1. Ζούμε σε μια εποχή επιπολαιότητας. Ψάχνουμε για μόνιμη ευτυχία πατινάροντας στη γυαλιστερή και γλιστερή επιφάνεια της καθημερινότητας από τη μια ευχαρίστηση γοργά στην άλλη και προσπαθώντας ανεπιτυχώς να αποφύγουμε την πτώση σε ανία ή πόνο. Δεν σταματούμε να ισορροπήσουμε μια στιγμή και ν’ αναρωτηθούμε γιατί το κάνουμε και αν θα μπορούσαμε να φερθούμε διαφορετικά σε μια ζωή που δεν κατανοούμε.
Ζούμε στην εποχή της όρασης μάλλον παρά της ακρόασης και μάλιστα της γρήγορης ματιάς που τρέχει από ένα αντικείμενο σε άλλο αβασάνιστα χωρίς μια παύση να (επαν)εξετάσουμε και να περισυλλογιστούμε αν αυτό είναι ωφέλιμο, ορθό, καλό, δίκαιο, αληθινό.
2. Γράφω με αφορμή την πρωινή εκπομπή του Παύλου Τσίμα όπου ο γνωστός δημοσιογράφος αναφέρθηκε σε άρθρο του Τόνι Μπλερ για την ελληνική κρίση στη σημερινή Financial Times. Ο Μπλερ, είπε ο Τσίμας, ήταν πρωθυπουργός Βρετανίας για 10 έτη και, φυσικά, με πείρα πολιτικής, διπλωματίας, διαπραγματεύσεων, συμβιβασμών και παρόμοια. Και όσο να ’ναι μετρά η γνώμη του.
Περί αυτού πρόκειται. Ο Μπλερ είναι σπουδαίο όνομα και μετρά η γνώμη του.
Μα είναι ορθές οι γνώμες του Μπλερ? Όσο πολύπειρος κι αν είναι κάποιος πολιτικός, είναι η γνώμη του ορθή? Αυτό ο Τσίμας δεν το εξέτασε καθόλου.
Πρόσφατα έγκριτες εφημερίδες δημοσίευσαν άρθρα του Πωλ Κρούγκμαν και άλλων οικονομολόγων αρθρογράφων πάλι χωρίς να εξετάζουν αν αυτά εκφράζουν ορθές απόψεις. Έχω διαβάσει μερικά από αυτά και είδα πως δεν γνωρίζουν πολλά για τη Ελλάδα ή την Ευρώπη – ή την οικονομία και την πολιτική.
3. Βέβαια, για να εξετάσεις την ορθότητα ή όχι μιας γνώμης πρέπει να γνωρίζεις πάρα πολλά όχι μόνο για το θέμα, μα και για τη για τη φύση του ανθρώπου και των κόσμων στους οποίους ζει και κινείται, για την αρχή και το τέλος της ζωής. Πρέπει να ξεκινάς από αδιάσειστες αρχές και να προχωράς με σίγουρα βήματα λογικής.
Δεν είναι καθόλου εύκολο. Τουλάχιστον όχι τόσο εύκολο όσο το ψέμα και το σύνθημα, ή οι αντιλήψεις που ενστερνιστήκαμε και συχνά δίχως να το καταλάβουμε κόλλησαν σε κάποιο ράφι του μυαλού κι έγιναν “οι απόψεις , τα πιστεύω μου”.
Δεν είν’ εύκολο μα αυτό οφείλει να κάνει κάθε δημοσιογράφος που σέβεται το επάγγελμά του – να ελέγχει ενδελεχώς όχι αν είναι και ποιος είναι ο Μπλερ ή ο οποιοσδήποτε, αλλά κατά πόσο αυτά που γράφουν οι πηγές και αναφορές του και αυτά που εκφράζει ο ίδιος, είναι ορθά κι αληθινά.
4. Το ίδιο ισχύει για όλους μας στη δική μας σφαίρα.
Η απουσία της οξυδερκέστερης ματιάς, η απροθυμία μας να σταματήσουμε για λίγο την τρεχάλα και να επανεξετάσουμε τις δικές μας εδραιωμένες αντιλήψεις και όσα θεωρούμε αδιαπραγμάτευτα, αυτή είναι η πραγματική αιτία της κρίσης στη χώρα μας – και σε κάθε χώρα σε κάθε περίοδο.
