Η ουσία του Ταοϊσμού είναι η ενότητα.
Στο Τάο εγείρεται το Ένα. Από το Ένα τα δύο. Από τα δύο τα τρία. Από τα τρία εγείρονται όλα τα μύρια όντα. Όλα όμως τελικά είναι το Τάο.
Συγχρόνως, με τα δύο υπάρχει δυισμός: το yang και το yin, η θετική ή αρσενική ενέργεια και η παθητική ή θηλυκή. Οι δυο όμως είναι αλληλένδετες και συμπληρωματικές. Αν υπάρχει η μια, υπάρχει και η άλλη.
Συχνά γίνεται διαχωρισμός μεταξύ Ουρανού και Γης (= γιανγκ και γιν). Μα υπάρχει και ο ενδιάμεσος χώρος όπου γίνονται μετασχηματισμοί. Έτσι κι εδώ έχουμε μια τριάδα.
Για την τριάδα δεν λέγονται πολλά. Είναι όμως λάθος να σκεφτόμαστε την δυάδα ως αντίθετες ή εμπόλεμες, συγκρουόμενες ενέργειες. Η συνειδησία ή πνευματική δύναμη δεν είναι αντίθετη της ύλης. Υπάρχει και μια ενδιάμεση ενέργεια (ή κατάσταση) όπως ο μεσόχωρος. Αλλά και οι δυο και οι τρεις ενυπάρχουν στο πανταχού παρόν Τάο.
Κάποτε η τριάδα εκλαμβάνεται ως γιανγκ, γιν και chi «ενέργεια ζωής».
Αλλού υπάρχουν 3 ουρανοί που ενσωματώνονται σε, ή κυβερνώνται από, τις 3 Αγνότητες (3 Δυνάμεις ή θεότητες – φωτό). Η πρώτη Αγνότητα είναι συμπαντική chi. Η δεύτερη λειτουργεί στον Ανθρώπινο Κόσμο. Η Τρίτη ανήκει στο επίπεδο της Γης. Μια άλλη κλίμακα έχει Ουρανό, Γη (Άνθρωπο και Γη) και Κάτω Κόσμο.
Επειδή όμως η δυάδα γιν και γιανγκ απαντάται συχνότατα στα κείμενα του Λάο Τζου, Τζουάνγκ Τζου και άλλων ταοϊστών, επικράτησε η (λαθεμένη) αντίληψη του δυισμού και της αντίθεσης.
Αλλά, λένε πολλά κείμενα, γνωρίζουμε πως η ομορφιά είναι όμορφη διότι υπάρχουν και πολλά πράγματα που είναι άσκημα. Οπότε όμορφο και άσκημο πάνε μαζί: είναι αλληλένδετα. Μα η ομορφιά είναι η πιο έντονη παρουσία του Τάο. Έτσι πάλι έχουμε τρία.
Γνωρίζουμε, επίσης, πως το καλό (= αγαθό) είναι καλό διότι υπάρχει και το μη-καλό, το κακό. Οπότε πάλι τα δυο είναι αλληλένδετα. Μα κι εδώ το καλό είναι η πιο έντονη παρουσία του Τάο. Έτσι είναι πάλι τριάδα.
Υπάρχει το εύκολο και το δύσκολο. Και αυτά πάνε μαζί. Κρίνονται από τις ικανότητες αυτού που τα αντιμετωπίζει. Οπότε πάλι έχουμε τρία.
Υπάρχει το μακρύ και το κοντό – που είναι και τα δυο σχετικά, το ένα ανάλογα με το άλλο.
Επίσης το υψηλό και το χαμηλό – εξίσου σχετικά.
Ομοίως το πριν και το έπειτα – στη διαδοχή γεγονότων και πραγμάτων.
Οι αντιθέσεις βασίζονται σε έναν τρίτο παράγοντα που είναι διαφορετικός και ανεξάρτητος από αυτές μα τις συσχετίζει. Αν χρειαστεί να σκύψω, για κάτι αυτό είναι χαμηλό. Αν χρειαστεί να τεντωθώ (ή να βάλω σκάλα) για κάτι, αυτό είναι ψηλό. Αν δεν γνωρίζω το πριν ή το πίσω, δεν γνωρίζω το έπειτα ή το μπροστά.
Ουρανός και Γη και ανάμεσα ο άνθρωπος που μετέχει και τα περιέχει όταν ζει την Οδό, τον τρόπο, του Τάο.
Με τον τρίτο (διαμορφωτικό) παράγοντα η δυάδα γίνεται τριάδα κι επιστρέφει στην ενότητα του Τάο. Ο ύψιστος πρώτος Ουρανός λέγεται να έχει τη χρυσή πύλη που βγάζει στην «πηγή της Αλήθειας όπως ό ήλιος δίνει όλο το φως».
Η τριάδα παράγει τα μύρια διαφορετικά όντα (και φαινόμενα) μα επίσης οδηγεί πίσω στην πρωταρχική ενότητα του Τάο.
