Το σουλτανάτο του Μπρουνέι έχει τη διάκριση να είναι η μόνη χώρα στη Νοτιοανατολική Ασία όπου ισχύει ο νόμος sharia των Μουσουλμάνων.
Παρότι μια από τις πλουσιότερες χώρες του κόσμου (με κριτήριο το κατά κεφαλήν εισόδημα), ωστόσο το Μπρουνέι στο βόρειο μέρος του Μπόρνεο ανατολικά της Μαλαισίας, νότια του Βιετνάμ και βόρεια της Ινδονησίας αντιμετωπίζει πτώση στα έσοδά του από το πετρέλαιο και φυσικό αέριο και αύξηση ανεργίας, κυρίως νέων.
O πληθυσμός αριθμεί περίπου 400.000 με 67% Μωαμεθανούς, 13% Βουδιστές και 10% Χριστιανούς. Ένα 10% ακόμα είναι διάφορες άλλες θρησκείες και άθεοι. Το Σύνταγμα από το 1959 επιτρέπει κάθε θρησκεία μα μόνο ο Μωαμεθανισμός, ως κρατική θρησκεία, εορτάζεται δημόσια.
Σύμφωνα με το ΔΝΤ είναι η 5η χώρα με υψηλό κατά κεφαλήν εισόδημα και η 2η στην κλίμακα Ανθρώπινης Ανάπτυξης μετά τη Σιγκαπούρη.
Πετρέλαιο ανακαλύφθηκε το 1926 μα η άντλησή του ξεκίνησε το 1929, αυξήθηκε συνεχώς ως το 1940, οπότε οι Γιαπωνέζοι κατέλαβαν το μέρος που τότε ήταν βρετανική αποικία, και το 1957 αξιοποιήθηκαν θαλάσσια φρεάτια.
Το 1971 απέκτησε πλήρη αυτοδιοίκηση ενώ η εξωτερική πολιτική και η άμυνά του έμεινε με το Ηνωμένο Βασίλειο (Βρετανία). Πλήρης ανεξαρτησία δόθηκε 1/1/1984.
Το κράτος αυτό στη Νοτιοανατολική Ασία εξαρτάται από το πετρέλαιο για την ύπαρξή του. Το 90% των εξαγωγών του είναι πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Επίσης ένα 5% είναι μηχανές και συσκευές μεταφορών και ακόμα 5% διάφορα χημικά. Αυτό για το έτος 2018.
Η Ιαπωνία με 35% είναι ο καλύτερος πελάτης, μετά η Νότια Κορέα με 14%. Ακολουθούν η Ινδία και η Ταϊλάνδη με 9% η καθεμιά. Μετά η Σιγκαπούρη με 7%, η Μαλαισία με 6%, η Κίνα και η Αυστραλία με 5% η καθεμιά, η Νέα Ζηλανδία με 3% και άλλες αθροιστικά με 7%. Το γράφημα δείχνει τους πελάτες του – από το έντυπο ASEAN Post.
Τα έσοδα από αυτές τις εξαγωγές έφεραν αξιοζήλευτη ευημερία στη χώρα. Η βασιλική οικογένεια (του Σουλτάνου, μην ξεχνάμε) είναι πάμπλουτη και τα καύσιμα πάμφθηνα. Δεν υπάρχει φόρος εισοδήματος κι ελάχιστοι εισαγωγικοί φόροι. Αντίθετα, η παιδεία και υγειονομική περίθαλψη είναι δωρεάν.
Αλλά η πτώση στις τιμές του πετρελαίου και αερίου διεθνώς έχει φέρει συρρίκνωση στα έσοδα του κράτους. Το ΑΕΠ έπεσε από $19,05 δις το 2012 σε 11,4 δις το 2016. Αυξήθηκε πάλι σε 13,57 δις το 2018 για να πέσει σε 13,47 δις το 2019 και με την παγκόσμια πλέον κρίση της πανδημίας του κορωνοϊού αναμένεται να πέσει πολύ πιο κάτω από 13 δις το 2020.
Παρόμοια δυσκολία είχαν και άλλες πετρελαιοπαραγωγικές χώρες. Μα οι περισσότερες, όπως η Σαουδαραβία, φρόντισαν πριν από καιρό να διαφοροποιήσουν την παραγωγή τους σε άλλους κλάδους ώστε να μην εξαρτώνται τόσο απόλυτα από το πετρέλαιο.
Το Μπρουνέι δεν το έχει κάνει ακόμα. Δοκίμασε να αναπτύξει, όπως πολλές άλλες χώρες, τον τουρισμό, μα το πλέγμα νόμων sharia με τον αυστηρό μουσουλμανικό κώδικά του, παρά ορισμένες ελαφρύνσεις, δεν ενθαρρύνει καθόλου τουρίστες που θέλουν να ξοδεύουν τα χρήματά τους σε διασκέδαση δίχως πολλές απαγορεύσεις.
Η μείωση εσόδων φυσικά επηρέασε και τους πολίτες. Η γενική ανεργία ανέρχεται στο 9,12% μα η ανεργία στους νέους φθάνει το 25%.
Αυτό είναι το υψηλότερο σε όλη τη Νοτιοανατολική Ασία. Ακόμα και το Λάος με 17% (πάντα σε νέους), η Ινδονησία με 15,6%, οι Φιλιππίνες με 7,5% και το Βιετνάμ με 7,3%.
Παραδόξως, το Μπρουνέι δεν δείχνει μεγάλη σπουδή να αλλάξει τρόπους και να επιφέρει διαφοροποίηση στην οικονομία του.
Ήδη υπάρχει διαρροή «εγκεφάλων» (brain drain) και αυτή μάλλον θα αυξηθεί.
