1. Ήμουνα πρότινος στην Κύπρο πάλι – με συγγενείς και γνωστούς.
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης μόλις είχε εξέλθει (12/5/17) από έναν ακόμα γύρο συνομιλιών με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Ακιντζί. Η συνάντηση έγινε «σε καλό κλίμα» – αυτή τη φορά. Δίχως όμως αποτέλεσμα. Ούτε, όπως διαβάζω, και οι επόμενες είχαν αποτέλεσμα.
Το «καλό κλίμα» υπονοεί πολλή εντατική δουλειά, πολλές συναντήσεις και γνώση της ιδιωματικής γλώσσας που χρησιμοποιούν οι δύο πλευρές. Αυτό δεν σημαίνει πως έχει γίνει πρόοδος στο ελάχιστο προς σύγκλιση κι εύρεση λύσης.
Όταν λοιπόν ακούς ή διαβάζεις τις διπλωματικές μπαρούφες της μιας ή της άλλης πλευράς (ή και των δύο), καταλαβαίνεις πως πρόκειται για καιροσκόπους πολιτικάντηδες που δεν θέλουν ουσιαστικά λύση.
Θα μου πείτε μα είναι δυνατόν οι Ελληνοκύπριοι να μη θέλουν λύση;
Ναι, βέβαια, ούτε οι μεν ούτε οι δε θέλουν λύση. Και οι μεν και οι δε θέλουν τη δική τους λύση σε ένα πρόβλημα που προσεγγίζουν διαφορετικά.
2. Όπως έγραψα παλαιότερα η βασική δυσκολία τώρα είναι ο επεκτατισμός (ηγεμονισμός, αν θέλετε) της Τουρκίας. Αυτός καταφαίνεται και στις απαιτήσεις τους για το Αιγαίο. Με 75+ εκ. πληθυσμό και, χάρη στη βλακεία Αμερικανών και Βρετανών, με αρτιότατο εξοπλισμό νιώθουν πως ίσως μπορούν να αναστήσουν την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Τώρα φλερτάρουν και με το Ιράν και το Κατάρ!
Οι Τούρκοι δεν πρόκειται να υποχωρήσουν σε καμιά από τις αξιώσεις τους.
Τα τουρκικά στρατεύματα δεν θα αποσυρθούν από την Κύπρο.
Οι τουρκοποίηση του βόρειου τμήματος της νήσου θα συνεχιστεί άσχετα με την όποια δυσαρέσκεια νιώθουν οι γηγενείς Τουρκοκύπριοι που βλέπουν με δυσφορία τα μπουλούκια των άξεστων αποίκων να εγκαθίστανται σε κατοικίες κι εδάφη τα οποία ανήκαν παλαιότερα σε Ελληνοκύπριους.
Για την ώρα, ως φαίνεται, ο χρόνος κυλάει υπέρ των Τούρκων της Τουρκίας οι οποίοι έχουν και βλέψεις στις Κυπριακές ΑΟΖ με τους υδρογονάνθρακες.
3. Το τελευταίο έτος πραγματοποιήθηκαν πάνω από 60 συναντήσεις ηγετών και πάνω από 150 συναντήσεις διαπραγματευτών. Κάθε φορά σχεδόν συμφωνούν να συνεχιστούν οι συνομιλίες ανιχνεύοντας περαιτέρω πως μπορεί να επιτευχθεί σύγκλιση για ένα ή άλλο θέμα και μια (επαν)εκτίμηση της όλης πορείας.
«Εκείνο που επιδιώκουμε είναι να εξευρεθεί λύση, όχι να εξευρεθεί τρόπος τερματισμού του διαλόγου», είπε ο Ν. Αναστασιάδης.
Ο Ακιντζί από την πλευρά του είπε πως χρειάζεται πολιτική αποφασιστικότητα και βούληση κι αν αυτή «διαφανεί το επόμενο χρονικό διάστημα, είναι εφικτό να φτάσουμε σε ένα αποτέλεσμα».
Ναι, αλλά ποια λύση θέλουν, ποιο αποτέλεσμα;
Έρχονται προεδρικές εκλογές στην ελληνόφωνη Κύπρο σύντομα. Η επίτευξη οποιασδήποτε συμφωνίας σε αυτό το διάστημα μοιάζει ανέφικτη.
4. Στην πραγματικότητα οι πιθανότητες μιας συμφωνίας στο εγγύς μέλλον μοιάζουν ανύπαρκτες για τους λόγους που ήδη ανέφερα. Οι δυο πλευρές έχουν διαφορετικά συμφέροντα και διαφορετικούς στόχους.
Η Τουρκία έχει αυξήσει τις αξιώσεις και πιέσεις της. Ακόμα και ο εκπρόσωπος του ΟΗΕ ζητάει το πάγωμα των ερευνών και γεωτρήσεων στις κυπριακές ΑΟΖ (νότια του νησιού) με τον ισχυρισμό ότι αυτές, καθόλα νόμιμες, εμποδίζουν τη λύση ! (Είναι ο ισχυρισμός που υιοθέτησαν και η Αμερική και η Βρετανία, αν δεν τον επινόησαν. Και αυτό δείχνει και τη σαθρότητα του ΟΗΕ.)
Το σφάλμα της Κυπριακής πλευράς είναι να νομίζουν πως οι Τουρκοκύπριοι συζητούν καλή τη πίστη, ενώ καθοδηγούνται δολίως από την Άγκυρα.
Πολλοί ονειροπολούν. Νομίζουν πως ο Πούτιν θα συνεχίσει να τους στηρίζει (και όντως η Ρωσία στάθηκε στο πλευρό των Ελληνοκυπρίων αδιάκοπα), πως η Αμερική θα αποσύρει τη στήριξή της από τον Ερντογάν (που ενδέχεται να γίνει) πως ο Ερντογάν θα πέσει (πάλι μπορεί να συμβεί) και πως η Τουρκία θα τριχοτομηθεί.
Ακόμα κι αν συμβούν αυτά όλα, η Τουρκία δεν θα χαλαρώσει τη λαβή της στην Κύπρο και στη Μέση Ανατολή. Ούτε η Ρωσία, ούτε η Αμερική θα την εμποδίσουν αποφασιστικά στον ηγεμονισμό της.
Οι Ελληνοκύπριοι ας το πάρουν απόφαση. Έχασαν πολλές ευκαιρίες στο παρελθόν με λάθος επιθυμίες κι εκτιμήσεις.
