Ο Ινδουισμός (στην ευρύτερη έννοια του) και ο Ταοϊσμός συνυπήρχαν για χιλιάδες έτη στις δυο χώρες που τώρα ονομάζονται Ινδία και Κίνα. Παρότι χωρίζονταν από την υψηλή οροσειρά των Ιμαλαΐων, πολλοί ταξιδιώτες πέρασαν από τη μια στην άλλη χώρα στο πέρασμα των αιώνων. Συνήθως μέσω των δυο ορεινών βασιλείων Θιβέτ και Νεπάλ.
Ο Ινδουισμός ως θρησκεία (κυρίως στη θεία ενσάρκωση του Ράμα) εξαπλώθηκε πλατιά στη Νοτιοανατολική Ασία, όχι όμως στην Κίνα. Αλλά από την Ινδία πέρασε στην Κίνα ο Βουδισμός – και από κει μεταπήδησε στην Κορέα και στην Ιαπωνία.
Δεν είναι γνωστό αν υπήρξε αλληλεπίδραση μεταξύ Βεδισμού και Ταοϊσμού. Θα μπορούσε να είχε συμβεί μα δεν υπάρχουν ιστορικές αποδείξεις. Δεν υπάρχουν ιστορικές αναφορές ή μεταφρασμένα κείμενα όπως στην περίπτωση του Βουδισμού.
Υπάρχουν όμως μερικές πολύ βασικές ομοιότητες στη φιλοσοφική άποψη του Βεδισμού, δηλαδή Vedānta ας πούμε, και Ταοϊσμού. Η πρώτη και πιο εντυπωσιακή είναι η Πρωτουσία και Πρωταιτία των πάντων. Το Τάο είναι η θεμελιακή ουσία κι ενέργεια από την οποία εγείρεται και αναπτύσσεται το Σύμπαν με την ενιαία φύση του από την οποία παράγονται τα μύρια όντα. Ο ίδιος ο Λάο Τζου λέει πως δεν περιγράφεται η Πρωταρχή αυτή και δεν ξέρει ποιο είναι τα όνομά της μα τη λέει Τάο (=τρόπος, μέσο, οδός, πηγή). Στον Βεδισμό η θεμελιακή ουσία κι ενέργεια λέγεται Brahman (=που αναπτύσσεται/επεκτείνεται απεριόριστα) και είναι η ενιαία δύναμη που παράγει τα πάντα από τον εαυτό της, όπως η αράχνη τον ιστό της.
Τα δυο φιλοσοφικά συστήματα έχουν τον ίδιο κύριο σκοπό ο άνθρωπος να αφήσει τη χωριστότητά του, να εναρμονίζεται με τη ροή της Φύσης και να ενωθεί με την Πηγή που είναι Συνειδησία.
Στον Ṛgveda μια συλλογή ύμνων που είναι το αρχαιότερο κείμενο της Ινδίας (και της Ινδοευρωπαϊκής κουλτούρας στις διαφορετικές εκφάνσεις της – ινδική, ιρανική, ελληνική, χετταία, σλαβική, κελτική κ.λπ.) τονίζεται πως η Πρωταιτία και Πρωτουσία του Σύμπαντος είναι μια, ενιαία, μοναδική. Ο ύμνος 8.54.2 λέει: “Όντας Ένα μόνο, έγινε όλο αυτό το σύμπαν” ékaṃ idám vi babhūⱱa sárvam. Αλλού επίσης τονίζεται πως Ένα είναι το Αληθινό/Πραγματικό, μα εκδηλώνεται με πολλούς τρόπους, σε πολλές μορφές (1.164.46, 3.54.8 κ.λπ.)
Ομοίως ο Λάο Τζου στο έργο του Tao Te Ching: εδώ δίνεται η Πρωταρχή που είναι ενότητα. Στο πρώτο κιόλας κομμάτι λέγεται: “Το Τάο που μπορεί να ονομαστεί δεν είναι το Απόλυτο και Ουσιαστικό. Τα ονόματα δεν το περιγράφουν, δεν είναι τα πραγματικά ονόματα. Ανώνυμη είναι η Πρωταιτία Ουρανού και Γης.” Στο δεύτερο λέγεται “Τα μύρια όντα παράγονται από Εκείνο”. Αργότερα, στο 42 το εξηγεί πιο κατατοπιστικά: “Από το Τάο παράγεται το Ένα, από το Ένα τα Δύο, από τα Δύο τα Τρία και από τα Τρία όλα τα μύρια όντα”. Στη Βεδική Παράδοση διδάσκεται πως ο Δημιουργός-Θεός παρουσιάζεται σε τρεις θεούς: δημιουργεί ο ένας, συντηρεί ο άλλος και καταλύει ο τρίτος προετοιμάζοντας τη νέα δημιουργία. Οι τρεις μεγάλες Ποιότητες της Φύσης δημιουργούν ή παράγουν τα πάντα τελικά.
Επιπλέον και η Βεδική Παράδοση και ο Ταοϊσμός διδάσκουν τη δράση δίχως ταύτιση, δίχως προσκόλληση κι επιθυμία για αποτέλεσμα. Στη Σανσκριτική είναι tyāga ή sannyāsa εσωτερική απάρνηση, παρότι ο οπαδός συνεχίζει να ανταποκρίνεται σε ό,τι του παρουσιάζει το ρεύμα της ζωής. Το ίδιο τονίζεται και στον Ταοϊσμό συχνά με τον όρο “άδειασμα/αδράνεια” που όμως δεν αποφεύγει τη ροή των πραγμάτων μα εναρμονίζεται με αυτήν.
