Ο κόμης Λέων Τολστόι (γεν.1828) πέθανε 20/11/1910 στον σιδηροδρομικό σταθμό Αστάποβο. Μόνο λίγοι μαθητές του ήξεραν πού βρισκόταν καθώς είχε φύγει από το σπίτι του περίπου έναν μήνα νωρίτερα, χωρίς να πει σε κανένα μέλος της οικογένειάς του τι σκόπευε να κάνει.
Σε μερικές βιογραφίες του, λέγεται πως ήταν αθεράπευτα αισιόδοξος και πως το μότο του στη ζωή ήταν «Να γίνω καλύτερος». Το τι εννοούσε με το «καλύτερος» διαφαίνεται από τα άφθονα ρητά του – στα διηγήματα και μυθιστορήματα, στις μελέτες και στο Ημερολόγιό του.
1. Ο άνθρωπος μοιάζει με κλάσμα όπου ο αριθμητής, είναι ο πραγματικός εαυτός του και ο παρονομαστής οι αντιλήψεις που έχει για τον εαυτό του. Όσο πιο μεγάλος ο παρονομαστής τόσο πιο μικρή η αξία του κλάσματος.
2. Πολλοί σκέφτονται να αλλάξουν τον κόσμο. Κανείς να αλλάξει τον εαυτό του.
3. Μεγάλωσε πνευματικά και βοήθα άλλους να μεγαλώνουν ομοίως. Αυτό είναι το νόημα της ζωής.
4. Το κλειδί για την επιτυχία στη ζωή είναι να εφαρμόζεις τις καλές σκέψεις σοφών ανθρώπων.
5. Τρία πράγματα χαρακτηρίζουν τον σοφό: α) Κάνει ο ίδιος αυτά που συμβουλεύει τους άλλους. β) Δεν κάνει τίποτα που παραβαίνει την αλήθεια. γ) Είναι υπομονετικός με τις αδυναμίες των άλλων.
6. Αληθινή σοφία δεν είναι γνώσεις για τα πάντα, μα η γνώση αυτού που είναι απαραίτητο για τη ζωή, αυτού που είναι λιγότερο απαραίτητο και αυτού που είναι αχρείαστο.
7. Διώχνετε τη σκέψη πως έχετε προτερήματα που δεν έχουν οι άλλοι.
8. «Δεν πρέπει να νιώθω κύριος, μα δούλος του Εαυτού μου»: αυτή η σκέψη με χαροποιεί.
9. Πλήξη είναι να επιθυμείς επιθυμίες.
10. Μην ακούτε ποτέ αυτούς που κακολογούν άλλους, μα λένε καλά λόγια για σας.
11. Αν συνηθίσετε να μη ρίχνετε το φταίξιμο σε άλλους, θα νιώσετε να μεγαλώνει μέσα στην ψυχή σας η δύναμη να αγαπάτε και η καλοσύνη στη ζωή σας.
12. Όταν κάνετε καλό σε άλλον, μη ξεχάσετε να τον ευχαριστήσετε.
13. Ευτυχία δεν είναι να κάνετε πάντοτε αυτό που επιθυμείτε μα να θέλετε πάντοτε αυτό που κάνετε.
14. Αν θέλετε να είστε ευτυχισμένοι, να είστε!
15. Όλες οι ευτυχισμένες οικογένειες μοιάζουν μεταξύ τους. Όμως κάθε οικογένεια είναι δυστυχισμένη με τον δικό της ιδιαίτερο τρόπο.
16. Για όνομα του θεού, πάψετε για λίγο, σταματήστε τη δουλειά σας, κοιτάξτε γύρω σας!
17. Ένας από τους πρώτους όρους της ευτυχίας είναι να μη σπάει ο δεσμός σου ως άνθρωπος με τη Φύση.
18. Δεν υπάρχει μεγαλείο εκεί που δεν υπάρχει απλότητα, καλοσύνη και αλήθεια.
19. Οι άνθρωποι όλοι μας ζούμε όχι επειδή φροντίζουμε για τον εαυτό μας, αλλά εξαιτίας της αγάπης που οι άλλοι έχουν για μας.
20. Να έχεις έναν στόχο για τη ζωή σου όλη, έναν για μέρος της ζωής σου κι έναν για ένα έτος κλπ. Μα να θυσιάζεις τον μικρότερο για τον μεγαλύτερο.
21. Η αγαλλίαση είναι αληθινή μόνο αν θεωρούμε τη ζωή μας ως υπηρεσία κι έχουμε καθορισμένο σκοπό στη ζωή πέρα από τον εαυτό μας και την προσωπική μας ευτυχία.
22. Ένας μπορεί να ζει και να είναι υγιής χωρίς να σκοτώνει ζώα για τροφή. Αν τρώει κρέας συμμετέχει στη θανάτωση των ζώων μόνο και μόνο για τις ορέξεις του. Τέτοια συμπεριφορά είναι ανήθικη.
23. Αν ένας προσβλέπει σε ηθική πνευματική ζωή, ένα πρώτο βήμα θα είναι η αποχή του από τη βλάβη σε ζώα.
24. Για πολύ καιρό ένιωθα ντροπαλός στην παρουσία ευρυμάθειας… Τελικά έφθασα στο συμπέρασμα πως οι ερωτήσεις μου ήταν νόμιμες και δεν έφταιγα που τις έθετα, μα οι επιστήμες που προσποιούνταν πως είχαν απαντήσεις.
25. Αν δεν γνωρίζω τι είμαι και γιατί είμαι εδώ, η ζωή είναι αφόρητη.
