1. Συχνά διαβάζουμε και ακούμε πως οι Έλληνες πρέπει να αποκτήσουν «φορολογική συνείδηση». Μπορώ να πω με βεβαιότητα πως κανένας από όσους χρησιμοποιούν αυτή τη φράση δεν έχει συνείδηση (=δεν ξέρει) του τι πραγματικά σημαίνουν αυτά τα λόγια. Αυτό που εννοούν είναι πως οι Έλληνες πρέπει να μη φοροδιαφεύγουν αλλά να πληρώνουν τους φόρους που επιβάλλει το κράτος. Κι εδώ έχουμε την άγνοια της παράνοιας.
Γιατί πρέπει να πληρώνουν οι πολίτες φόρους που επιβάλλει το κράτος για να χρηματοδοτείται μια αντιπαραγωγική γραφειοκρατία, διάφορες αναποτελεσματικές κρατικές υπηρεσίες τσαπατσουλιάς, τα χυδαιότατα πολιτικά κόμματα της ρεμούλας και τόσα άλλα φαινόμενα διαφθοράς;
Ο Βρετανός Hugh Dalton έδωσε τον εξής ορισμό: «Ένας φόρος είναι μια αναγκαστική συνεισφορά επιβεβλημένη από μια δημόσια εξουσία, άσχετη με το ακριβές μέγεθος και ποιόν υπηρεσιών που ανταποδίδεται στον φορολογούμενο». (Principles of Public Finance, Λονδίνο, Routledge 1971/2003)
Νομίζω πως ο Έλληνας έχει άριστη φορολογική συνείδηση. Γνωρίζοντας πολύ καλά πως, άσχετα με τους φόρους που θα πληρώσει στο κράτος, θα έχει τρισάθλιες υπηρεσίες, ενώ οι πολιτικάντηδες και οι επιτήδειοι επιστήθιοί τους τσεπώνουν πελώρια ποσοστά, αποφεύγει όσο μπορεί να δωρίσει οποιοδήποτε ποσό από την αμοιβή της όποιας παραγωγικής προσπάθειάς του στην κρατική διαφθορά.
Κανείς δεν θέλει να δώσει μέρος του εισοδήματός του αν δεν γνωρίζει τι θα πάρει αντίστοιχα.
2. Αυτοί που ανακοινώνουν τέτοιες αντιλήψεις περί φορολογικής συνείδησης και παρόμοια φληναφήματα ανήκουν ως επί το πλείστον στην ευρεία γκάμα των «διανοουμένων» ή «κουλτουριάρηδων» που επανδρώνουν και επιγυναικώνουν τα ραδιοτηλεοπτικά κανάλια, κρατικά και ιδιωτικά, ή γράφουν σε εφημερίδες και περιοδικά ή δίνουν συνεντεύξεις.
Πρέπει να έχετε προσέξει πως τα διάφορα «μαγκαζίνα» ή όπως αλλιώς λένε τα πολύ σοβαρά προγράμματα με πάνελ περισπούδαστων συζητητών αυξάνονται με αναλυτές, ανατροπείς, ανιχνευτές, κ.λπ., κ.λπ.∙ προστέθηκε πρόσφατα κι ένας «σκοπευτής» ∙ προγράμματα όπου παρελαύνει το πλήθος της πανελλήνιας παλαβομάρας. Και όλοι διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους ή τραβούν τα μαλλιά τους για τη φοροδιαφυγή, για τα μνημόνια, για την ανεπάρκεια των πολιτικών, κ.λπ., κ.λπ.
Κι έχουν δίκαιο, βέβαια, στον όποιο βαθμό ειλικρίνειας πραγματικά συμπάσχουν. Όμως αναρωτιέμαι αν κανείς δηλώνει όλα τα εισοδήματά του (και όλα τα δώρα) και πληρώνει αγόγγυστα τους αντίστοιχους φόρους με χαρωπή τη φορολογική του συνείδηση.
