1. Σε προηγούμενο άρθρο (Μετράει η δικαιοσύνη στην Οικονομία;) αναφέρθηκα στο ομότιτλο άρθρο του κ. Καλλίτση στην κυριακάτικη ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ (16/5/13). Τόνισα πως δεν χρειάζονται βαρύγδουπες μελέτες για να γνωρίζει κανείς με βεβαιότητα πως η δικαιοσύνη δεν απασχολεί ούτε στο ελάχιστο τους πολιτικάντηδες παγκοσμίως, ούτε όταν εφαρμόζουν δημοσιονομικά μέτρα σε κρίσεις ούτε σε άλλες περιόδους. Ενδιαφέρονται μόνο για το πώς θα διατηρήσουν την εξουσία ή θα επανέλθουν σε αυτήν. Το να πιστεύει κάποιος κάτι άλλο δείχνει ασυγχώρητη αφέλεια.
Υπέδειξα ότι η γενική αντίληψη πως το κράτος πρέπει να στηρίζει με διάφορα μέτρα τα πιο αδύναμα τμήματα της κοινωνίας δεν είναι δικαιοσύνη αλλά συναισθηματισμός και θα το εξηγήσω στη συνέχεια. Τελικά άφησα μετέωρη την έννοια του «παρασιτισμού» – την οποία επίσης εξηγώ στη συνέχεια.
2. Γενικά πιστεύουμε – ή τουλάχιστον ένα φάσμα ανθρώπων με κάποια λογική συνέπεια στη στόχασή τους – πως ο «παρασιτισμός» είναι όλοι αυτοί που σαν παράσιτα ευημερούν σε βάρος της κοινωνίας και έτσι προκαλούν νέα ή μεγαλύτερα χάσματα αδικίας: συνήθως «όλοι αυτοί» θεωρούνται να είναι πρώτιστα οι πολιτικάντηδες και μετά οι συγγενείς, φίλοι και κομματικοί τους πελάτες καθώς και επαγγελματίες συνδικαλιστές που με καθαρά κομματικά κίνητρα οργανώνουν «κινητοποιήσεις» για να κάνουν τη ζωή των πολιτών δύσκολη και, όπου είναι δυνατό, να προκαλέσουν χάος.
Αλλά, δεν είναι μόνο αυτοί τα παράσιτα. Πολλοί άλλοι ευημερούν σε βάρος της κοινωνίας. Και αναφέρομαι στους προσοδιστές και στα μονοπώλια, που, όπως οι πολιτικο-κομματικοί ευνοούμενοι, δρουν εντελώς νόμιμα διότι τους το επιτρέπει ένα ασυνάρτητο Σύνταγμα κι ένα πολύπλοκο πνεύμα πολυνομίας. Τα μονοπώλια, τα ολιγοπώλια και οι πολυεθνικές της παγκοσμιοποίησης είναι γνωστά φαινόμενα. Η ιδιωτικοποίηση ή απορρόφηση από ιδιώτες της προσόδου ή δημόσιας αξίας είναι παντελώς άγνωστο φαινόμενο για τους πολλούς, κι ας είναι η αιτία για την ύπαρξη μονοπωλίων κλπ.
Ας το ξανακοιτάξουμε.
3. Στο διάγραμμα βλέπουμε μια απλουστευμένη απεικόνιση της παραγωγής του σύνολου ΑΕΠ, όπου οι στήλες αντιπροσωπεύουν ζώνες παραγωγής σε αστικά κέντρα (Α,Β) ως τις οριακές τοποθεσίες (Ζ) στην ύπαιθρο (συνήθως γεωργικές και κτηνοτροφικές μονάδες). Χάριν ευκολίας προϋποθέτουμε ίση επιφάνεια γης και ίση χρήση εργασίας και κεφαλαίου. Η διαφορά τώρα οφείλεται στην ίδια την τοποθεσία, τη θέση της σε σχέση με το κέντρο της οικονομικής δραστηριότητας, δηλ. στην πρωτεύουσα με το λιμάνι της.
Η παραγωγικότητα, η απόδοση, αντανακλάται στις αξίες των ζωνών, ή, ακριβέστερα, στην αξία του αβελτίωτου εδάφους μόνο καθώς παραγνωρίζονται κτίσματα ή καλλιέργειες επάνω στη γη, ή ορυχεία, από κάτω.
Η διαφορά οφείλεται στη θέση της κάθε ζώνης και αντανακλά τα πλεονεκτήματα που προκύπτουν στη μορφή διάφορων δημόσιων υπηρεσιών (=δρόμοι, αποχέτευση, σχολεία, νοσοκομεία κλπ) και στην πρόσβαση σε αγορές και πρώτες ύλες καθώς και πολιτισμικές εκδηλώσεις (γκαλερί, θέατρο, μουσική κλπ). Και όλα αυτά είναι αποτέλεσμα της ανάπτυξης της κοινότητας με αύξηση πληθυσμού, με διεύρυνση των επιστημών και με τεχνολογική πρόοδο.
Είναι πολύ περίεργο, αλλά ελάχιστοι καταλαβαίνουν σε βάθος την απλή αλήθεια πως σε κάθε κοινότητα ή Πολιτεία ένα μεγάλο μέρος του πλούτου, το πλεόνασμα, η Δημόσια αξία, παράγεται και οφείλεται κυριολεκτικά στην ύπαρξη της ανεπτυγμένης κοινότητας ( και δεν θα υπήρχε καν χωρίς εκείνη) κι επομένως της ανήκει και πρέπει δικαιωματικά να επιστρέφεται σε κείνη ως εισφορά (ή φόρος).
