Δεν είναι λίγες οι ταινίες τρόμου κι επιστημονικής φαντασίας/πραγματικότητας που δείχνουν να εξαπολύεται είτε ως ατύχημα είτε σκόπιμα (για κέρδος ή καταστροφή εχθρών) ένας ιός και όποιον πάρει ο χάρος. Συνήθως οι καλοί νικούν και η μεγάλη καταστροφή αποτρέπεται.
Καθηγητές λοιμοξιολογίας ή μικροβιολογίας που εργάζονται σε Ινστιτούτα τέτοιων ερευνών εκφράζουν την ανησυχία τους για τον αυξανόμενο αριθμό βιοχημικών εργαστηρίων σε χώρες όπου η ασφάλεια δεν είναι τόσο μεγάλη και σίγουρη. Μα οι ταινίες δείχνουν πως η διαρροή γίνεται και σε χώρες με υψηλό βαθμό ασφάλειας όπως ΗΠΑ, Βρετανία, Ελβετία.
Η πηγή για την παρούσα πανδημία θα μείνει άγνωστη, όπως για την ώρα φαίνεται. Διότι ορισμένες χώρες (ΗΠΑ, Κίνα) δεν δέχονται έλεγχο για τα εργαστήριά τους και διότι τα τεκμήρια έχουν τώρα πια εξαφανιστεί.
Μερικά από τα στοιχεία που παραθέτω είναι από άρθρο της Καθημερινής (Newsroom 4/6/21) και από το Διαδίκτυο.
Υπάρχουν τουλάχιστον 59 εργαστήρια έρευνας (ιολογία και συναφείς βιολογικές μελέτες) στον πλανήτη. Εξ αυτών μόνο το 25% (ΗΠΑ, Βρετανία) έχουν υψηλό δείκτη βιοασφάλειας (BSL-4) σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Δείκτη Ασφαλείας Υγείας. Το 33% συμπεριλαμβανομένης της Κίνας έχουν «μεσαίο» επίπεδο ενώ το 41% έχουν «χαμηλά» επίπεδα (όπως π.χ. η Νότιος Αφρική).
Για την ώρα μόνο στις ΗΠΑ βρίσκουμε σχετικά αξιόπιστες εκθέσεις για «ατυχήματα» διαρροών. Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC) παρακολουθούν τη χρήση 67 τύπων τοξινών και άλλων επικίνδυνων ουσιών. Διαπίστωσαν πως το 2019 στις ΗΠΑ τέτοιες δυνητικά επικίνδυνες ουσίες «χάθηκαν» 13 φορές και κατά λάθος απελευθερώθηκαν 219 φορές! Αυτές οι διαρροές οδήγησαν στην εξέταση τουλάχιστον 1.000 ατόμων και στη χορήγηση προληπτικών φαρμάκων. Ευτυχώς δεν υπήρξαν ταυτοποιημένες συνέπειες.
Στις αμερικανικές εγκαταστάσεις ο έλεγχος αυξήθηκε μετά το 2001 (και γίνεται αυστηρότερος τώρα) όταν κάποιος σκότωσε με άνθρακα 5 άτομα. Η ουσία προήλθε, πιστεύεται, από εργαστήριο του στρατού στο Fort Derick.
To 2004 εννιά άτομα μολύνθηκαν με Sars κι ένα πέθανε μετά από έκθεση στον ιό (μαζί με έναν άλλο που γλίτωσε) στον Ινστιτούτο Ιολογίας του Πεκίνου. Το 2019 πάνω από 6.000 άνθρωποι στη βορειοδυτική Κίνα μολύνθηκαν με βρουκέλλωση, βακτηριακή ασθένεια που έχει συμπτώματα σαν της γρίπης. Αυτή η μόλυνση προήλθε από διαρροή σε εργοστάσιο εμβολίων.
Ο πρώην πρόεδρος της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών που συνδέεται στενά με το κράτος έγραψε το 2020 ένα άρθρο επισημαίνοντας τις «σαφείς ελλείψεις» στα Ινστιτούτα της Κίνας σχετικά με τη βιοασφάλεια – σε σύγκριση με τα υψηλά επίπεδα στις ΗΠΑ. Όμοιο άρθρο έγραψε και ο διευθυντής του Ινστιτούτου Ιολογίας του Γούχαν.
Από την άλλη, όμως, η Avril Haines (κεντρική φωτο), Διευθύντρια της Αμερικανικής ΚΥΠ στην κυβέρνηση Μπάιντεν, δήλωσε ξεκάθαρα σε συνέντευξή της στο Yahoo News, ότι υπήρξαν και στις ΗΠΑ κρούσματα νωρίτερα και η πραγματική πηγή μπορεί να μην βρεθεί.
Είναι πιθανόν η τωρινή πανδημία να οφείλεται σε διαρροή από το Ινστιτούτο της Γούχαν. Μα η αντι-Κινεζική προπαγάνδα δεν βοηθάει στη διαλεύκανση της πραγματικής διαρροής. Άλλοι καταδεικνύουν έρευνες όπως στις στρατιωτικές εγκαταστάσεις του Fort Derick (και αλλού).
Τέτοιες διαρροές μπορούν να συμβούν οπουδήποτε – σκόπιμα ή «ατυχηματικά» – ακόμα και στις πιο ασφαλείς εγκαταστάσεις: αυτό υποστηρίζουν με έρευνά τους οι καθηγητές Κόμπλεντς και Λέντζος (ο πρώτος στο πανεπιστήμιο George Mason στις ΗΠΑ, δεύτερη στο Βασιλικό Κολλέγιο Λονδίνου).
Ένα από τα μεγάλα προβλήματα μου φαίνεται να είναι η διπλή έρευνα και χρήση: αφενός για ασθένειες και θεραπείες τους στο κοινό ανθρώπινο επίπεδο και αφετέρου για στρατιωτική χρήση ως όπλα εναντίον εχθρών.
Στη βάση βρίσκεται η έλλειψη ισχυρής ηθικής βούλησης και, το αντίθετο, η παρουσία ισχυρότατου απάνθρωπου εγωισμού και πατριδοκαπηλίας.