3. Σε σύγκριση με τη γειτονική Ιταλία ή το Βέλγιο, πώς είναι οι δρόμοι μας – καλύτεροι, χειρότεροι, περισσότερο ή λιγότερο φροντισμένοι;… Και η ύπαιθρος και τα χωριά;… Οι συγκοινωνίες μας;… Τα δικαστήρια και οι φυλακές;… Η παιδεία γενικά;…
Τώρα, αν η κρατική παιδεία μας είναι υποφερτή, γιατί στέλνουν υπουργοί, ανώτεροι αξιωματούχοι και πλούσιοι επιχειρηματίες τα παιδιά τους σε ιδιωτικά σχολεία και στο εξωτερικό για τριτοβάθμια εκπαίδευση;…
Αν το νερό που η ΕΥΔΑΠ στέλνει στις βρύσες μας είναι τόσο καλό (γεμάτο χλώριο), γιατί αγοράζουμε εμφιαλωμένο πόσιμο;…
Αν τα κρατικά κανάλια είναι τόσο αρεστά, γιατί έχουν τόσο χαμηλή τηλεθέαση;… (Πολύ σπάνια βλέπω κάποια ταινία σε κρατικό κανάλι, κάποτε κάποιο πρόγραμμα στης Βουλής και ουδέποτε τις ειδήσεις.)
Πληρώνουμε φόρους για όλες αυτές τις κρατικές παροχές αλλά όσοι και όποτε μπορούμε στρεφόμαστε στον ιδιωτικό τομέα και πληρώνουμε ξανά!
Γιατί λοιπόν να πληρώνουμε φόρους;… Γιατί να συντηρούμε λεγεώνες υπαλλήλων και υπουργών που παρέχουν τόσο σκάρτες υπηρεσίες;…
4. Η λέξη «συνείδηση» σημαίνει γνώση, είδηση, συνολική. Η φράση «έχω συνείδηση» σημαίνει «γνωρίζω συνολικά και ταυτόχρονα».
Όποιος έχει «φορολογική συνείδηση» γνωρίζει το θέμα της φορολογίας συνολικά, πλήρως. Γνωρίζει πόσο καταπιεστικό και αποθαρρυντικό για την ανάπτυξη, παραγωγή, πρωτοβουλία κι εργασία γενικά είναι το τωρινό «αναλογικό» σύστημα, όπου, όταν εργάζεσαι περισσότερο και κερδίζεις με τον κόπο σου περισσότερα, το κράτος σου αφαιρεί περισσότερα για τις πελατειακές σχέσεις και σπατάλες του – ενώ, αν είσαι επιτήδειος, εργάζεσαι λίγο και παίρνεις κρατικές επιδοτήσεις!
Γνωρίζει όμως πως υπάρχει κι άλλο σύστημα φορολογίας – όπως τα διατύπωσα σε πολλά άρθρα μου (Φορολογική Μεταρρύθμιση) και όπως το διατυπώνει ένας από τους πολλούς ευθείς κι έντιμους οικονομολόγους, ο καθ. Paul Collier, που έχει την έδρα Οικονομολογίας στην Οξφόρδη, στην ομιλία του στο συνέδριο για τη γη και φτώχεια της Παγκόσμιας Τράπεζας 2012: Land as a Key Development Issue: «Η πυκνότητα πληθυσμού παράγει μια αξία που αντανακλάται άμεσα στη τιμή της γης. Η φορολόγηση της αυξανόμενης αξίας της γης προσφέρει μεγάλες δυνατότητες για τη χρηματοδότηση των δημόσιων υποδομών… Σήμερα, αυτά τα πλεονεκτήματα τσεπώνονται από ιδιώτες γαιοκτήμονες… Τα κέρδη αυτά από την αύξηση τιμών της γης πρέπει να κοινωνικοποιούνται.»
