1. Στις 11.8.14 ο κ. Γιώργος Μαρής, ερευνητής στο centre for Global Political Economy (University of Sussex) ανέβασε στην ιστοσελίδα του ΣΚΑΪ το άρθρο του Η κρίση της Αριστεράς και ο καπιταλισμός.
Αφού πληροφορεί πως «ο καπιταλισμός είναι το σύστημα παραγωγής [ό]που η εργασία γίνεται εμπόρευμα, δηλαδή πωλείται και αγοράζεται ελεύθερα στην οικονομία», προσθέτει πως είναι πολύ δύσκολο να έρθει το τέλος του καπιταλισμού και να δημιουργήσουμε μια εναλλακτική πρόταση.
«Με ποιο τρόπο θα γίνεται η εκμετάλλευση του εργατικού δυναμικού το οποίο θα παράγει το προϊόν της οικονομίας;» Θέτει αυτό το ερώτημα νομίζοντας πως η μόνη απάντηση είναι, όπως υπαινίσσεται, αυτή που έδωσε η κα Θάτσερ (πρωθυπουργός της Βρετανίας τη δεκαετία 1980), ότι δηλαδή εναλλακτική πρόταση έναντι του καπιταλισμού δεν υπάρχει. Και προσθέτει – «Για την εμφάνιση ενός εναλλακτικού τρόπου παραγωγής χρειάζεται να αλλάξουμε ολόκληρο το εννοιολογικό πλαίσιο της ανθρωπότητας.»
2. Όπως συχνά συμβαίνει με πανεπιστημιακούς ρουτίνας, ο κ. Μαρής δεν προσέχει τι ακριβώς γράφει. Η λέξη «εκμετάλλευση» χτυπά άσχημα. Διότι η εργασία των ανθρώπων δεν είναι κάτι προς «εκ-μετάλλευση», ειδικά όταν αυτή «παράγει το προϊόν της οικονομίας». Πώς και γιατί γίνεται η εργασία (και η ανθρώπινη οντότητα) η οποία εκμεταλλεύεται όλους τους φυσικούς πόρους ανεξαίρετα και παράγει προϊόντα, αντικείμενο εκμετάλλευσης; Υπάρχει εδώ μια βασική αντίφαση και σύγκρουση εννοιών που πρέπει να αντιμετωπιστεί και όχι να καταφεύγουμε σε κούφια ευφυολογήματα, δικά μας ή άλλων.
Αλλά νωρίτερα, διαβάσαμε πως η «εργασία γίνεται εμπόρευμα» το οποίο μάλιστα «πωλείται και αγοράζεται ελεύθερα στην οικονομία»!
Σε ποιον κόσμο ζει ο κ. Μαρής όπου παρατηρεί να γίνεται κάτι τέτοιο;…
Είναι κρίμα που ο συμπαθής ερευνητής δεν ερεύνησε συνθήκες πριν την κα Θάτσερ και τον Μαρξ (τον οποίο αναφέρει στο τέλος του άρθρου του).
3. Όταν οι μισθοί πέφτουν κατά 20% και 40% λόγω χρεοκοπίας, φορολόγησης ή επιδημίας ανεργίας, τι ελευθερία έχουν οι άνθρωποι να πωλήσουν την εργασία τους; Δεν θα τη δώσουν όσο όσο φτάνει να μπορούν να επιβιώσουν και να ζήσουν την οικογένειά τους;… Ας μου δώσει κάποιος ένα παράδειγμα από τα τελευταία 100 χρόνια της ιστορίας όπου οι άνθρωποι μπόρεσαν ελεύθερα (να διαπραγματευτούν και) να πωλήσουν την εργασία τους.
Τα μόνα παραδείγματα είναι εκτάσεις της Βορείου Αμερικής και Αγγλικές αποικίες όπως η Αυστραλία πριν το 1900, όπου υπήρχε γη ελεύθερα διαθέσιμη. Τότε, όντως, οι άνθρωποι σε αυτές τις περιοχές είχαν τη δύναμη διαπραγμάτευσης. Στην Αυστραλία, μάλιστα, στο πρώτο μισό του 19ου αιώνα οι μισθοί ήταν τόσο υψηλοί που οι πλείστοι εργοδότες δεν έβρισκαν εργάτες είτε γιατί ζητούσαν υψηλούς μισθούς είτε γιατί, λόγω ελεύθερης πρόσβασης σε εδάφη, δούλευαν για δική τους παραγωγή!
