1. Σε πολλούς μύθους ή ιστοριούλες των Αβορίγινων στην Αυστραλία μαθαίνουμε πως στην αρχή της Δημιουργίας δεν υπάρχει τίποτα παρά μόνο σκοτάδι. Κάποια στιγμή κατεβαίνει το αφυπνισμένο φως και ξυπνά τα πλάσματα που κοιμόντουσαν σε υπόγειες σπηλιές.
Σε μερικούς μύθους υπάρχουν μόνο ζώα, ερπετά, έντομα, πουλιά και ψάρια. Σε άλλους υπάρχουν μόνο άνθρωποι και από τους ανθρώπους παράγονται τα άλλα πλάσματα.
Από μερικές θεότητες μάλιστα ή από τους Αρχαίους Προγόνους, που έχουν υπερφυσικά χαρίσματα, παράγονται τα χαρακτηριστικά του περιβάλλοντος – βουνά, λόφοι, νερόλακκοι, ποτάμια, φαράγγια.
Δεν εξηγείται το πως ακριβώς γίνονται αυτές οι διεργασίες. Μόνο σε μερικούς μύθους δίνεται μια υπόνοια πως με τη μετενσάρκωση πλάσματα αλλάζουν μορφή: ζώα γίνονται άνθρωποι αν ζουν σύμφωνα με τις εντολές της Δημιουργικής Δύναμης και άνθρωποι μετατρέπονται σε άλλες μορφές πλασμάτων.
2. Αυτή η αλλαγή ή μετατροπή μέσω μετενσαρκώσεως είναι γνωστή διαδικασία μεταμόρφωσης σε αρκετές θρησκευτικές ή φιλοσοφικές διδαχές.
Υπάρχει όμως και μια άλλη μυθική διεργασία. Στον μύθο των Kakadu της Βόρειας Αυστραλίας (254. Φιλοσοφία: Ανθρωπογονικός μύθος) έχουμε την δημιουργία των ανθρώπων μα και ορισμένων γεωφυσικών χαρακτηριστικών. Σε μερικούς άλλους κατεβαίνει ένας Πρόγονος και στο πέρασμά του δημιουργεί όχι μόνο τη γεωφυσική μορφολογία μα και διάφορα πλάσματα – ενώ όταν το Ουράνιο – τόξο Ερπετό κινείται διαμορφώνει μόνο το γεωφυσικό περιβάλλον.
Η άποψη αυτή δεν είναι πολύ ξεκάθαρη. Μα φαίνεται να συνδέεται με, και να είναι κατάλοιπο από, έναν αρτιότερο μύθο που είχε έναν πρώτο άνθρωπο, ή ένα πρώτο ανθρωπόμορφο ον, να διαιρείται και από τα διαφορετικά μέλη του να παράγονται οι κόσμοι και τα πλάσματα στη γη.
3. Μια ελλιπής εκδοχή βρίσκεται στη Θεογονία του Ησιόδου (176 κι επ.) όπου με τον ευνουχισμό του Ουρανού από τις στάλες αίματος και τη σάρκα του ξεπήδησε στη θάλασσα η Αφροδίτη και άλλα κατώτερα θεϊκά όντα.
Πολύ πληρέστερος είναι ο σκανδιναβικός μύθος του Ymir στο Ισλανδικό Edda (10 κι επ.) του 13ου αιώνα. Αυτός εγέρθηκε από το λιώσιμο των αρχέγονων πάγων ως μέγας γίγαντας που μεγάλωσε με το γάλα της αρχέγονης αγελάδας Audhumla. Οι θεοί Οντίν, Βίλι και Βε διαμέλισαν τον Ymir: από το κρανίο δημιούργησαν τον ουρανό· από τα κόκαλά του τα βουνά· από το αίμα του τις θάλασσες· και ούτω καθεξής.
Το όνομα Ymir θεωρείται συναφές με το Ιρανικό (αρχαίο Περσικό) Yima και την αδελφή τουYimeh, και τον βεδικό Yama που είναι και ο πρώτος άνθρωπος, που φθάνοντας την αιωνιότητα και αθανασία διατήρησε έναν ουράνιο παράδεισο, μα είναι και ο θεός του θανάτου που δικάζει τις ψυχές.
4. Στη βεδική παράδοση της Ινδίας στον πανάρχαιο Rigveda υπάρχει ένας ύμνος στον Puruṣa, τον Πρώτο Άνθρωπο. Αυτός είναι μεγάλο Ον και τα τρία τέταρτά του παραμένουν άφθαρτα στην Αιωνιότητα ενώ μόνο το ένα του τέταρτο εκδηλώνεται στους γνωστούς μας κόσμους (στρ 1 -5). Μετά, αυτό το ένα τέταρτο οι θεοί το διαμέλισαν σε θυσία και δημιούργησαν τους κόσμους: από το λίπος του τα πτηνά και τα ζώα – άλογα και γελάδια, πρόβατα και κατσίκια· από το μυαλό του το φεγγάρι, από τα μάτια του τον ήλιο· από την όψη του τους θεούς Ίντρα (Αστραπής) και Άγκνη (Φωτιάς) από την ανάσα του τον θεό Vᾱyu (= αέρα)· από το στόμα του οι Βραχμάνοι, από τα μπράτσα του οι πολεμιστές – κυβερνήτες, από τους μηρούς του οι έμποροι και παραγωγοί και από τα πόδια του οι υπηρέτες· κλπ, κλπ.
Παρόμοια δημιουργία περιγράφεται και στο επικό των Βαβυλωνίων Enuma Elish. Ο νέος θεός Marduk νικά και διαμελίζει την πρωτόγονη δαιμόνισσα, όπως παρουσιάζεται, μα όχι δράκαινα όπως είπαν μερικοί πανεπιστημιακοί: διαχωρισμένη, το ένα μέρος της έγινε ο ουρανός και το άλλο η γη ενώ τα μάτια της κύλησαν ως τα δύο ποτάμια Τίγρης και Ευφράτης κλπ, κλπ. Υπάρχουν όμως στοιχεία που δείχνουν πως αρχικά η δαιμόνισσα Τίαματ ήταν η Μεγάλη Θεά, Μητέρα των θεών, που αυτόβουλα δέχθηκε να θυσιαστεί για να δημιουργηθούν οι κόσμοι. (βλ. A. Heidel: the Babylonian Genesis, Chicago 1969, Chicago Univ. Press.).
5. Αυτός ίσως να ήταν και ο αρχικός πρωτόγονος μύθος των Αβορίγινων, μα σταδιακά λησμονήθηκε στην ολότητά του. Διαφορετικές φυλές θυμούνταν διαφορετικά μέρη του και η φαντασία των πατέρων της φυλής έπλαθε στην αναμετάδοση νέα στοιχεία.
Σε καμιά φυλή, σε καμιά αφήγηση δεν παρουσιάζεται κάποια καθαρή άρτια εκδοχή.
Είναι και αυτό ένα στοιχείο που δείχνει πως η κουλτούρα των Αβορίγινων είναι κατάλοιπο ενός παλαιότερου, αρτιότερου και πλουσιότερου πολιτισμού – όπως λένε και οι ίδιοι σε πολλές αφηγήσεις τους για τους αρχαίους προγόνους τους.
