1. Υπάρχει μια κάποια αισιοδοξία για το μέλλον. Τα πράγματα δεν προβάλλουν τόσο μαύρα όσο μερικές κασσάνδρες προμήνυαν.
Η καθίζηση του τουρισμού ήταν αναμενόμενη. Η κυβέρνηση, πιεσμένη από επιχειρηματίες άμυαλους, άμυαλη και η ίδια βοήθησε στον επανερχομό της πανδημίας χαλαρώνοντας απότομα τα μέτρα προφύλαξης και ανοίγοντας τα σύνορα – με την ανόητη πίστη πως είμαστε «θωρακισμένοι»!
Τα κρούσματα είχαν πέσει στο ελάχιστο – 2-3 τη μέρα. Μα ήρθαν οι ξένοι τουρίστες, Βαλκάνιοι κι Ευρωπαίοι, και άρχισε διστακτικά η διασπορά και πολλαπλασιάστηκε για να περάσουμε πάλι τα 2.000 κρούσματα. Δεν είναι κανένα τυχαίο «κύμα». Εμείς το φέραμε καταργώντας τα μέτρα προφύλαξης. Και τώρα προσβάλλονται και οι νέοι. Έτσι ελπίζουμε θα αρχίσουν, τουλάχιστον, και αυτοί να προσέχουν.
2. Παρά την καθίζηση του τουρισμού, η Moody’s θεωρεί το αξιόχρεο της χώρας αρκετά ανθεκτικό. Η επιτυχία της επανέκδοσης του 10ετούς ομολόγου με ιστορικά χαμηλότατο επιτόκιο (πάντως είναι πρόσθετα δανεικά λεφτά!) επίσης σηματοδοτεί εμπιστοσύνη στην ελληνική οικονομία.
Οι κασσάνδρες διαψεύστηκαν στις προβλέψεις τους για τη μείωση του ΑΕΠ στην Ευρωζώνη και για την τεράστια ύφεση που θα καταγραφόταν στην Ελλάδα, τη μεγαλύτερη ύφεση στην Ευρώπη.
Τα στοιχεία που δημοσιοποίησε η ΕΛΣΤΑΤ ήταν αναμενόμενα. Το ΑΕΠ για το 2ο τρίμηνο του τρέχοντος έτους 2020 ήταν λόγω της πανδημίας και του λοκντάουν πεσμένο κατά 15,2%, Αλλά αναμένονται κάποιες διορθώσεις.
Οι αξιωματούχοι στο υπουργείο Οικονομικών εκτιμούν με σχετική βεβαιότητα πως η ύφεση θα είναι κάτω του 10%, ίσως μόνο 8% και στο 2021 η οικονομία θα περάσει ευελπιστούν σε ανάπτυξη.
3. Ο επερχόμενος χειμώνας θα είναι σε κάθε περίπτωση βαρύς για την οικονομία. Ο Μητσοτάκης δήλωσε (αρχές Σεπτεμβρίου) πως έχει οργανώσει κάποιες εφεδρείες για την αντιμετώπιση των δυσκολιών. Ας ελπίσουμε πως όντως υπάρχουν έτοιμες εφεδρείες. Διότι σίγουρα περνάμε τη μεγαλύτερη ύφεση των μεταπολεμικών χρόνων.
Οι αισιόδοξες προσδοκίες έχουν δύο βασικές προϋποθέσεις.
α) Δεν θα ξεσπάσει πόλεμος στο Αιγαίο. Σε τέτοια περίπτωση η κρίση θα βαθύνει ανυπολόγιστα ακόμα και αν μας βοηθήσουν στρατιωτικά άλλες φιλικές χώρες.
β) Η πανδημία δεν θα εξελιχθεί σε ανεξέλεγκτο τσουνάμι και θα υποχωρήσει ως την προσεχή άνοιξη.
Την προσεχή άνοιξη θα αρχίσουν να εισρέουν επιτέλους τα κεφάλαια από το Ταμείο Ανάκαμψης της ΕΕ. Αυτά θα ανακόψουν την πτωτική πορεία και θα δώσουν την ώθηση στην ανάπτυξη.
