Ο Βουδισμός είναι βασικά “αντικοσμικός”, δηλ. απεχθάνεται τα εγκόσμια. Ο Κομφουκισμός αποδέχεται πλήρως τον κόσμο και τα εγκόσμια και δείχνει στον άνθρωπο πώς να το κάνει. Ο Ταοϊσμός είναι κάπου ανάμεσα μα επικεντρώνεται στην εναρμόνιση, εξωτερικά κι εσωτερικά, με το Τάο που είναι η Πρωταρχή των πάντων και η φυσική ροή των πραγμάτων στο σύμπαν. Ο Κομφουκισμός παίρνει ως αντικείμενό του την ανθρώπινη κοινωνία και για μεταφυσική χρησιμοποιεί σε μεγάλο βαθμό ταοϊκές αρχές. Ο Ταοϊσμός υποβιβάζει την κοινωνική ζωή σε δεύτερη μοίρα: αν οι άνθρωποι συμβαδίζουν εσωτερικά με το Τάο, τότε η κοινωνική ζωή θα ξετυλίγεται πολύ ομαλά με φυσική τάξη και αρμονία. Ο Βουδισμός θεωρεί την εγκόσμια ζωή σκέτη δυστυχία (duḥkha) και απορρίπτει τόσο το Τάο όσο και το Μπράχμαν της Βεδικής Παράδοσης: μόνο μέσω ορθής στόχασης και καλών πράξεων και απόσυρσης από τα εγκόσμια φθάνεις στο Νιρβάνα.
Το κύριο χαρακτηριστικό του Ταοϊσμού είναι η εσωτερική απραξία και η εναρμόνιση με την ισορροπία της Φύσης (όπως στον κύκλο των εποχών και των αστερισμών). Ο Κομφουκισμός τονίζει την ισορροπία στην κοινωνία που εγείρεται με ορθές αρχές συμπεριφοράς υποβιβάζοντας τη Φύση. Ο Βουδισμός κηρύσσει πως η Φύση και η κοινωνική ζωή είναι ένας πόνος που πρέπει να αποφευχθεί και όχι να γίνει αντικείμενο κατανόησης κι εναρμόνισης – αν και η κατανόηση και σε κάποιο βαθμό η εναρμόνιση γίνεται βοήθημα για να αποδράσουμε από τον πόνο και τη δυστυχία.
Ο Κομφουκισμός τονίζει την ηθική και τους κανόνες της: υπάρχει καλή συμπεριφορά και κακή, το ορθό και το λάθος. Ο Ταοϊσμός πρεσβεύει το Yang και το Yin (θετικό και αρνητικό) που αλληλεξαρτώνται, αλληλοσυμπληρώνονται και εναρμονίζονται σε τέλεια ισορροπία: αυτές οι δυνάμεις είναι μέσα στον ανθρώπινο ψυχισμό επίσης. Ο Κομφουκισμός ορίζει ορθή συμπεριφορά (τι κάνουμε και τι όχι) με σαφείς εντολές. Στον Ταοϊσμό η βασική αρχή είναι wu wei “απραξία” μα πιο πολύ εσωτερική απόσπαση από την όποια εξωτερική δράση: ποτέ δεν ξεκινάς μια δραστηριότητα μα πάντα ανταποκρίνεσαι σε ό,τι σου παρουσιάζεται κι έτσι συμβαδίζεις με τη ροή της Φύσης. Αυτή η αρχή έχει θέση και στον Κομφουκισμό μα μόνο στη σφαίρα των καλών κυβερνητών που κυβερνούν χωρίς να πράττουν! Ο Βουδισμός επίσης διδάσκει την ενάρετη συμπεριφορά με κίνητρα τις μεγάλες ιδιότητες αλήθειας, δικαιοσύνης, εντιμότητας, καρτερίας, συμπόνιας κ.λπ.
Ο Κομφουκισμός έχει περισσότερη συνάφεια με την πολιτική παρά ο Ταοϊσμός: είναι πιο πολύ η ορθή διακυβέρνηση και συμπεριφορά του πολίτη (ως μέλος της κοινωνίας περισσότερο παρά ως μέλος της ανθρωπότητας). Ο Ταοϊσμός ασχολείται λιγότερο με την πολιτική και τη διακυβέρνηση και εξετάζει τον άνθρωπο ως μέλος της ανθρωπότητας και της Φύσης και δευτερευόντως της ανθρώπινης κοινωνίας, ή ως πολιτικό ον, όπως θα έλεγε ο Αριστοτέλης. Υπερβολική διακυβέρνηση με πολλούς νόμους, με προτροπές και απαγορεύσεις, αναπόφευκτα γίνεται τυραννία. Έτσι ο Κομφουκισμός, όχι ο Ταοϊσμός, υιοθετήθηκε από κυβερνήτες και αυτοκράτορες παρότι και αυτός σακατεύτηκε στην πράξη από εγωιστές κυβερνήτες.
Ο Ταοϊσμός διδάσκει πως στην αρχική (Χρυσή) Εποχή κυριαρχεί η αρετή έμφυτη, εγγενής, και οι άνθρωποι ούτε που γνωρίζουν ποιοι είναι οι κυβερνώντες. Μετά όταν αυτή ξεθωριάζει στο ξετύλιγμα του χρόνου έρχεται η δικαιοσύνη με τη γνώση του καλού-κακού, ορθού-λάθους και μετά η καταπίεση και βία, καθώς οι άνθρωποι λησμονούν ή αγνοούν ακόμα και τις πιο στοιχειώδεις αρχές της δικαιοσύνης και ακολουθούν τις προσωπικές ηδονόχαρες επιθυμίες τους. Η πτώση δίνεται πολύ απλά στο κεφ. 17 και 18 του Τάο Τε Τσινγκ.
Ο Κομφουκισμός ασχολείται σε πολύ ευρύτερη κλίμακα με τη διακυβέρνηση, με την αξιοπρέπεια και την ετικέτα ή ορθή συμπεριφορά και καθήκον. Δίνει μια δομή πίστης και αφοσίωσης όπως των παιδιών προς τους γονείς και ιδίως τον πατέρα, και όπως των πολιτών προς τον Ηγεμόνα. Και ορίζει 5 κύριες σχέσεις: κυβερνήτης–πολίτης, πατέρας– γιος, σύζυγος–γυναίκα, μεγάλος αδελφός–μικρός αδελφός και φίλος–φίλος. Σε κάθε περίπτωση το δεύτερο μέλος οφείλει σεβασμό, υπακοή και υπηρεσία προς το πρώτο ενώ το πρώτο οφείλει να φροντίζει, να καθοδηγεί και να προστατεύει το δεύτερο. Με τους φίλους βέβαια οι ρόλοι και τα καθήκοντα εναλλάσσονται όλη την ώρα. Η δομή είναι ιεραρχική και πατριαρχική.
Σε κάποιο βαθμό αυτά ισχύουν και στον Βουδισμό. Μα τόσο στον Βουδισμό όσο και στον Ταοϊσμό, οι άνθρωποι πρέπει να αποφεύγουν κώδικες δοσμένους από άλλους ανθρώπους και να στρέφονται στη Βαθύτερη Φύση, στο dharma που είναι ο Φυσικός Νόμος.
Μα και στα τρία συστήματα χρειάζεται ο έμπειρος δάσκαλος που θα καθοδηγήσει ως το σημείο που ο μαθητής μπορεί πια να οδηγεί ο ίδιος τον εαυτό του στην αλήθεια, αρετή, δικαιοσύνη, καλοσύνη και συμπόνια.
