Είναι Νόμος της Φύσης ο άνθρωπος να θέλει το βέλτιστο αποτέλεσμα με την ελάχιστη προσπάθεια.
Ο Νόμος ισχύει. Μα τώρα οι πλείστοι άνθρωποι προτιμούν ένα ελάχιστο αποτέλεσμα με την ελάχιστη προσπάθεια. Που στην πράξη είναι ένα κακό, απαράδεκτο αποτέλεσμα. Κι έτσι ολισθαίνουμε προοδευτικά από το κακό στο χειρότερο. Λίγοι καταβάλουν την αναγκαία προσπάθεια και πετυχαίνουν το ανάλογο αποτέλεσμα κι έτσι κατορθώνουν να δώσουν νέα περιθώρια ζωής στις κοινωνίες.
Στην εκπαίδευση είναι ίσως πιο φανερή αυτή η καταστροφική συνήθεια της ήσσονος ως μηδενικής προσπάθειας. Την υποδαυλίζουν και συνδικαλιστές και γονείς και αναρχοαριστεροί πολιτικάντηδες στο αδιάκοπο λαϊκίστικο ψηφοψάρεμά τους.
Τα παιδιά σήμερα ζουν σε ζηλευτές συνθήκες, ακόμα και τα πιο φτωχά κοινωνικά στρώματα. Έχουν ευκολίες που ούτε οι πλούσιοι δεν είχαν πριν έναν αιώνα. Δωρεάν παιδεία. Δωρεάν υγειονομική περίθαλψη. Δωρεάν πανεπιστήμιο. Και όμως επαναστατούν και ζητούν περισσότερα. Να εξαιρεθούν από εξετάσεις λόγω πανδημίας, λόγω καύσωνα, λόγω χιονόπτωσης και ό,τι άλλο!
Ο Mendeleev (1834-1907) o μεγάλος Ρώσος χημικός του 19ου αιώνα που εδραίωσε τον Περιοδικό Πίνακα των Στοιχείων, γεννήθηκε σε μικροαστική οικογένεια στην κωμόπολη Tobelsk, της Σιβηρίας. Ο δάσκαλος πατέρας του πέθανε και μετά από οικονομική δυσπραγία, η χήρα μητέρα του περπάτησε (Ναι, καλά διαβάζετε!) με τα παιδιά της ως τη Μόσχα για να μπει ο ευφυής μαθητής στο πανεπιστήμιο. Και όταν δεν έγινε δεκτός εκεί, περπάτησαν ως την Αγία Πετρούπολη, όπου ο νεαρός Ντιμίτρι μπόρεσε να φοιτήσει και να γίνει ο φημισμένος επιστήμονας.
Αυτό γινόταν συχνά και στη χώρα μας πριν τη Μεταπολίτευση και πριν την επταετία της Χούντας. Παιδιά και δασκάλα περπατούσαν χιλιόμετρα να πάνε από ένα χωριό ή κωμόπολη σε άλλο όπου ήταν το σχολείο. Δεν υπήρχαν τότε δρόμοι, συγκοινωνίες, ηλεκτρισμός, κλιματιστικά. Μα τα κακομαθημένα κάνουν καταλήψεις και θέλουν «δωρεάν» πτυχία.
Ο Μάξιμ Γκόρκι (1868-1936) επίσης ορφάνεψε πολύ νωρίς και ανατράφηκε από τη φτωχή γιαγιά του. Τα βράδια ξενυχτούσε και διάβαζε στον δρόμο κάτω από το φως των δημοτικών στύλων. Δούλευε σκληρά και ταξίδεψε με τα πόδια από άκρη σε άκρη της Κεντρικής Ρωσίας, προτού γίνει ο γνωστός μεγάλος συγγραφέας που επέκρινε και τον Λένιν και τον Στάλιν.