Από τη δεκαετία 1980 και δώθε μετά το ξεκίνημα των ρηξικέλευθων μεταρρυθμίσεων του Deng Xsiaoping η Κίνα κάνει αλματώδη πρόοδο στο οικονομικό πεδίο, στην τεχνολογία, και αναπόφευκτα στον πολιτισμικό τομέα.
Στην Αμερική, αντίθετα, μετά την επέμβαση των Aμερικάνων στον κόλπο και την εκδίωξη των εισβολέων Iρακινών από το Κουβέιτ (επί Bush πατρός), μετά και την επέμβασή τους στα Βαλκάνια με τον ανήλεο βομβαρδισμό των Σέρβων (υπό τον Clinton), που οριοθέτησε την κορύφωση της ισχύος των ΗΠΑ ως παγκόσμια δύναμη στη δεκαετία 1990, άρχισε ανεπαίσθητα στην αρχή, πολύ πιο αισθητά στη δεκαετία 2010, να διαφαίνεται μια παρακμιακή κάθoδος. Αυτή εκδηλώθηκε σε μεγάλη ένταση επί προεδρίας του Ντόναλντ Τραμπ. Είναι δε αμφίβολο αν σήμερα οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να νικήσουν τη Ρωσία, ας πούμε, στη Μέση Ανατολή.
Εδώ συνοψίζω μερικά συμπτώματα και τις αιτίες για την τεράστια διαφορά μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων.
1. Η Αμερική είναι καινούργια χώρα που ιδρύθηκε στα τέλη του 18ου αιώνα με την επανάσταση κατά των Άγγλων που, παραδόξως, ήταν κι ένα από τα ισχυρότερα ιδρυτικά συστατικά της καθώς οι Άγγλοι αποτελούσαν ένα μεγάλο ποσοστό αποίκων. Η Κίνα έχει μια ιστορία 3000 ετών, σίγουρα (ίσως και 4000).
2. Το ΚΚΚ δίνει σοβαρή σταθερότητα στην πολιτική και οικονομική ζωή της Κίνας καθώς οι σχεδιασμοί δεν αλλάζουν με αλλαγές κυβέρνησης. Η αλλαγή κυβερνήσεων στις ΗΠΑ, ιδίως στις δεκαετίες 1990 και δώθε επιφέρουν, ιδίως στη δεκαετία 2010, αστάθεια, διαίρεση και, υπό τον Τραμπ, παράλυση και αδράνεια.
3. Με τον Bush νεότερο και την πειρατική εισβολή στο Ιράκ στον 21ο αιώνα, oι Aμερικανοί περιφρόνησαν κατάφωρα πλέον τις αρχές που διακήρυξαν στα ντοκουμέντα της Ανεξαρτησίας τους. Αντίθετα με την αντι-κινέζικη προπαγάνδα, οι Κινέζοι βελτίωσαν και βελτιώνουν τις συνθήκες ζωής στην Μογγολία, στους Ουίγκουρ, στο Θιβέτ και στο Χονγκ Κονγκ.
4. Στην Κίνα οι υποδομές αυξάνονται και ανανεώνονται σε βαθμό που η χώρα να έχει γίνει αγνώριστη, με αεροδρόμια, λιμάνια, σιδηροδρόμους, οδικά δίκτυα, υδατοφράγματα, ηλεκτροπαραγωγικά και πυρηνικά εργοστάσια, γέφυρες και νέα κτίρια παντού. Στην Αμερική όλες οι υποδομές παλιώνουν και δεν ανανεώνονται.
5. Στην Κίνα, παιδεία και υγειονομική περίθαλψη είναι σχεδόν εντελώς δωρεάν. Στις ΗΠΑ κάτι ξεκίνησε ο πρόεδρος Obama μα δεν ιδρύθηκε πανεθνικό σύστημα Υγείας και ο Τραμπ ξήλωσε τα λίγα του Obama. Η Αμερική είναι η μόνη ανεπτυγμένη χώρα της Δύσης δίχως εθνικό σύστημα Yγείας ή ισχυρή δημόσια Παιδεία.
6. Ρατσισμός. Πολύ έντονος στις ΗΠΑ – κληροδότημα της δουλείας από τον 18ο αιώνα μέχρι τον φοβερό εμφύλιο. Δεν υπάρχει αριστοκρατία τιτλούχων όπως στη Βρετανία, μα υπάρχει μια ψευτο-αριστοκρατική τάξη πλούσιων και ισχυρών οικογενειών, όπως οι Κένεντι και οι Bush, ιδίως λευκοί στον Νότο. Μαύροι και Λατίνοι θεωρούνται υποδεέστεροι.
7. Βία θεσμική κι ένοπλη. Δεν είναι μόνο λόγω ρατσισμού, κακοποιών, συμμοριών και μαφιόζων, μα και ψυχικών διαταραχών σε λευκούς όλων των τάξεων. ΗΠΑ – κορυφαία χώρα σε όλο τον πολιτισμένο κόσμο. Στην Κίνα μηδενική βία!
8. Επανειλημμένα τα τελευταία έτη η Αμερική αποσύρεται από τον ρόλο της ως προστάτιδα του Δυτικού πολιτισμού και της παγκόσμιας ειρήνης. Η δράση της είναι πλέον καθαρά συμφεροντολογική. Η Κίνα εισδύει σε αφρικανικές και κεντροασιατικές χώρες (Δρόμος Μεταξιού) με οικονομική βοήθεια κι έργα αναπτυξιακά.
9. Η παρακμή της Αμερικής φάνηκε στην παρανοϊκή αντιμετώπιση της πανδημίας του Covid-19. Πάνω από 200.000 οι νεκροί ως τον Οκτώβριο 2020. Τέλη Δεκεμβρίου πάνω από 300.000. Η Κίνα πήρε σκληρά μέτρα ευθύς κι εκεί η πανδημία έχει εξαλειφθεί.
10. Η τεχνολογική πρόοδος χωλαίνει στις ΗΠΑ. Στην Κίνα υπάρχει αυξανόμενη ανάπτυξη όπως με δορυφόρους διαστημικούς, ταχύτατα τρένα και τη Huawei.
11. Το εθνικό χρέος των ΗΠΑ είναι κοντά 27 τρισεκατομμύρια δολάρια (πάνω από 100% του ΑΕΠ) ενώ της Κίνας είναι μόνο 5,5 τρισεκατομμύρια (48% του ΑΕΠ).
12. Οι Κινέζοι είναι γενικά πολύ πιο εργατικοί από τους Αμερικανούς. Στις ΗΠΑ η παραγωγική βάση σέρνεται πολύ πίσω από εκείνη της Κίνας. Το 2020, με την πανδημία, η Κίνα είναι η μόνη χώρα που δεν έχει αρνητική ανάπτυξη και η πρώτη που θα καλπάσει οικονομικά!
