Διάβασα το ωραίο άρθρο του Σάκη Ιωαννίδη («Το χρέος της γενιάς μας» Καθημερινή 11 Αυγούστου, 2021).Το παρουσιάζω αυτούσιο.
Μα θα πρότεινα, ενάντια σε ειδικούς δασολόγους, η αναδάσωση να γίνει με άλλα δέντρα – όχι πεύκα. Ναι, τα πεύκα μεγαλώνουν εύκολα: δίνουν ωραίο καθαρό αέρα και το ρετσίνι τους (δηλ. δουλειά σε ορισμένους ανθρώπους). Μα καίγονται πολύ εύκολα και καθιστούν το έδαφος άγονο για άλλες καλλιέργειες. Υπάρχουν πολλά άλλα δέντρα, ίσως όχι τόσο εύκολα μα σίγουρα πιο βραδυφλεγή. Θα αλλάξει, ναι, η όψη του τοπίου της Αττικής που έχουμε συνηθίσει. Τι πειράζει; Το τοπίο δεν θα καίγεται τόσο συχνά και γρήγορα.
«Το 2041 η μικρή μου κόρη θα είναι 29 ετών και εγώ, αν όλα πάνε καλά, θα κλείνω τα 58 μου χρόνια. Τότε είναι που θα μπορούμε να πάμε ξανά οικογενειακώς εκδρομή στο Τατόι για να ξαναδούμε το δάσος του σε πλήρη ανάπτυξη. Τότε θα μπούμε σε μια διαδικασία νοσταλγίας και θα θυμηθούμε πώς έμοιαζαν οι εκδρομές που κάναμε τα Σαββατοκύριακα πριν αυτό το τμήμα της Πάρνηθας γίνει στάχτη. Οταν αποκτήσει το δάσος της βόρειας Εύβοιας την εικόνα που είχε πριν από την πυρκαγιά, η κόρη μου θα το επισκεφθεί μόνη της, ίσως με τη δική της οικογένεια, γιατί εγώ μάλλον δεν θα τα προλάβω.
Ακούγεται υπερβολικό, αλλά δεν είναι και τόσο. «Η φύση δουλεύει με τους δικούς της ρυθμούς», μου είπε σε μια τηλεφωνική μας συνομιλία ο Γιώργος Καρέτσος, δασολόγος και πρόεδρος του φορέα διαχείρισης του εθνικού δρυμού Πάρνηθας. Η αναγέννηση του δάσους ξεκινάει σχεδόν αμέσως έπειτα από μια πυρκαγιά, αλλά χρειάζεται χρόνος. Τα βήματα τα περιέγραψε ο κ. Καρέτσος στη χθεσινή «Κ» (10/8/2021).
Αν όλα πάνε καλά και ο άνθρωπος βοηθήσει, το δάσος μέσα σε πέντε χρόνια θα έχει επουλώσει τις πληγές του. Θα «πρασινίσει», αλλά δεν θα είναι αυτό που εννοούμε όταν λέμε «δάσος». Τα δένδρα του μπορεί να φτάνουν σε ύψος περίπου το 1 μέτρο, αλλά για να αποκτήσουν το ύψος, τον όγκο και τη δυναμική που είχαν μέχρι πρόσφατα θα περάσουν περίπου 15 έως 20 χρόνια. Στη βόρεια Εύβοια η χαλέπιος πεύκη, που έδινε δουλειά στους «ρετσινάδες» έφτανε σε ύψος μέχρι και τα 25 μέτρα. Για να φτάσουν τα νέα δένδρα στο ύψος αυτών που κάηκαν θα χρειαστούν έξι ή και επτά δεκαετίες.
Οταν λοιπόν το καμένο δάσος της Πάρνηθας αποκτήσει ξανά τη χαμένη του ζωή, η θερμοκρασία του πλανήτη αναμένεται να είναι κατά 1,5 βαθμό Κελσίου μεγαλύτερη σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή, σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή. Οι ακραίες θερμοκρασίες θα είναι συχνότερες, οι πυρκαγιές και οι πλημμύρες το ίδιο.
Η έκθεση ζητάει ξανά από τις κυβερνήσεις και τους μεγάλους ρυπαντές να λάβουν άμεσα μέτρα, ώστε η θερμοκρασία να παραμείνει μέχρι το τέλος του αιώνα στον 1,5 βαθμό Κελσίου. Αν η ανθρωπότητα το πετύχει, μετά θα αρχίσει να μειώνεται και τα ακραία φαινόμενα θα αρχίσουν να υποχωρούν.
Είναι δύσκολο να ταυτιστείς με έναν στόχο, όταν αυτός ξεπερνάει τις δυνάμεις του απλού ανθρώπου. Πόσο μάλλον όταν έχεις χάσει το σπίτι σου και πρέπει να αντιμετωπίσεις τα προβλήματα σήμερα και όχι αύριο. Οταν όμως επουλωθούν αυτές οι πληγές, δεν υπάρχει άλλος δρόμος.
Οπως και σε άλλα πράγματα, είναι χρέος της δικής μας γενιάς να αλλάξουμε παλιές νοοτροπίες και τακτικές για να μπορούν τα εγγόνια μας να αναπνέουν καθαρό αέρα κάτω από τα πεύκα της βόρειας Εύβοιας. Η εμπειρία της πανδημίας έδειξε ότι όταν η ανθρωπότητα βάζει έναν κοινό στόχο μπορεί να τα καταφέρει, ακόμη κι αν κάποιοι δεν θέλουν να ακολουθήσουν. Οι πολλοί όμως πρέπει να τραβήξουν και τους άλλους.»
Ο Νικόδημος επαναλαμβάνει: αναδάσωση δίχως πεύκα!
