Γράψαμε τρία άρθρα για τον φιλελεύθερο Τζον Στιούαρτ Μιλ που προώθησε με ζήλο τα ανθρώπινα δικαιώματα στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα – και τα δικαιώματα των γυναικών. Αλλά ο πατέρας του σύγχρονου Φιλελευθερισμού είναι ο επίσης Άγγλος John Locke (29/8/1632–28/10/1704).
Νωρίς εναντιώθηκε στον θεσμό των τιτλούχων αριστοκρατών που κληρονομούσαν γαιοκτησία και προνόμια ενώ οι φτωχοί παρέμεναν φτωχοί δίχως πολλές δυνατότητες να ανέλθουν κοινωνικά στο άκαμπτο καθεστώς της Βρετανίας.
Για την απουσία αρρωστημένης αριστοκρατίας στις ΗΠΑ και τη σταδιακή εκδίωξή της από τις χώρες της Ευρώπης, υπεύθυνος ήταν ο Λοκ. Αυτός επηρέασε με τα γραπτά του τους Αμερικανούς εθνοπατέρες και κυρίως τον Thomas Jefferson που συνέταξε τη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας. Και όπου ακόμα υπάρχει ο θεσμός της βασιλείας, έχει μετατραπεί σε βασιλευόμενη Δημοκρατία (Βρετανία, Ολλανδία κ.λπ.) χάρη στις ιδέες του Λοκ και τη φιλελεύθερη θεώρησή του.
Μπορεί ο Λοκ να θεωρηθεί ένας από τους σπουδαιότερους στοχαστές του Διαφωτισμού – ίσως και δίχως υπερβολή ο στοχαστής με τη μεγαλύτερη επίδραση στη σύγχρονη πολιτική σκέψη. Επηρέασε, πέρα από τους Αμερικανούς, μεταγενέστερους φιλόσοφους όπως οι Rousseau, D. Hume και Imm. Kant, σε θέματα ταυτότητας και εαυτού.
Με τον Λοκ αρχίζει ο αληθινός φιλελευθερισμός που θέτει τη βάση ισότιμων δικαιωμάτων/καθηκόντων υπό τον νόμο για όλους. Δική του επίσης ήταν η διατύπωση της δημοκρατικής διακυβέρνησης, government with the consent of the governed ‘κυβέρνηση με τη συναίνεση των κυβερνώμενων’.
Δικά του επίσης είναι τα τρία βασικά φυσικά δικαιώματα, που ανήκουν στη φύση κάθε ανθρώπου για “ζωή, ελευθερία και περιουσία” (και “ευτυχία” στη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας των ΗΠΑ). Αυτός καθόρισε την ιδέα της ιδιοκτησίας ή περιουσίας σύμφωνα με την εργασία που οι άνθρωποι εισάγουν στις πρώτες ύλες και τις μετατρέπουν σε αγαθά – ενώ το έδαφος, η γη, παραμένει κοινή ιδιοκτησία της ανθρωπότητας και τα άτομα έχουν μόνο αποκλειστική κατοχή και χρήση – όχι ιδιοκτησία.
Τρία μεγάλα του έργα γράφτηκαν το 1689-1690: A Letter Concerning Toleration, Two Treatises on Government, και An Essay Concerning Human Understanding. Ένα τέταρτο, Some Thoughts Concerning Education, γράφτηκε το 1693.
