1. Μια εξήγηση πρώτα. Τα άρθρα Κατανόηση, Α’ και Κατανόηση, Β’ που βοηθούν στην κατανόηση των πάντων.
Πολύ εξειδικευμένο θέμα είναι η ταυτότητα διότι έχει στην πραγματικότητα πολλές έννοιες μα οι άνθρωποι δεν το αντιλαμβάνονται.
2. Ας αρχίσουμε με τη χοντρότερη, όπως έχει εξελιχθεί, κοινή έννοια.
Όλοι στη χώρα μας έχουμε ‘Δελτίο Ταυτότητας’, ID ή Identity Card, την οποία εκδίδει κάποιο Αστυνομικό Τμήμα. Αυτό λέει πως έχεις ελληνική ιθαγένεια (Hellenic nationality ‘ελληνική εθνικότητα’). Στην πίσω μεριά γράφει το δικό σου όνομα κι επίθετο, του πατέρα και της μητέρας σου, την ημερομηνία γέννησης, το ύψος του σώματος και πού είσαι δημότης. Επίσης μια φωτογραφία προσώπου. (Τα τρία τελευταία μπορεί να έχουν αλλάξει, φυσικά.)
Όμοιες πληροφορίες περιέχει και το διαβατήριό σου – δίχως τις λεπτομέρειες ονομάτων πατρός και μητρός ή δημότου.
Και τα δύο έγγραφα είναι γραμμένα και στην Αγγλική αφού αυτή η γλώσσα έγινε πια διεθνής (και μόνο κάποιοι ευρωβουλευτές και υπουργοί μας δεν νοιάστηκαν να την μάθουν).
Έτσι με αυτά (ή ένα από τα δύο, ανάλογα) ταξιδεύουμε ακόμα κι εκτός της χώρας μας με τραίνο, πλοίο ή αεροπλάνο. Και όλες οι υπεύθυνες αρχές εντός και εκτός χώρας, μας αναγνωρίζουν – εφόσον το πρόσωπό της φωτογραφίας έχει αρκετή ομοιότητα με το σαρκικό πρόσωπό μας.
3. Μα είναι αυτή όντως η ταυτότητα μας;
Στις ταξιδιωτικές εταιρίες (αεροπορικές κλπ), στις εγχώριες τράπεζες, σε αστυνομικά τμήματα, στα γραφεία/φυλάκια εισόδου κι εξόδου ξένων χωρών- ναι, αυτή η ταυτότητα είναι αρκετή.
Για άλλες δραστηριότητες ή κρατικές υπηρεσίες, όμως, δεν αρκούν. Σου ζητούν πρόσθετα έγγραφα: πιστοποιητικό γέννησης, εκκαθαριστικό φορολογίας ή φορολογική ενημέρωση ή ΑΦΜ, αριθμό ΑΜΚΑ, πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης, ίσως δε και άλλα, ανάλογα με τη δραστηριότητα (απολυτήριο, πτυχίο κλπ).
Μα είναι αυτή τώρα η ταυτότητά σου; Νιώθεις να είσαι όντως αυτό το άτομο – ο κωδικός φορολογίας ΑΦΜ ή αριθμός ΑΜΚΑ;
Σίγουρα όχι!
4. Όλα τα παραπάνω μπορούν να πλαστογραφηθούν. Επιπλέον υπάρχουν εκατομμύρια ανθρώπων με το δικό σου ύψος ή όμοια ακαδημαϊκά πτυχία. Βέβαια, το όνομα και οι σύνολες πληροφορίες σε κάνουν κάπως ξεχωριστό, μα δεν εγγυώνται απόλυτη βεβαιότητα. Γίνονται μπερδέματα και πλαστογραφίες.
Για περισσότερη εξασφάλιση της προσωπικής ταυτότητας σε μερικές ολοένα αυξανόμενες καταστάσεις, απαιτούνται πρόσθετα χαρακτηριστικά – δακτυλικά αποτυπώματα, ντι-εν-έι DNA και κόρη οφθαλμού!
Για την ώρα, αυτά πολύ δύσκολα πλαστογραφούνται ή δημιουργούν μπερδέματα – παρότι συμβαίνει κι αυτό σε σπάνιες περιπτώσεις.
Μα νιώθεις να είσαι αυτός ο άνθρωπος – ότι δηλαδή έχεις γαλανά ή καστανά μάτια, κάποιας μορφής γραμμώσεις στα δάκτυλα και κάποιο ντιενέι;
5. Αυτά όλα είναι λεπτομέρειες από τη σωματική σου διάπλαση (ύψος, χρώμα ματιών κλπ) και την κοινωνική θέση και λειτουργία σου (εκκαθαριστικό, πτυχίο κλπ)
Είναι δε γεγονός πως συχνά σκεφτόμαστε και μιλάμε για τον εαυτό μας ως ψηλό ή κοντό, μελαχρινό, εύσωμο κλπ, καλά μορφωμένο ή όχι, γιατρό, διευθυντή, γραμματέα, δανειολήπτη και παρόμοια. Και οπωσδήποτε αυτά τα χαρακτηριστικά μας προσδιορίζουν στον υλικό χώρο και στην κοινωνία όπου ζούμε και κινούμαστε.
Μα νιώθουμε να είμαστε αυτά μόνο;
