Περί “κοπριτών” (Πάγκαλος)… του δημοσίου

Ο τελευταίος νόμος 4024/ΦΕΚ Α226/2011 που ρυθμίζει διάφορα συνταξιοδοτικά – εργασιακά – φορολογικά θέματα στοχεύει μεταξύ άλλων να μειώσει το κόστος μισθοδοσίας στο δημόσιο τομέα με το ενιαίο μισθολόγιο, διορθώνοντας παράλληλα στρεβλώσεις παλαιότερων νόμων που είχαν οδηγήσει σε μεγάλες διαφορές ανάμεσα στις αμοιβές υπαλλήλων με ίδια τυπικά προσόντα και χρόνο υπηρεσίας. Πολύς λόγος γίνεται για την κατάργηση των επιμέρους επιδομάτων των Υπουργείων που σε κάποιες περιπτώσεις (όπως του Υπουργείου Οικονομικών) μειώνουν το εισόδημα και κατά 50%.

Ωστόσο, επαναφέρει κάποια από τα απωλεσμένα προνόμια των υπαλλήλων, συμβούλων, ειδικών συμβούλων, αστυνομικών και οδηγών που υπηρετούν στα γραφεία των Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών, Γενικών Γραμματέων και λοιπών πολιτικών προσώπων, που έχουν υποστεί διαδοχικές μειώσεις αμοιβών και βέβαια την κατάργηση των επιδομάτων των Υπουργείων που επιβάλλει ο νόμος. Αυτό γίνεται με την αύξηση των επιτρεπόμενων ανά μήνα ωρών υπερωριακής απασχόλησης, γεγονός που δεν προβάλλεται καθόλου.

ΕΠΙΤΡΕΠΟΜΕΝΕΣ ΑΝΑ ΜΗΝΑ ΩΡΕΣ ΥΠΕΡΩΡΙΑΚΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΣΕ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΓΡΑΦΕΙΑ
ΝΟΜΟΣ	ΓΡΑΦΕΙΟ ΥΠΟΥΡΓΟΥ			ΓΡΑΦΕΙΟ ΓΕΝΙΚΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ
	Υπερωριακή	Νυχτερινά	Εξαιρέσιμα	Υπερωριακή	Νυχτερινά	Εξαιρέσιμα
3205/2003 – άρθρο 16, §2	90 ώρες σύνολο	20 ώρες (εντός των 90)	30 ώρες (εντός των 90)	70 ώρες σύνολο	15 ώρες (εντός των 70)	20 ώρες (εντός των 70)
3833/2010 – άρθρο 6, §4	60 ώρες σύνολο	20 ώρες (εντός των 60)	30 ώρες (εντός των 60)	50 ώρες σύνολο	15 ώρες (εντός των 50)	20 ώρες (εντός των 50)
ΚΥΑ 2/10389/0022/31-1-2011 (ΦΕΚ 18 ΥΟΔΔ)	45 ώρες σύνολο – 20 ώρες υπερωριακή	10	15	35 ώρες σύνολο – 17 ώρες υπερωριακή	8	10
4024/2011 – άρθρο 20, §7	60	20	30	50	15	20

Αυτή η ρύθμιση στοχεύει στο να μετριαστούν οι απώλειες εισοδήματος λόγω κατάργησης των επιδομάτων των Υπουργείων με την αύξηση των υπερωριών που επιτρέπεται να δηλώνεται πως κάνουν οι υπάλληλοι των πολιτικών γραφείων. Οι υπερωρίες αυτές είναι γενικά πλαστές. Τα άτομα είναι επαρκή ώστε τα εν λόγω γραφεία, προκειμένου να λειτουργούν πολλές ώρες κάθε μέρα, να χρησιμοποιούν τους υπαλλήλους τους με βάρδιες. Οι υπερωρίες υπάρχουν μόνο και μόνο για την προσφορά ενός επιπλέον (της ίδιας της πρόσληψης) δώρου στους υπαλλήλους φίλους και συγγενείς των πολιτικών προσώπων. 

Τα γραφεία Υπουργών στελεχώνονται από προσωπικό μέχρι 14 άτομα (5 διοικητικοί, 4 σύμβουλοι και 5 δημόσιοι υπάλληλοι με απόσπαση) σε θεσμοθετημένες θέσεις (προβλεπόμενες από νομοθεσία), ενώ υπάλληλοι από άλλες υπηρεσίες που τοποθετούνται σε διεύθυνση του οικείου Υπουργείου προκειμένου να εργάζονται τελικά στο πολιτικό γραφείο αποσπώνται χωρίς περιορισμούς (μη θεσμοθετημένες θέσεις). Οι θεσμοθετημένες θέσεις μπορούν να αυξάνονται ανάλογα με τις ανάγκες του κατά περίπτωση μέλους της Κυβέρνησης μετά από απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου. Γιάννης κερνάει, Γιάννης πίνει. 