Άλλοι καθηγητές στις ΗΠΑ λένε τα ίδια – F. Foldvary, M. Gaffney, J. Stiglitz, N. Tideman.
5. Πιο κάτω, τα δύο σχεδιαγράμματα εικονίζουν μια αναπτυγμένη κοινότητα ή χώρα, με λιμάνι (Λ) και ζώνες παραγωγής: κοντά στο λιμάνι βρίσκεται και το κέντρο της οικονομίας. Στην περίπτωση χώρας το κέντρο είναι η πρωτεύουσα με λιμάνι (Λ) ή τον αερολιμένα της. Οι κεντρικές ζώνες (Α-Β) είναι χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις και τα κεντρικά τραπεζών, εφοπλιστικών, πολυεθνικών και άλλων μεγάλων εμπορικών και βιομηχανικών εταιριών. Οι ζώνες Β+Γ είναι μεγάλα εμπορικά και ξενοδοχεία και καταστήματα ειδών πολυτελείας. Πιο πέρα (Γ-Δ), έξω από την πόλη, είναι βιομηχανικές και τουριστικές μονάδες. Μετά (Δ-Ε) είναι μεγάλες αγροτοκτηνοτροφικές φάρμες και τέλος (Ζ), πιο μακριά, σε πεδιάδες και βουνοπλαγιές, μικρότερες γεωργικές ή κτηνοτροφικές μονάδες που ωστόσο έχουν αρκετή παραγωγή. Οι αριθμοί είναι συμβολικοί.
Η παραγωγικότητα των τοποθεσιών αντανακλάται επακριβώς στις αξίες των γαιών.
Στο Διάγραμμα 1 η τωρινή παράλογη φορολόγηση μειώνει τις αμοιβές της Εργασίας και του Κεφαλαίου στα ελάχιστα που άνεργοι αποδέχονται και δημιουργεί πρόσοδο (35 στη ζώνη Α, 28 στη ζώνη Β, 21 στη Γ, 14 στη Δ, 7 στην Ε) η οποία τσεπώνεται από γαιοκτήμονες. Είναι μία κατάσταση «ο κλέψας του κλέψαντος»: το κράτος κλέβει από επιχειρηματίες κι εργαζόμενους∙ γαιοκτήμονες κλέβουν από παραγωγούς∙ και όλοι κλέβουν όσο μπορούν από το κράτος με ψευδείς δηλώσεις, «μαύρο» χρήμα και φοροδιαφυγή γενικά.
Στο Διάγραμμα 2 έχουμε «τα του Καίσαρος τω Καίσαρι και τα του θεού τω θεώ». Εδώ, με τη Γεωφορολόγηση, οι παραγωγοί ( επιχειρηματίες και μισθωτοί) παίρνουν τη φυσική αμοιβή τους και η κοινότητα τη δική της – δηλαδή την πρόσοδο ή το πλεόνασμα που παράγεται λόγω αύξησης πληθυσμού, προόδου γνώσεων, ανάπτυξης τεχνολογίας και άνθησης τεχνών και πολιτισμού. Αφού οι αξίες γαιών στις διαφορετικές περιοχές αντανακλούν την παραγωγικότητα, ο φόρος επιβάλλεται πάνω σε αυτές, όχι στην παραγωγή (στις αμοιβές εργασίας και κεφαλαίου) ή στα ίδια τα προϊόντα (αγαθά και υπηρεσίες).
Δεν νομίζω πως, εκτός από προσοδοθήρες γαιοκτήμονες και σπεκουλαδόρους που κρατάνε γαίες αχρησιμοποίητες για να αυξηθούν οι τιμές τους λόγω έλλειψης, υπάρχει λογικός άνθρωπος που δεν θα προτιμούσε την επιβολή της Γεωφορολόγησης – ένα σύστημα απλό, αποτελεσματικό, διαφανές, δίκαιο και πάμφθηνο στην εφαρμογή του. Και αυτός όντως έχει φορολογική συνείδηση.