Και πώς επιλύθηκε η δυσκολία των εργοδοτών;…
Απλά. Ιδιωτικοποιήθηκαν σχετικά γρήγορα οι ελεύθερες γαίες και εισήχθηκαν μετανάστες από την Αγγλία (και αλλού) για να πωλούν «ελεύθερα»(!) την εργασία τους… (Ναι, σαρκάζω.)
4. Μετά ο κ. Μαρής επισημαίνει πως «ολόκληρος ο μηχανισμός δημιουργίας και παραγωγής ιδεών και πολιτικής βρίσκεται σε κρίση». Δίνει δύο αντίθετα παραδείγματα.
Πρώτον, προσφέρει την κεϋνσιανή επιχειρηματολογία που ήθελε κρατική παρέμβαση (η οποία θα δημιουργούσε ενεργό ζήτηση) μετά το Μεγάλο Κραχ του 1929 και, δεύτερον, τον μονεταρισμό της δεκαετίας 1980, που επιχείρησε να διορθώσει τη μεγάλη κρίση του 1973-4.
Ο κ. Μαρής δεν αναφέρει πως δεν υπήρξε καμιά απολύτως βελτίωση της οικονομίας από αυτά τα παράγωγα της «δημιουργίας ιδεών»: και τα δύο απέτυχαν παταγωδώς. Ο μονεταρισμός είναι ουσιαστικά «νέο-συντηρητισμός» καλυμμένος με τον παραπλανητικό ευφημιστικό τίτλο «νέο-φιλελευθερισμός»: αυτός ο κάπηλος καπιταλισμός καταπιέζει ακόμα περισσότερο τον εργαζόμενο άνθρωπο περιορίζοντας το περιθώριό του διαπραγματευτικών δυνατοτήτων και ελευθερίας και αιχμαλωτίζοντάς τον στο σκλαβοπάζαρο εργασίας.
Δεν αναφέρει επίσης, πως παρά τον μονεταρισμό και την κατάργηση ρυθμίσεων που εμποδίζουν την ανάπτυξη ολιγοπωλίων, με την κρίση του 2008 πάλι χρειάστηκε κρατικός παρεμβατισμός (με την αφαίμαξη των φορολογούμενων) για να διασωθούν τράπεζες, χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις κι εθνικές οικονομίες.
5. Εναλλακτική πρόταση υπάρχει. Πάντοτε υπήρχε –από αρχαιότατους χρόνους. Αλλά ούτε οι αμόρφωτοι πολλοί, ούτε οι «μορφωμένοι», ούτε οι πολιτικάντηδες της απατεωνίας θέλουν να την εξετάσουν.
Είναι η Γεωφορολόγηση – Land Value Taxation. Δηλαδή ο φόρος επί της αξίας της γης σκέτης ως οικόπεδο ή χωράφι – δίχως τα κτίσματα ή τις καλλιέργειες πάνω της ή τα ορυχεία από κάτω.
Αυτή την πρόταση την έχουμε περιγράψει αναλυτικά και λεπτομερώς σε πάμπολλα άρθρα τα τελευταία δύο χρόνια.
Είναι απλή – όσο το φως της μέρας και το σκοτάδι της νύχτας.
Δεν χρειάζεται «να αλλάξουμε ολόκληρο το εννοιολογικό πλαίσιο της ανθρωπότητας». Χρειάζεται όμως να λογικευθούμε και να αντιμετωπίσουμε τα πράγματα ευθέως και χωρίς τις παρωπίδες της συνήθειας.
Πάνω από όλα χρειάζεται στη θέση του πεισματικού και ξιπασμένου εγωισμού λίγη εντιμότητα και απλότητα.
