Ε1130: Εξυπνάκηδες

Ένα από τα πιο κοινά ελαττώματα του Νεοέλληνα είναι ο εξυπνακισμός, η προσποίηση ευφυΐας. Δεν είναι ότι δεν υπάρχει εξυπνάδα, ευφυΐα, ευστροφία. Υπάρχει αυτή. Μα ο άνθρωπος δεν είναι σίγουρος, ή νιώθει πως οι άλλοι δεν την παρατηρούν έτσι όπως είναι, και κάνει μια πρόσθετη προσπάθεια επίδειξης – που συνήθως αποτυγχάνει. Σε αυτές τις περιπτώσεις η έξτρα προσπάθεια στρεβλώνει κι εκμηδενίζει την ευφυΐα που εκ φύσεως ήδη υπάρχει.

Ας πάρουμε ένα παράδειγμα.

Αναπολούμε το παρελθόν είτε απολαμβάνοντας μόνο νοερά τις καλές ευτυχισμένες ώρες είτε διορθώνοντας μόνο νοερά τις δυσκολίες και τις ώρες δυστυχίας και αγχωνόμαστε για ένα επίφοβο μέλλον. Όμως αυτό σημαίνει πως ο νους παρασέρνεται στο ανύπαρκτo και χάνει το υπαρκτό ζωντανό παρόν. Η δυστυχία και η ευτυχία μας είναι περισσότερο φαντασιακές παρά υπαρκτές ή πραγματικές καθώς με αγωνία κυνηγούμε την επιτυχία.

Το απόσπασμα ανήκει στο άρθρο «Ε1085. Εποχή Άγχους – κι ευκαιρίας» που αναρτήσαμε τέλη Μαΐου στο Facebook. Ένας σχολιαστής ο ΛΠ, έγραψε παραθέτοντας την τελευταία πρόταση – «LOL! Ναι, ό,τι πείτε… έχει καρκίνο κάποιος και η δυστυχία του είναι φαντασιακή … Ό,τι νάναι κυριολεκτικά!»

Ο ΛΠ έχει φυσικά αρκετή ευφυΐα αφού ξεχώρισε μια πρόταση από τις άλλες. Μα έχει και άγχος. Ψάχνει. Ίσως όμως να μη γνωρίζει τι είναι αυτό που ψάχνει. Πιθανώς κοιτά πολλά άρθρα σε πολλά μπλογκ, γοργά, ερευνητικά, μα χωρίς να σταματά και να εμβαθύνει, ψάχνοντας – δεν ξέρει ούτε ο ίδιος τι ψάχνει.

Το άρθρο είναι σχετικά μεγάλο (δυο σελίδες) και αναλύει τη σύγχρονη εποχή όπου παρατηρείται μεγάλος κατακερματισμός, μοναξιά, μηδενισμός. Και αναφέρει πως μερικοί συγγραφείς, ανάμεσα σε πολλούς προτείνουν ανάμεσα σε άλλα να μάθουμε να μειώνουμε τις επιθυμίες μας. Άλλοι αναφέρουν την οικονομική δυσπραγία με τις υφέσεις και την ανεργία που τρομάζουν ιδίως τη νεότερη γενιά. Τέλος θέτει δυο ερωτήματα: α) Γιατί η εκπαίδευση δεν φροντίζει να διώξει τέτοιους φόβους και άγχη; β) Γιατί η Οικονομική Επιστήμη σε 200 έτη δεν έχει βρει τα αίτια τέτοιων οικονομικών υφέσεων ώστε να εξαλειφθούν;

Από όλα αυτά, ο ΛΠ παίρνει μια πρόταση έξω από τα συμφραζόμενα που είναι καθορισμένα, και τη γενικεύει. Και μετά πάνω στη δική του γενίκευση κάνει το σχόλιο που είναι άσχετο και με την παράγραφο και με το άρθρο. Κι έτσι δυστυχώς δείχνει να μην έχει καταλάβει τίποτα από όσα πραγματεύεται το άρθρο. Διότι δεν ψάχνει να κατανοήσει. Όχι, ο ίδιος έχει μεγάλη ιδέα για τον εαυτό του νομίζοντας πως ξέρει καλύτερα. Φαίνεται να ψάχνει να βρει κάτι να επικρίνει και να δείξει πως είναι πολύ ανώτερος.

Είναι δυστυχώς πολλοί που πάσχουν από αυτή την κατώτερη ανωτερότητα – προϊόν άγνοιας και αλαζονείας. Για να βάλουμε τα πράγματα σε τάξη κανονική, η αλαζονεία είναι γέννημα και θρέμμα της άγνοιας. Γέννημα και θρέμμα της αλαζονείας είναι η ματαιοδοξία που προσπαθεί να προβάλει την προσωπική ανωτερότητα με εξυπνακισμούς και καταφέρνει να αυτογελοιοποιείται με τρόπο εξευτελιστικό.

Και συνεχίζει ο εξυπνάκιας να ψάχνει να βρει κάτι άλλο να σχολιάσει, άσχετα με τα συμφραζόμενα τα οποία ούτε κατανοεί ούτε καν εξετάζει! Δεν είναι πως δεν έχει εξυπνάδα. Την έχει μα την εξαθλιώνει με την προσποίηση.