1. Όλες οι επιδιώξεις και δραστηριότητες των ανθρώπων δείχνουν πως λίγο πολύ όλοι νιώθουν να είναι ανολοκλήρωτοι και γι’ αυτό επιδίδονται στις ποικιλόμορφες δραστηριότητες κι επιτεύξεις τους. Όλες οι επιδιώξεις μας στοχεύουν στην επίτευξη ασφάλειας και ικανοποίησης επιθυμιών. Και αυτές τις επιδιώξεις τις έχουμε από κοινού με άλλα ζωντανά πλάσματα (ζώα, πουλιά κ.λπ.).
Οι άνθρωποι διαφέρουν από τα άλλα ζωντανά πλάσματα. Ζώα, πουλιά, ερπετά, ψάρια κ.λπ., συμπεριφέρονται σύμφωνα με καθορισμένα προγράμματα εγκατεστημένα στην ίδια τη φύση τους: αυτά δεν μαθαίνονται ούτε ξεχνιούνται καθώς είναι φυσικά, εγγενή.
Για τον άνθρωπο και το σιγούρεμα της ασφάλειας και, πολύ περισσότερο, η επιδίωξη απολαύσεων και ικανοποίησης επιθυμιών είναι σύνθετα φαινόμενα. Οι επιθυμίες μας για ασφάλεια και απόλαυση ενεργοποιούνται όχι μόνο από ένστικτα (ανάγκες για τροφή, εύκρατο κλίμα κ.λπ.), μα και από προσωπικό σύστημα αξιών.
2. Άντρες και γυναίκες, όλοι ζουν σ’ έναν προσωπικό υποκειμενικό κόσμο όπου όλα τα φαινόμενα γίνονται επιθυμητά, ανεπιθύμητα και ουδέτερα. Ενώ ένα κόκαλο είναι επιθυμητό για όλα τα σκυλιά κι ένα ψαροκόκαλο για όλα τα γατιά, το κρέας, και το ψάρι δεν είναι κατ’ ανάγκη επιθυμητά για όλους τους ανθρώπους. Επιπλέον, κάτι που εγώ επιθυμώ σε μια ηλικία ή/και σε ορισμένες συνθήκες, δεν το επιθυμώ σε άλλες συνθήκες ή/και σε άλλη ηλικία. Το κοντό παντελόνι που φορούσα μικρό παιδί δεν το φορώ ποτέ στα γερατειά μου. Τα βιβλία που διάβαζα και οι ταινίες που έβλεπα δεν έχουν κανένα ενδιαφέρον στα σαράντα ή εξήντα μου. Τα επιθυμητά και ανεπιθύμητα αλλάζουν, αν και μερικά μπορεί να παραμένουν επιθυμητά ή ανεπιθύμητα.
Οι ιδέες και οι αξίες μας αλλάζουν με την ηλικία, την εκπαίδευση, τη δουλειά και άλλες συνθήκες. Καθώς αυτές αλλάζουν, αλλάζουν και οι προτιμήσεις μας. Αυτές καθορίζουν σε κάθε εποχή τι επιδιώκουμε και τι αποφεύγουμε.
3. Και ζώα και άνθρωποι αγωνίζονται ή κοπιάζουν να αποκτήσουν το ευχάριστο και αρεστό και να αποφύγουν το δυσάρεστο και οδυνηρό. Μόνο που οι προσπάθειες του ανθρώπου δεν καθορίζονται μόνο από ένστικτα, από εγγενείς, φυσικές ορμές, μα και από διάφορες κυμαινόμενες αξίες (απαρέσκεις, προτιμήσεις).
Τώρα, επειδή η προσπάθεια για εδραίωση της ασφάλειας και ικανοποίηση των άλλων επιθυμιών δεν είναι ενστικτώδης και ίδια για όλους τους ανθρώπους αλλά κυβερνιέται από μεταβαλλόμενες προσωπικές αξίες, είναι ανάγκη σε μια κοινότητα πολλών ανθρώπων να υπάρχουν ορισμένα κοινά μέτρα συμπεριφοράς, κοινά στάνταρ, ανεξάρτητα από τις ποικιλόμορφες και μεταβαλλόμενες αξίες και προτιμήσεις των ατόμων που τα παρωθούν σε δράση. Μερικά μπορεί να είναι γραπτοί νόμοι, άλλα άγραφες αποδεκτές παραδόσεις.
Εγώ όπως κάθε άλλο άτομο, κάθε πολίτης στην Πολιτεία, έχω πολλούς σκοπούς και διαβλέπω πολλά, ίσως, μέσα για την επίτευξη κάθε σκοπού. Επιλέγω τον σκοπό, επιλέγω ένα μέσο. Και ο σκοπός και το μέσο πρέπει να συμμορφώνονται με τα κοινά μέτρα, τις κοινές ρυθμίσεις στην κοινότητα.
Αυτά τα κοινά μέτρα, οι κοινώς αποδεκτές ρυθμίσεις, λέγονται Ηθική.
4. Οι επιλογές μου, οι προτιμήσεις μου, πρέπει να συμμορφώνονται με την Ηθική.
Τα ηθικά μέτρα ή στάνταρ με στρέφουν πάντα στην εξέταση κι εκτίμηση των αναγκών των άλλων. Στην επιλογή σκοπών και μέσων πρέπει να λαμβάνω υπ’ όψη μου τις όμοιες ή και άλλες ανάγκες των άλλων.
Τα άλλα ζωντανά (τετράποδα, ερπετά κ.λπ.) δεν έχουν ηθικές επιλογές καθώς η φύση τους τα καταναγκάζει σε προγραμματισμένη δράση. Δεν παίρνει εύσημα το αρνί επειδή είναι χορτοφάγο ούτε κακό βαθμό ο λύκος που σπαράζει το αρνί.
Οι ηθικές ρυθμίσεις, οι ηθικές αξίες, βασίζονται πάνω στην κοινή εκτίμηση και θέληση για το πώς ο κάθε άνθρωπος θέλει να του φέρονται οι συνάνθρωποί του.
Υπάρχει μεγάλο μπέρδεμα, άπειρες δημοσιεύσεις, ακαδημαϊκές και μη, και πολλή φλυαρία, για τις πηγές της Ηθικής. Μα το θέμα είναι πολύ απλό κι επιτάσσει – Να κάνεις στους άλλους ό,τι θέλεις οι άλλοι να κάνουν σε σένα, και να μη συμπεριφέρεσαι προς τους άλλους όπως δεν θέλεις οι άλλοι να συμπεριφέρονται προς εσένα!
Αφού εγώ δεν θέλω να μου κλέβουν τα αγαθά μου οι άλλοι, ας μην κλέβω. Αφού δεν θέλω αν με εξαπατούν οι άλλοι, ας μην εξαπατώ. Αφού δεν θέλω να με βλάπτουν, ας μη βλάπτω!
Δεν χρειάζεται να είσαι θρήσκος. Είσαι ηθικός εφόσον ακολουθείς την κοινή γενική οδηγία που συμπεριλαμβάνει όλες τις άλλες!
