(Κατανοώντας τα Μυστήρια Wen Tzu 150)
Όπως μια φάλαινα πεσμένη στη ξηρά κατατρώγεται από μυρμήγκια, έτσι και ο κυβερνήτης, που παράτησε ό,τι έπρεπε να κρατά και πολεμά για πολιτικές με υπουργούς, ελέγχεται από αξιωματούχους. Μα όταν η ηγεσία κρατιέται δίχως επιτήδευση, τότε οι αξιωματούχοι ακολουθούν διαταγές για να κερδίσουν αναγνώριση και άλλοι υφιστάμενοι δεν χρησιμοποιούν τη γνώση τους φορτικά: έτσι όλοι εργάζονται με ζήλο για τον ηγέτη.
Αν ο κυβερνήτης δεν μεταβιβάζει εξουσίες στους ικανούς μα τείνει να κάνει ο ίδιος τα πράγματα ή τ’ αναθέτει σε ανάξιους, τότε η γνώση θα εξαντληθεί από μέρα σε μέρα και οι μομφές θα πέσουν στον ίδιο. Όταν οι σχεδιασμοί εμποδίζονται από κατώτερους, δύσκολα επικρατεί η λογική και όταν γίνεται μηχανική από εδραιωμένα αξιώματα, ο έλεγχος θα είναι δύσκολος.
Όταν η γνώση διακυβέρνησης είναι περιορισμένη και η εξουσία ανίκανη να εφαρμόζει τον νόμο, τότε δεν υπάρχει πραγματική αλληλεπίδραση με τους πολίτες. Και όταν φουντώνουν συναισθηματισμοί και προσωπικές επιθυμίες επικρατούν φανερά, οι αξιωματούχοι παρεκκλίνουν από το ορθό, κολακεύουν τους προϊσταμένους, παρακάμπτουν όπου μπορούν τον νόμο και στρέφονται σε όποια κατεύθυνση φυσά ο άνεμος.
Αν οι επιβραβεύσεις δεν αντιστοιχούν στις επιτεύξεις και οι τιμωρίες δεν αντιστοιχούν στις παραβάσεις, οι ανώτεροι και οι κατώτεροι θ΄ αποξενωθούν μεταξύ τους, οι κυβερνήτες και οι κυβερνώμενοι θ’ αλληλομισούνται, η γνώση δεν θα μπορεί να δίνει λύσεις και η κυβερνητική μηχανή θα δυσλειτουργεί στο σύνολό της.
Όταν έπαινοι και μομφές δίνονται δίχως σαφήνεια και καταλληλότητα, όταν οι κυβερνήτες δέχονται επικρίσεις για πράγματα που δεν έκαναν, τότε οι κυβερνήτες εξαντλούνται ψυχικά ενώ οι υπουργοί τους γίνονται ανεύθυνοι. Είναι όπως όταν κάποιος προσπαθεί να πριονίσει δίχως τη δεξιότητα του ξυλουργού: σπάνια δεν θα κοπεί ο ίδιος.
Αν το άλογο επιλέγεται κι εκπαιδεύεται από ειδικό, τότε ο σοφός κυβερνήτης θα ταξιδέψει στην άμαξα χίλια χιλιόμετρα δίχως δυσκολία. Έτσι θα πρέπει επιδέξια να επιστρατεύει τα ταλέντα των πολιτών..
Ο τρόπος του ηγέτη δεν συμπεριλαμβάνει επιτήδευση μα απαιτεί πειθαρχία. Δεν συμπεριλαμβάνει ευνοιοκρατία μα απαιτεί αξιοκρατία. Όταν επικρατεί επιτήδευση θα υπάρχουν διενέξεις, ενώ με την ευνοιοκρατία θα υπάρχει κολακεία και ανικανότητα: θ’ ακολουθήσουν παραπλάνηση και σφετερισμός.
Όσοι κυβερνούν με διαγγέλματα και διατάξεις δεν μπορούν να κρατήσουν ενωμένο το έθνος. Όταν μια διάταξη λέγεται να είναι καλή, αυτό σημαίνει πως δεν έχει άκαμπτη φόρμα. Μόνο όσοι κυβερνούν με αγνό πνεύμα υπό την επίδραση του Ουρανού δεν σφάλλουν. Τότε υπάρχει παραγωγική λειτουργία και αναπτυξιακή δράση δίχως επιτήδευση, δίχως εκμετάλλευση!
