1. Πολύ αμφιβάλλω πως η ζωή έχει αλλάξει για το 88% που παρουσίασε η πανελλαδική έρευνα της διαΝΕΟσις που δημοσιεύθηκε στην κυριακάτικη Καθημερινή 20/12/20.
Οπωσδήποτε, πολλοί άλλαξαν πολλά στην καθημερινή ζωή τους κατά τη διάρκεια του λοκντάουν (Δεκέμβριος). Μα την άνοιξη είχαν γίνει περισσότερες αλλαγές για λίγο διάστημα.
Η νέα δημοσκόπηση «δείχνει» πως για το 65,1% η ζωή άλλαξε πολύ ή πάρα πολύ και ακόμα για το 12,9% πως άλλαξε αρκετά.
Τέτοιες δημοσκοπήσεις είναι σχεδόν εντελώς άχρηστες.
α) Οι άνθρωποι συχνότατα ψεύδονται από συνήθεια ή αδιαφορία.
β) Ακόμα κι αν λένε την αλήθεια, αναφέρονται στο πώς αισθάνονται εκείνη την ώρα ή, έστω, για λίγες μέρες. Δεν ισχύει για μακρύτερο διάστημα.
γ) Τι θα πει άλλαξε; Άλλαξε ως προς τι; Αυτή είναι και η πιο σημαντική άποψη, για την οποία τίποτα δεν λέγεται.
2. Έρευνες της περασμένης άνοιξης έδειχναν πως οι άνθρωποι, παρά την πρωτόγνωρη εμπειρία του λοκντάουν, διατηρούσαν την ψυχραιμία τους, την ελπίδα και την αισιοδοξία τους.
Στις 15/12 πάλι στην Καθημερινή η Λίνα Γιάνναρου ανέφερε πρόσφατη έρευνα της Long Lust που πληροφορεί πως τα τωρινά κυρίαρχα συναισθήματα είναι θυμός, φόβος, κούραση, στασιμότητα, ανασφάλεια για τα οικονομικά. Αλλά πάλι μπορεί κάλλιστα οι ερωτηθέντες να ψεύδονται ή να λένε το πώς αισθάνονται εκείνη την ώρα. Το ίδιο ισχύει για τους νέους που είπαν πως αισθάνονται στασιμότητα και μοναξιά και κούραση.
Αλλά ας δεχτούμε πως οι περισσότεροι έτσι όντως νιώθουν. Τι δείχνει αυτό;… Δεν δείχνει μια ανωριμότητα ανατριχιαστική;… Δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν σε μια κρίση;… Γιατί;
Η αλλαγή στην ανταπόκριση των πολιτών οφείλεται στις αντιφάσεις και παλινωδίες της κυβερνητικής αντιμετώπισης της πανδημίας. Ενώ ενήργησε άριστα στην πρώτη φάση, τα έκανε χάλια στη δεύτερη με τη χαλάρωση αρχές καλοκαιριού, με τα μέτρα που δεν πάρθηκαν το καλοκαίρι και με τα ημίμετρα που άργησαν το φθινόπωρο.
3. Υπάρχει όμως ακόμα μια πτυχή που δεν σχολιάζεται καθόλου και ούτε καν επισημαίνεται.
Γιατί νιώθουν έτσι όπως νιώθουν οι άνθρωποι και ειδικά οι νεότεροι;
Οι νεότεροι έχουν ζωντάνια και ορμητικότητα. Είναι στα ΑΕΙ ή έχουν πρόσφατα αποφοιτήσει. Δεν τους έχουν αποδυναμώσει συμφορές και δυσκολίες σαν αυτές που βίωσαν οι μεγάλοι τη δεκαετία της οικονομικής κρίσης. Με άλλα λόγια έχουν ακμαίες τις δυνάμεις τους. Γιατί να νιώθουν απαισιοδοξία και κατήφεια όπως δηλώνουν τα συναισθήματα «στασιμότητα» κ.λπ.;
Υπάρχει οπωσδήποτε αβεβαιότητα για το μέλλον, για εργασία, για εισόδημα, για δημιουργία οικογένειας. Σε αυτά, άραγε, αναφέρονται τα συναισθήματα στασιμότητας, μοναξιάς κ.λπ.; Πιθανώς.
Μα στην εποχή μας, με τα τηλέφωνα και τους υπολογιστές, πώς να νιώθεις «μοναξιά»; Μπορείς να έχεις τους φίλους και γνωστούς πολύ εύκολα στο ακουστικό ή στην οθόνη σου με σκάιπ ή ζουμ. Και πολλά παιδιά φίλων και γνωστών έτσι βρίσκονται με τις παρέες τους.
4. Μετά, είναι η πρόσβαση στο διαδίκτυο όπου μπορείς να εξερευνήσεις πολλά θαυμαστά θέματα και να κάνεις συντροφιά με τα σπουδαιότερα μυαλά της ανθρωπότητας.
Το επιχειρούν άραγε οι νεαροί στην αναγκαστική σχόλη τους;
Μερικοί, σίγουρα. Αυτοί ούτε θυμό, ούτε φόβο, ούτε κούραση, μοναξιά ή στασιμότητα νιώθουν.
Οι πολλοί όμως όχι. Αυτοί θέλουν να βγουν, να συναντηθούν στα μπαρ τα βράδια ή στις καφετέριες και να περάσουν «καλά» σπαταλώντας ενέργεια και πολύτιμα νιάτα.
Και η όλη κατάσταση αναδείχνει γλαφυρά τη φοβερή, την παταγώδη αποτυχία της Παιδείας μας που παράγει τόσο αδύναμους ηδονόχαρους χαρακτήρες, αντί νέους που αντιμετωπίζουν άφοβα, ορεξάτα τις όποιες προκλήσεις και αναπάντεχες δυσκολίες της ζωής.
Η καθημερινότητα και το μέλλον έχουν και άνθη μα και αγκάθια.
