (απεργίες, διαδηλώσεις κλπ) μεγάλες μεταρρυθμίσεις και βελτίωση στη ζωή των εργαζομένων, στις απολαβές, στο ωράριο και στις γενικότερες συνθήκες εργασίας. Επίσης στην ανάπτυξη του κράτους προνοίας – για Παιδεία, υγειονομική περίθαλψη, συντάξεις κλπ.

Οι περισσότερες από αυτές τις βελτιώσεις είχαν γίνει πολύ πριν την εμφάνιση των Μαρξ κι Ένγκελς. Ήταν έργα των μεγάλων θρήσκων κι έντιμων οραματιστών όπως ο Ουίλμπερφορς (κατάργηση δουλείας στη Βρετανική αυτοκρατορία), ο Όουεν (οκτάωρο και συμμετοχή εργαζομένων στη διοίκηση και ιδιοκτησία επιχειρήσεων) και άλλων όμοιων ανθρωπιστών στο πρώτο μισό του 19ου αιώνα στη Βρετανία. Και οι μεταρρυθμίσεις συνεχίστηκαν με τους Chartists, τους Εκπαιδευτικούς, τις Συνομοσπονδίες Εργατών κλπ. Ας διαβάσουν επί τέλους λίγη Ιστορία οι προπαγανδιστές του αναρχο-αριστερού φάσματος.

6. Κάθε πολίτης πρέπει να διδαχθεί στην οικογένεια και στο σχολείο από μικρός πως μπορεί να κάνει ό,τι θέλει εφόσον δεν εμποδίζει άλλους να κάνουν ό,τι θέλουν. Η ελευθερία του σταματά εκεί που αρχίζει η ελευθερία των συμπολιτών του. (Μερικοί αμφισβητούν αυτήν την αρχή.)

Επιπλέον, πρέπει να διδαχθεί να μην κάνει ό,τι δεν θέλει να κάνουν στον ίδιο οι άλλοι. (Αυτήν δεν τη αμφισβητεί κανείς μα κανείς δεν την εφαρμόζει.)

Ας εδραιωθούν αυτές οι απλές αρχές και συμπεριφορές της Λογικής πρώτα και μετά ας εξεταστούν όλα τα άλλα θέματα με τα οποία παθιάζονται οι κομμουνιστές – αδικία, εκμετάλλευση, ταξική πάλη, εργατικά δικαιώματα, συνδικαλισμός κλπ.

Και είναι στα «καπιταλιστικά» καθεστώτα που χρειάζεται αυτή η βασική εκπαίδευση. Δίχως αυτήν, κάθε σύστημα εκπαίδευσης θα είναι λειψό και μακροπρόθεσμα ατελέσφορο.

Καλές Γιορτές!