4. Είναι μια φυσική συνέπεια οι αξίες να διαιρούνται σε Ιδιωτική, που οφείλεται κυρίως στην εργασία και χρήση κεφαλαίου, και σε Δημόσια, που οφείλεται κυρίως στην ύπαρξη της κοινότητας. Η Ιδιωτική αξία αντιστοιχεί στην αμοιβή της εργασίας και του κεφαλαίου και η Δημόσια, που λέγεται και πρόσοδος ή πλεόνασμα, οφείλεται στην ίδια την ύπαρξη της κοινότητας. (Φανταστείτε για μια συγκλονιστική στιγμή να ζείτε μόνοι με την οικογένειά σας και να παράγετε μόνοι με την οικογένειά σας όλα όσα σήμερα απολαμβάνετε!)
Μοιάζει απόλυτα φυσικό η Ιδιωτική αξία να μένει ολόκληρη με τους παραγωγούς της και η Δημόσια να δίνεται πίσω στην κοινότητα (=Πολιτεία) ως φόρος. Όποιος θέλει να αποκομίζει μεγαλύτερη αμοιβή μπορεί να εργάζεται περισσότερο ή να επενδύει μεγαλύτερο κεφάλαιο οπότε η αμοιβή του θα μένει ακέραια, ανέπαφη, αφού μόνο η αξία της τοποθεσίας στη συγκεκριμένη ζώνη θα φορολογείται.
«Τα του καίσαρος τω καίσαρι και τα του θεού τω θεώ».
5. Έτσι μόνο έχουμε και δικαιοσύνη.
Όπως υπέδειξα στο Μετράει η Δικαιοσύνη στην Οικονομία, δικαιοσύνη δεν είναι να προσπαθείς να βοηθήσεις ένα τμήμα της κοινωνίας. Η στέρηση, η φτώχεια, έχει την αιτία της. Χρειάζεται λοιπόν να εντοπιστεί με ακρίβεια η αιτία και να εξαλειφθεί. Αλλιώς έχουμε παρενέργειες με νέες εκδηλώσεις στέρησης.
Σχεδόν όλοι νομίζουν πως για την άρρωστη κατάσταση της οικονομίας σε κάθε χώρα φταίει το καταραμένο Κεφάλαιο. Αγνοούν πως το πολυθρύλητο Κεφάλαιο είναι άποψη της Δημόσιας αξίας ή προσόδου. Είναι με την απορρόφηση της προσόδου που οι επιτήδειοι αποκτούν τεράστια «κεφάλαια» και συνεπώς μονοπώλια κλπ. κι έτσι απολαμβάνουν πλούτο και δύναμη. Όσο δεν θεραπεύεται στην αιτία της η ασθένεια, θα υπάρχουν υφέσεις, πληθωρισμός, ανεργία και άλλα δυσάρεστα συμπτώματα καθώς ο οικονομικός κύκλος περιστρέφεται αδυσώπητα από μια κρίση σε άλλη.
Η θεραπεία είναι η Γεωφορολόγηση που εξασφαλίζει τη φυσιολογική ισορροπία στις οικονομικές δυνάμεις στην Πολιτεία. Η δικαιοσύνη και υγεία της Πολιτείας εδραιώνεται μόνο όταν οι οικονομικές δυνάμεις λειτουργούν ορθά, ισορροπημένα και η Ιδιωτική αξία μένει στους παραγωγούς της ενώ η Δημόσια δίνεται στην Πολιτεία που την παράγει με την ύπαρξη και ανάπτυξή της.
Ας τονιστεί εδώ πως Η Γεωφορολόγηση θα πρέπει στις τωρινές συνθήκες να εφαρμοστεί απαλά, με έναν συντελεστή μικρό που θα αυξηθεί βαθμιαία έτσι που να μη δημιουργηθεί ένταση και καταπίεση ή άλλη δυσκολία, ενώ οι άλλοι φόροι θα καταργούνται σταδιακά αρχίζοντας με τους φόρους επί της Προστιθέμενης Αξίας και επί των πρώτων υλών. Τελικά θα υπάρχει μόνο η αποκόμιση του πλεονάσματος – κανείς φόρος άλλης μορφής. ¨Ετσι ο καθε παραγωγός, επιχειρηματίας ή εργαζόμενος, θα έχει ακέραιο το προϊόν της εργασίας του.
Δικαιοσύνη, έγραφε ο Κώδικας του Ιουστινιανού, είναι η αδιάλειπτη θέληση να δίνουμε το προσήκον σε κάθε περίσταση. Αυτή η διατύπωση προέρχεται από τον Ρωμαίο νομικό Ulpianus που την πήρε από τον Πλάτωνα (Πολιτεία 332 C) κι εκείνος από τον ποιητή Σιμωνίδη: «το προσήκον εκάστω αποδιδόναι». Η Γεωφορολόγηση αποδίδει την φυσική αμοιβή σε έκαστον από τους παράγοντες του πλούτου της Πολιτείας, δηλ. στην εργασία των παραγωγών και στη σύνθετη συνεισφορά της σύνολης κοινωνίας – Ιδιωτική Αξία και Δημόσια.
