1. Πρώτος ο Πλάτων στην Δυτική Φιλοσοφική Παράδοση έγραψε πως όλα τα πράγματα έχουν μία τελική Αρχή και μόνον η Αρχή εκείνη δεν έχει πρότερη αρχή (Φαίδρος).
Όντως όλα τα πράγματα έχουν κάποια αρχή, κάποια αιτία ύπαρξης στη μορφή που εμφανίζονται (στην εμπειρία ή αντίληψή μας).
Όντως, ο πάγος έχει ως υλική αιτία του το νερό και πολύ χαμηλή θερμοκρασία. Το νερό έχει ως υλική αιτία του μόρια υδρογόνου και οξυγόνου. Αυτά πάλι έχουν ως υλική αιτία τους μικρότερα σωματίδια (άτομα) και αυτά με τη σειρά τους, ακόμα μικρότερα. Ωσότου φθάνουμε στο πραγματικό ά-τομο που δεν τέμνεται, που είναι μεν σωματίδιο ύλης με σχεδόν ακαταμέτρητη μάζα μα και συγχρόνως συμπύκνωση ενέργειας. Και ανάμεσά τους ένα άγνωστο μη-υλικό.
Πιο πέρα οι επιστήμες δεν μπορούν (για την ώρα) να πάνε.
Πιο πέρα είναι μόνο το Άγνωστο. Αυτό δεν μπορεί να είναι απόλυτο κενό ή απόλυτο τίποτα, διότι δεν μπορεί κάτι, το έσχατο σωματίδιο ύλης που είναι και ενέργεια, να προέρχεται από τίποτα.
Τι είναι εκείνο το έσχατο Άγνωστο από όπου προέρχονται τα πρώτα ή έσχατα σωματίδια;
2. Ο άνθρωπος επίσης στην υλική μορφή του προέρχεται από κύτταρα και αυτά από οργανικά μόρια (πρωτεΐνες κλπ.) και αυτά από πιο μικροσκοπικά μορίδια και, τελικά, εκείνο πάλι το Άγνωστο.
Μα ο άνθρωπος δεν είναι μόνο όπως το νερό, μια πέτρα ή ένας σβόλος σιδήρου, ένα σκέτο, ανόργανο, άψυχο σώμα.
Ο άνθρωπος είναι κυρίως νοημοσύνη και αυτή τον κάνει να ξεχωρίζει από όλα τα άλλα υλικά σώματα και πλάσματα όπως ορυκτά, φυτά και ζώα.
Ορισμένοι επιστήμονες (και είναι μεγάλη παράταξη στις βιολογικές, χημικές και φυσικές επιστήμες) μας λένε πως αυτή η νοημοσύνη είναι παράγωγο ηλεκτρο-χημικών συνενώσεων κι ενεργειών στον εγκέφαλο, στα κύτταρά του που διαφέρουν από τα άλλα κύτταρα του ανθρώπινου οργανισμού. Δεν είναι, όμως, σε θέση να εξηγήσουν γιατί αυτά τα κύτταρα έχουν τέτοια ικανότητα, δηλαδή γιατί διαφέρουν από άλλα κύτταρα, και πώς οι πολύ υλικές (ηλεκτροχημικές) διενέργειες στον εγκέφαλο μετατρέπονται στις εντελώς αόρατες, άυλες ενέργειες και διαδικασίες της σκέψης, μέτρησης, σύγκρισης, συγκίνησης, έμπνευσης, διόρασης κλπ.
3. Τα επιστημονικά όργανα καταμετρούν τον ρυθμό σκέψης και την ένταση συγκίνησης, μα δεν μπορούν να δώσουν το περιεχόμενο της σκέψης (ο Α είναι καλός/κακός στη δουλειά του) και το είδος της συγκίνησης (ζήλια, θαυμασμός). Αυτά τα φαινόμενα είναι ακαταμέτρητα, άυλα.
Αλλά είναι με αυτά τα φαινόμενα «νοημοσύνης», τις άυλες νοητικές διαδικασίες, που ο άνθρωπος ξεχωρίζει τόσο πολύ από άλλα όντα.
Εδώ δε υπάρχει μια σημαντική παράμετρος. Η νοημοσύνη αυτή πρέπει να ενυπάρχει ως δυνατότητα, ως ανεκδήλωτη δύναμη, στα πρωταρχικά σωματίδια ύλης-ενέργειας που, τελικά, συγκροτούν έναν οργανισμό και στο ίδιο το Άγνωστο από όπου αυτά εκδηλώνονται. Αλλιώς δεν θα μπορούσε να παρουσιαστεί. Διότι, όπως έγραψα (§ 1, τέλος), δεν μπορεί κάτι να προέρχεται από το απόλυτο τίποτα.
4. Μια αναλογία. Δεν μπορεί, χωρίς ξένη παρέμβαση, το σπέρμα του ποντικού να αναπτυχθεί σε αετό. Εφόσον δεν υπάρχουν ξένες παρεμβάσεις, από το σπέρμα του ποντικού μόνο ποντικός θα αναπτυχθεί, και από το αυγό του αετού αετιδεύς. Η ικανότητα του αετού να πετά ενυπάρχει εξαρχής στο αυγό όχι όμως στο σπέρμα του ποντικού. Ο ποντικός δεν πετά διότι δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα στο σπέρμα του. Ο αετός πετά επειδή αυτή η δυνατότητα υπάρχει στο αυγό του!
Κατά τον ίδιο τρόπο, εφόσον υπάρχουν όντα με νοημοσύνη, αυτή η νοημοσύνη πρέπει να ενυπάρχει ως δυνατότητα στην πρωταρχική τους γενεσιουργική ουσία και, συνεπώς, στο Άγνωστο που βρήκαμε ως Πρωταρχή των πάντων.
Εκείνη η Πρωταρχή που δεν έχει πρότερη αρχή, ονομάστηκε από τους σοφούς της πανάρχαιας Βεδικής Παράδοσης των Ινδιών brahman «Πνεύμα Απόλυτο». Και ειπώθηκε πως εκείνο είναι ενιαίο, αιώνιο, αμετάβλητο. Επίσης ειπώθηκε ως θετικός προσδιορισμός του πως το Απόλυτο εκείνο είναι Νοημοσύνη/σοφία/συνείδηση – prajñānαṃ brahma!
