Η κα Κάσση μας έστειλε το ακόλουθο ερώτημα στο άρθρο “Ιδιωτική Παιδεία“. Και απαντώ στη συνέχεια:
Οι ελευθερίες των πολιτών, γράφετε, είναι στην πραγματικότητα περικομμένες και περιορισμένες… Αυτή η διατύπωση με έβαλε σε σκέψεις. Πως, που, πόσο;
Αλλά όσο περισσότερο το σκέφτομαι, τόσο περισσότερους περιορισμούς αναγνωρίζω:
Παρότι στην εποχή μας θεωρείται – και νομίζω πως ισχύει – ότι υπάρχει μεγάλη ελευθερία να φερόμαστε κατά το δοκείν, ή πιο σωστά κατά το γούστο μας, το νοιώθουμε ότι είμαστε περιορισμένοι.
Αμέσως-αμέσως δεν μπορούμε να κινήσουμε την περιουσία μας όπως θέλουμε, παράλογοι φόροι, capital controls, φόβος ότι θα κληθούμε να δείξουμε το πόθεν έσχες και δεν θα μας πιστεύουν, μας κάνουν επιφυλακτικούς σtην διαχείριση του πλούτου μας (ή της φτώχειας μας…).
Και μια που μιλάτε για παιδεία, αν ενδιαφερθούμε, ακούμε ή διαβάζουμε τώρα, ως ενήλικοι, απόψεις της ιστορίας που στο σχολείο δυστυχώς κανείς δεν δίδαξε, ή έστω ανέφερε.
Και τώρα που το σκέφτομαι, ακόμη κι ο αέρας που αναπνέουμε, μολυσμένος από την απερίσκεπτη χρήση της τεχνολογίας στον βωμό του συμφέροντος, προκαλεί περιορισμούς στην υγεία μας.
Θα με ενδιέφερε να διαβάσω μια εκτεταμένη παρουσίαση των περιορισμών των φυσικών ελευθεριών του ανθρώπου στην σύγχρονη ζωή, και πώς προκύπτουν· με κάποιον κίνδυνο ίσως, να με πιάσει θλίψη και απελπίσία… Ευχαριστώ.
Η ίδια η Φύση έχει θέσει περιορισμούς στη δομή του νου και του σώματος, στη χρήση των αισθήσεων και στη δράση μας. Αλλά θα ήταν ανόητο να γκρινιάζουμε για αυτούς: έτσι είναι και μπορούν αυτοί να ξεπεραστούν με τεχνικά όργανα – τηλέφωνα, τηλεσκόπια, ηλεκτρονικές συσκευές κ.λπ. !
Η τραγική ειρωνεία, η μεγάλη μας ανοησία, εκδηλώνεται σε περιορισμούς που εμείς οι ίδιοι θέτουμε στη νόηση και στη δράση μας – στο πρόσωπό μας μα και σε άλλους.
Οι αυτοπεριορισμοί μας είναι π.χ. να μη θέλουμε να εργαστούμε νοητικά κι έτσι να αναπτύξουμε έμφυτες ικανότητες που έχουμε μα δεν χρησιμοποιούμε, όπως κάποιο ταλέντο για καλλιτεχνία, συλλογιστική, ερευνητικότητα, έμπνευση κ.λπ. Ακόμα και το ταλέντο δεν το αναπτύσσουμε σε μεγάλη έκταση και αρκούμαστε σε θλιβερή μετριότητα.
Μετά είναι οι περιορισμοί που θέτουμε δια νόμων στην Πολιτεία. Η ιδιωτική παιδεία είναι ένας. Η απαγόρευση καταστημάτων να μένουν ανοικτά τις Κυριακές, ενώ τόσα άλλα το κάνουν(!), είναι άλλος.
Ο χειρότερος περιορισμός, που γίνεται βάση για πολλούς άλλους είναι η ατομική/προσωπική
ιδιοκτησία της γης, όχι κτισμάτων ή άλλων βελτιωτικών έργων πάνω της, ή από κάτω – κτίρια, καλλιέργειες, ορυχεία κ.λπ.
Η γη είναι δοσμένη από τη Φύση, από το Σύμπαν, και προϋπάρχει των ανθρώπων κατά εκατομμύρια χρόνια. Επίσης δεν υπάρχει καμιά διευθέτηση στη φύση που να αποδίδει εκτάσεις γης σε ορισμένους και όχι άλλους ανθρώπους (ή έθνη). Κάθε άνθρωπος χρειάζεται χώρο για να υπάρχει στον υλικό κόσμο μας όπως χρειάζεται ηλιόφως και αέρα. Η ελεύθερη πρόσβαση σε αυτά τα στοιχεία είναι βασική προϋπόθεση για την επιβίωση κάθε ανθρώπου. Εντούτοις πολλοί άνθρωποι έχουν τεράστιες εκτάσεις στην ιδιοκτησία τους ενώ άλλοι δεν έχουν τίποτα και πρέπει να παραχωρούν μέρος του εισοδήματός τους στους έχοντες για να μπορούν να έχουν ένα σπίτι κι ένα μέρος εργασίας.
Αν κάποιοι επιχειρούσαν να ιδιωτικοποιήσουν τον αέρα και να τον πουλάνε, αμέσως οι άλλοι θα ξεσηκώνονταν και δεν θα το επέτρεπαν. Παραδόξως, έχουμε ξεπέσει σε τέτοια μαλθακότητα νόησης, ή συλλογιστικής, που ανεχόμαστε την ιδιωτικοποίηση ενός αγαθού αναγκαίου για την επιβίωσή μας και ουσιαστικά δεν θέλουμε να ασχοληθούμε με το θέμα!
Αυτός ο περιορισμός, δηλαδή το να μην έχουν πολλοί κάποια μικρή έστω έκταση εδάφους για κατοικία και τόπο εργασίας, επιφέρει πολλούς άλλους και μεγάλους περιορισμούς και τρομερές στρεβλώσεις κι εντάσεις στην κοινωνική συμβίωση. Αυτός ο βασικός περιορισμός στον χώρο προκαλεί πολλή “στενοχώρια”. Και οι άνθρωποι βασανίζονται χωρίς να ξέρουν την αιτία ενώ είναι τόσο φανερή!