Γιατί άραγε Υπουργοί και λοιποί δεν μπορούν να λειτουργήσουν χωρίς την αυλή τους; Σύμβουλοι και διάφοροι άλλοι “απαραίτητοι” γεμίζουν τα υπουργικά γραφεία προκειμένου να επικουρούν στο έργο της την Κυβέρνηση, προωθώντας τα σημαντικά θέματα του κάθε Υπουργείου, ενώ αυτή είναι η εργασία που κάλλιστα θα μπορούσαν (και θα έπρεπε) να επιτελούν ήδη εργαζόμενοι στο Υπουργείο χωρίς επιπλέον κόστος και με την σωρευμένη εμπειρία τους στα ζητήματα που προκύπτουν. 

Ένα πρόβλημα από αυτή τη σχεδόν πάγια τακτική –της ανάθεσης σε μετακλητούς και αποσπασμένους του έργου των υπηρεσιών- είναι βέβαια το κόστος του όλου ζητήματος. Η μισθοδοσία, μέχρι πρότινος τα Υπουργικά επιδόματα, αλλά και οι ώρες ‘υπερωριών’ όλων αυτών πληρώνονται από τον τακτικό προϋπολογισμό -αυτόν που βαρύνει όλους τους φορολογούμενους (με μόνη εξαίρεση τη βασική μισθοδοσία τέτοιων υπαλλήλων όταν προέρχονται ήδη από το δημόσιο, είναι δηλαδή αποσπασμένοι από άλλες υπηρεσίες). 

Για παράδειγμα, το κόστος μισθοδοσίας για τη στελέχωση των γραφείων Υπουργών, εφόσον εξαντληθούν οι από το νόμο διαθέσιμες θέσεις απασχόλησης, και χωρίς να υπολογίζονται δαπάνες για μη θεσμοθετημένες θέσεις οι οποίες δεν μπορούν να υπολογιστούν, μπορεί να είναι χοντρικά περί τα €24.000 το μήνα (περιλαμβάνει μισθοδοσία και όλες τις επιπλέον αμοιβές που δικαιολογούνται από υπερωριακή απασχόληση υπολογίζοντας έναν μέσο όρο ωρομισθίου). Κάνοντας έναν απλό πολλαπλασιασμό με τον αριθμό των μελών του παρόντος υπουργικού συμβουλίου (49) το ποσό που προκύπτει ανά μήνα είναι €1.176.000 και στο σύνολο του έτους €14.112.000. Σε αυτά δεν υπολογίζονται οι πόροι που δεσμεύονται για τη λειτουργία των θέσεων –ηλεκτρονικοί υπολογιστές, σταθερά και κινητά τηλέφωνα και παρόμοια. 

Η δαπάνη θα μπορούσε ίσως να θεωρηθεί ως μη υπερβολική ειδικά για κάτι που θα θεωρείτο αναγκαίο. Υπάρχει όμως κι ένα άλλο πρόβλημα: κρισιμότερη και καταστροφικότερη είναι η απαξίωση των δημοσίων υπαλλήλων, που είναι οι μόνοι που εγγυώνται τη συνέχεια του κράτους. Σε κάθε αλλαγή κυβέρνησης ή ανασχηματισμό όλα αυτά τα πρόσωπα αλλάζουν. Οι μόνοι που μένουν σταθεροί, γνωρίζοντας τα ζητήματα του Υπουργείου είναι φυσικά οι υπηρεσιακοί παράγοντες, οι οποίοι όμως παραγκωνισμένοι από τους συμβούλους δεν βρίσκουν δρόμο για να εκφράσουν τις απόψεις τους, αλλά και τις αντιρρήσεις τους όπου χρειάζεται, και να προσφέρουν την πείρα και εμπειρία τους. 

Παρόλα αυτά οι σύμβουλοι των εκάστοτε Υπουργών θεωρούνται απαραίτητοι και οι θέσεις είναι περιζήτητες. Τουλάχιστον τώρα, με την αύξηση των μελών του Υπουργικού Συμβουλίου, μετά την νέα κυβέρνηση, θα δοθεί μια μικρή ώθηση στην μείωση της ανεργίας: ακόμα περισσότεροι σύμβουλοι θα βρουν δουλειές στην πλάτη του πολύπαθου δημόσιου τομέα και θα προσφέρουν με στόμφο τις δυνάμεις τους για την αντιμετώπιση των προβλημάτων του έθνους και την κοινή ωφέλεια!

Μήτις